• Эхлэл
  • Цаг агаар
  • Валют ханш
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Үзэл бодол
  • Спорт
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • Энтертайнмэнт
  • Зурхай



Бэлчээрийн даац гамшиг, цөлжилт нүүрлэх шалтгаан болж байна

Мал аж ахуй бол манай улсын эдийн засгийн гол тулгуурын нэг төдийгүй уламжлагдан ирсэн монгол ахуй, өв соёл юм. Манай улсын нийт газар нутгийн 70  гаруй хувийг малын бэлчээрийн зориулалтаар ашигладаг. Гэвч хамгийн сүүлийн үеийн судалгааны дүгнэлтээс үзэхэд бэлчээрийн 65 хувь нь талхлагдсан байна.  Тухайлбал, нийт бэлчээр нутгийн 40 гаруй хувьд бэлчээрийн даац 1-3 дахин, 25 орчим хувьд нь 3-5 дахин, 20 орчимд хувьд нь олон дахин хэтэрсэн судалгаа байна. Бэлчээрийн даацын хэтрэлт, талхлагдал нь эмзэг, нимгэн хөрстэй манай улсын хувьд ган зудын давтамж ихсэж, цөлжилт нүүрлэх гол шалтгаан болоод байгаа юм. Сүүлийн 20 жилд гэхэд л уур амьсгалын өөрчлөлтөөс шалтгаалсан цаг агаарын гамшигт үзэгдэл өмнөх 10 жилтэй харьцуулахад  хоёр дахин нэмэгдсэн. Тиймээс мал аж ахуйн зөв менежмент, бэлчээрийн зүй зохистой ашиглалтаас тал нутгийн экосистемийн асуудал бүрэн хамаарч байна. Эдгээр олон асуудлыг шийдвэрлэх, уур амьсгалын өөрчлөлтөөс үүдсэн бэлчээрийн доройтлыг багасгаж бодлогын таатай орчныг бүрдүүлэхэд дэмжлэг үзүүлэх замаар малчдын амьжиргааг дээшлүүлэх зорилго бүхий Ногоон алт, Малын эрүүл мэнд  урт хугацааны хөгжлийн төслийг хэрэгжүүлсэн.  Тэгвэл 17 жил хэрэгжсэн “Ногоон алт-Малын эрүүл мэнд” төслийг Монгол Улсын Засгийн газар, түүний харъяа байгууллага, аймгуудад хүлээлгэн өгч, Монголын Бэлчээрийн IV форумыг зохион байгууллаа. Бэлчээрийн даацыг бууруулах, тоонд биш чанарт төвлөрсөн мал аж ахуйн зөв менежментийг төлөвшүүлэхэд чиглэсэн илтгэлүүдээс онцлон хүргэе.

 

УИХ-ын гишүүн Г.Тэмүүлэн:

БЭЛЧЭЭРИЙН ГАЗРЫН АСУУДЛЫГ ЗОХИЦУУЛАХ ХУУЛЬТАЙ БОЛНО

-Бэлчээр, газартай холбоотой асуудлыг зохицуулах, бие даасан хууль эрхзүйн орчныг бүрдүүлэх зорилгоор “Бэлчээрийн талаарх үндэсний зөвлөлдөх санал асуулга” зөвлөгөөнийг УИХ-аас санаачлан хэрэгжүүлэхээр болсон. Зөвлөгөөнөөр бэлчээрийн ашиглалт, хамгаалалт, нөхөн сэргээлт, өмчлөл, талуудын оролцоог хангах зэрэг асуудлыг олон нийтийн саналыг авч нэгтгэн хууль эрх зүйн орчныг бүрдүүлэхээр УИХ-аас төлөвлөн ажиллаж байна. Малын ашиг шимийг дээшлүүлэхээс илүүтэй тоо толгойд суурилсан эдийн засгийн буруу хандлага сөргөөр нөлөөлж байна. Тйимээс бэлчээрийн даац, төлөв байдлын үнэлгээнд тулгуурлан сүргийн бүтцийг тохируулах эдийн засгийн зөв хөшүүргийг төрөөс шийдвэрлэх нь зүйтэй. Нэн ялангуяа бэлчээр, тэжээл, усан хангамжийг зохистой ашиглах, хамгаалах, менежментийн бодлогыг боловсронгуй болгох шаардлагатай. Мөн бэлчээрийн чанарт өөрчлөлт үзүүлэх үүднээс 200 гаруй га талбайд малын тэжээл тариалж төрөөс дэмжихээр болсон.

 

АНУ-ын Хөдөө аж ахуйн яамны Хорнадагийн судалгааны төвийн захирал Брандон Бестелмэйр: 

ЭКОСИСТЕМИЙН ҮЙЛЧИЛГЭЭНИЙ МЕНЕЖМЕНТИЙН ЗОРИЛГО НЬ ОЛОН НИЙТЭД СУУРИЛСАН ХҮРТЭЭМЖТЭЙ БАЙХ ЁСТОЙ

-Бэлчээр доройтсоноор урт хугацааны олон сөрөг үр дагавар гардаг. Тиймээс экосистемийн үйлчилгээг зохицуулж, хэвийн хэмжээнд байлгах нь зүйтэй. Экосистемийн үйлчилгээний менежментийн зорилго нь олон нийтэд суурилсан хүртээмжтэй байх ёстой байдаг. Нутгийн малчдыг хамтын менежтентэд оруулж бэлчээрийн хилийг тодорхой болгож өгснөөр хэрэгцээг тодорхойлж гэрээ байгуулах, экосистемийг нөхөн сэргээх төлөвлөгөө гаргах гэсэн арга замаар экосистемийг нөхөн сэргээх нь чухал. Түүнчлэн бэлчээрийг хамгаалахад төрөөс дэмжих хэрэгтэй. Тухайлбал, бэлчээрийн мониторингийн өгөгдлийн чанар, үзүүлэлтүүдийг нэмэгдүүлэхэд дэмжлэг үзүүлэх хэрэгтэй. Экосистемийг нөхөн сэргээх, хамгаалахад нүүрстөрөгчийг хөрсөнд барьж тогтоох нь чухал байдаг. Нүүрстөрөгчийг багасгахын тулд экологийн төлөв байдалтай холбоотой хяналт шинжилгээг тооцох хэрэгтэй. Жишээлбэл, АНУ-д уур амьсгал, байршлын хувьд ялгаатай, экологийн янз бүрийн нөхцөлд хөрсний төлөв байдал, салхины элэгдэл олон үзүүлэлтүүдэд хэмжилт хийдэг. Эдгээр тоон мэдээллээ хадгалж мэдээллийн сан үүсгэснээр экосистемийн хамгаалал, нөхөн сэргээлтэд ашиглах боломжтой. Тэгэхээр экосистемийг хамгаалах, сэргээхэд хамгийн зөв арга зам бол хяналт, шинжилгээний хөтөлбөрийг тогтворжуулах юм. Мөн хяналт, шинжилгээг экосистемийн янз бүрийн газар нутгаас авч энэ хүрээнд ач холбогдлоор нь эрэмбэлэх нь чухал.

 

Газар зохион байгуулалт, геодези зураг зүйн газрын Суурь судалгаа, мониторингийн хэлтсийн дарга Б.Дөл:

ФОТО МОНИТОРИНГИЙН ЦЭГИЙГ НЭМЭХ ШААРДЛАГАТАЙ

-Фото мониторинг, бэлчээрийн менежмент, газрын төлөвлөлттэй холбоотой цаашид хийж хэрэгжүүлэх шаардлагатай хэд хэдэн ажил бий. Тухайлбал, бэлчээрийн мониторингийн цэгийг тогтвортой байлгаж цэгүүдийг нэмэх шаардлагатай байна. Манай Газар зохион байгуулалт, геодези зураг зүйн газраас фото мониторинг, хээрийн судалгааны чиглэлээр холбогдох төрийн байгууллагууд,  хүний нөөцийг чадавхжуулах сургалтын үйл ажиллагаанд дэмжлэг үзүүлэх боломжтой. Мөн гадаадын оронд амжилттай хэрэгжиж буй туршлагыг монгол орны нөхцөл байдалд тохируулан туршлага солилцоход нээлттэй байх болно. Фото мониторингийн тогтвортой байдлыг хангахад манай агентлагийн зүгээс хоёр асуудлыг дэвшүүлэн ажиллаж байна. Нэгдүгээрт, орон нутгийн газрын даамлыг тогтмол мэргэжил арга зүйн сургалтаар хангаж ажиллаж байна. Хоёрдугаарт, серверийн найдвартай байдлыг хангах, тоног төхөөрөмжийг сайжруулахад анхаарч байна. Говь, тал хээрийн бүсийн аймгуудад фото мониторингийн судалгааны цэгүүд хол байрласан, цаг хугацаа, санхүү шаарддаг. Гэсэн хэдий ч улсын болон орон нутгийн төсөвт тусгагдаагүй тул санхүүгийн бэрхшээл тулгардаг. Тиймээс энэ чиглэлд мөн анхаарч ажиллана.

 

Газар зохион байгуулалт, геодези зураг зүйн газрын зөвлөх У.Будбаатар:

EGAZAR.GOV.MN ГАРАЛ ҮҮСЛИЙН БАТАЛГАА БОЛНО

-Бэлчээрийн мэдээллийн систем буюу “Ленд менежер” санг бүрдүүлэн ажиллаж байна. Нэгдүгээрт, бэлчээр ашиглалтын хэсэгт улирлын бэлчээрийн хил заагийг бүртгэх, бэлчээр ашиглалтын гэрээ байгуулах, өргөдлийг бүртгэх, захирамж шийдвэрийг бүртгэх, гэрээ үүсгэх түүнийгээ хадгалах гэсэн олон функцыг багтаасан. Үүнтэй уялдуулан олон нийтэд зориулсан нээлттэй бэлчээр ашиглалтын мэдээллийг харж болох цахим хуудсыг /www.egazar.gov.mn/ ажиллуулж байгаа. Эндээс бэлчээрийн фото мониторингийн цэг бүрийн мэдээллийг харж болно. Тухайлбал, бэлчээрийн ургамлын бүрхэц, хэмжээ, сэргэх чадавхийн ангилал, гадаргын хэлбэр, бүс бүслүүрийг харах боломжтой. Энэ систем нь сумын газар зохион байгуулалтын төлөвлөгөө буюу бэлчээрийн төлөвлөгөө гаргахад суурь мэдээлэл болон ашиглагдах ач холбогдолтой. Мөн улсын хэмжээнд бэлчээрийн төлөв байдлыг хянана. Түүнээс гадна малын гаралтай түүхий эдийг зах зээлд нийлүүлэхэд бэлчээрийн гарал үүслийг батлах нэг шалгуур үзүүлэлт болох юм.

 

Эх сурвалж: “Зууны мэдээ” сонин

2021.9.10 БААСАН № 178 (6655)

    ХУВААЛЦАХ ЖИРГЭХ


МЭДЭЭНИЙ СЭТГЭГДЭЛ
ХОЛБООТОЙ МЭДЭЭ
Хүүхдийн мөнгийг хоёрдугаар сарын 16-нд олгоно
Түрээслээд өмчлөх орон сууцны төлбөрийг НӨАТ-аас чөлөөлөх санал гаргалаа
А-92 автобензиний албан татварын хэмжээг 2024 он хүртэл “0” хувь хэмжээгээр тогтоожээ
Өрсөлдөх чадвар: Дорноговь амжилтаа бататгаж, Дундговь ухарч, Завхан, Говь-Алтай “гацав”



Веб сайтад агуулагдсан мэдээлэл зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул зөвшөөрөлгүй хуулбарлах хориотой.

Copyright © MMINFO.MN All Rights Reserved. Powered by HUREEMEDIA.





  • Эхлэл
  • Цаг агаар
  • Валют ханш
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Үзэл бодол
  • Спорт
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • Энтертайнмэнт
  • Зурхай



Бэлчээрийн даац гамшиг, цөлжилт нүүрлэх шалтгаан болж байна

Мал аж ахуй бол манай улсын эдийн засгийн гол тулгуурын нэг төдийгүй уламжлагдан ирсэн монгол ахуй, өв соёл юм. Манай улсын нийт газар нутгийн 70  гаруй хувийг малын бэлчээрийн зориулалтаар ашигладаг. Гэвч хамгийн сүүлийн үеийн судалгааны дүгнэлтээс үзэхэд бэлчээрийн 65 хувь нь талхлагдсан байна.  Тухайлбал, нийт бэлчээр нутгийн 40 гаруй хувьд бэлчээрийн даац 1-3 дахин, 25 орчим хувьд нь 3-5 дахин, 20 орчимд хувьд нь олон дахин хэтэрсэн судалгаа байна. Бэлчээрийн даацын хэтрэлт, талхлагдал нь эмзэг, нимгэн хөрстэй манай улсын хувьд ган зудын давтамж ихсэж, цөлжилт нүүрлэх гол шалтгаан болоод байгаа юм. Сүүлийн 20 жилд гэхэд л уур амьсгалын өөрчлөлтөөс шалтгаалсан цаг агаарын гамшигт үзэгдэл өмнөх 10 жилтэй харьцуулахад  хоёр дахин нэмэгдсэн. Тиймээс мал аж ахуйн зөв менежмент, бэлчээрийн зүй зохистой ашиглалтаас тал нутгийн экосистемийн асуудал бүрэн хамаарч байна. Эдгээр олон асуудлыг шийдвэрлэх, уур амьсгалын өөрчлөлтөөс үүдсэн бэлчээрийн доройтлыг багасгаж бодлогын таатай орчныг бүрдүүлэхэд дэмжлэг үзүүлэх замаар малчдын амьжиргааг дээшлүүлэх зорилго бүхий Ногоон алт, Малын эрүүл мэнд  урт хугацааны хөгжлийн төслийг хэрэгжүүлсэн.  Тэгвэл 17 жил хэрэгжсэн “Ногоон алт-Малын эрүүл мэнд” төслийг Монгол Улсын Засгийн газар, түүний харъяа байгууллага, аймгуудад хүлээлгэн өгч, Монголын Бэлчээрийн IV форумыг зохион байгууллаа. Бэлчээрийн даацыг бууруулах, тоонд биш чанарт төвлөрсөн мал аж ахуйн зөв менежментийг төлөвшүүлэхэд чиглэсэн илтгэлүүдээс онцлон хүргэе.

 

УИХ-ын гишүүн Г.Тэмүүлэн:

БЭЛЧЭЭРИЙН ГАЗРЫН АСУУДЛЫГ ЗОХИЦУУЛАХ ХУУЛЬТАЙ БОЛНО

-Бэлчээр, газартай холбоотой асуудлыг зохицуулах, бие даасан хууль эрхзүйн орчныг бүрдүүлэх зорилгоор “Бэлчээрийн талаарх үндэсний зөвлөлдөх санал асуулга” зөвлөгөөнийг УИХ-аас санаачлан хэрэгжүүлэхээр болсон. Зөвлөгөөнөөр бэлчээрийн ашиглалт, хамгаалалт, нөхөн сэргээлт, өмчлөл, талуудын оролцоог хангах зэрэг асуудлыг олон нийтийн саналыг авч нэгтгэн хууль эрх зүйн орчныг бүрдүүлэхээр УИХ-аас төлөвлөн ажиллаж байна. Малын ашиг шимийг дээшлүүлэхээс илүүтэй тоо толгойд суурилсан эдийн засгийн буруу хандлага сөргөөр нөлөөлж байна. Тйимээс бэлчээрийн даац, төлөв байдлын үнэлгээнд тулгуурлан сүргийн бүтцийг тохируулах эдийн засгийн зөв хөшүүргийг төрөөс шийдвэрлэх нь зүйтэй. Нэн ялангуяа бэлчээр, тэжээл, усан хангамжийг зохистой ашиглах, хамгаалах, менежментийн бодлогыг боловсронгуй болгох шаардлагатай. Мөн бэлчээрийн чанарт өөрчлөлт үзүүлэх үүднээс 200 гаруй га талбайд малын тэжээл тариалж төрөөс дэмжихээр болсон.

 

АНУ-ын Хөдөө аж ахуйн яамны Хорнадагийн судалгааны төвийн захирал Брандон Бестелмэйр: 

ЭКОСИСТЕМИЙН ҮЙЛЧИЛГЭЭНИЙ МЕНЕЖМЕНТИЙН ЗОРИЛГО НЬ ОЛОН НИЙТЭД СУУРИЛСАН ХҮРТЭЭМЖТЭЙ БАЙХ ЁСТОЙ

-Бэлчээр доройтсоноор урт хугацааны олон сөрөг үр дагавар гардаг. Тиймээс экосистемийн үйлчилгээг зохицуулж, хэвийн хэмжээнд байлгах нь зүйтэй. Экосистемийн үйлчилгээний менежментийн зорилго нь олон нийтэд суурилсан хүртээмжтэй байх ёстой байдаг. Нутгийн малчдыг хамтын менежтентэд оруулж бэлчээрийн хилийг тодорхой болгож өгснөөр хэрэгцээг тодорхойлж гэрээ байгуулах, экосистемийг нөхөн сэргээх төлөвлөгөө гаргах гэсэн арга замаар экосистемийг нөхөн сэргээх нь чухал. Түүнчлэн бэлчээрийг хамгаалахад төрөөс дэмжих хэрэгтэй. Тухайлбал, бэлчээрийн мониторингийн өгөгдлийн чанар, үзүүлэлтүүдийг нэмэгдүүлэхэд дэмжлэг үзүүлэх хэрэгтэй. Экосистемийг нөхөн сэргээх, хамгаалахад нүүрстөрөгчийг хөрсөнд барьж тогтоох нь чухал байдаг. Нүүрстөрөгчийг багасгахын тулд экологийн төлөв байдалтай холбоотой хяналт шинжилгээг тооцох хэрэгтэй. Жишээлбэл, АНУ-д уур амьсгал, байршлын хувьд ялгаатай, экологийн янз бүрийн нөхцөлд хөрсний төлөв байдал, салхины элэгдэл олон үзүүлэлтүүдэд хэмжилт хийдэг. Эдгээр тоон мэдээллээ хадгалж мэдээллийн сан үүсгэснээр экосистемийн хамгаалал, нөхөн сэргээлтэд ашиглах боломжтой. Тэгэхээр экосистемийг хамгаалах, сэргээхэд хамгийн зөв арга зам бол хяналт, шинжилгээний хөтөлбөрийг тогтворжуулах юм. Мөн хяналт, шинжилгээг экосистемийн янз бүрийн газар нутгаас авч энэ хүрээнд ач холбогдлоор нь эрэмбэлэх нь чухал.

 

Газар зохион байгуулалт, геодези зураг зүйн газрын Суурь судалгаа, мониторингийн хэлтсийн дарга Б.Дөл:

ФОТО МОНИТОРИНГИЙН ЦЭГИЙГ НЭМЭХ ШААРДЛАГАТАЙ

-Фото мониторинг, бэлчээрийн менежмент, газрын төлөвлөлттэй холбоотой цаашид хийж хэрэгжүүлэх шаардлагатай хэд хэдэн ажил бий. Тухайлбал, бэлчээрийн мониторингийн цэгийг тогтвортой байлгаж цэгүүдийг нэмэх шаардлагатай байна. Манай Газар зохион байгуулалт, геодези зураг зүйн газраас фото мониторинг, хээрийн судалгааны чиглэлээр холбогдох төрийн байгууллагууд,  хүний нөөцийг чадавхжуулах сургалтын үйл ажиллагаанд дэмжлэг үзүүлэх боломжтой. Мөн гадаадын оронд амжилттай хэрэгжиж буй туршлагыг монгол орны нөхцөл байдалд тохируулан туршлага солилцоход нээлттэй байх болно. Фото мониторингийн тогтвортой байдлыг хангахад манай агентлагийн зүгээс хоёр асуудлыг дэвшүүлэн ажиллаж байна. Нэгдүгээрт, орон нутгийн газрын даамлыг тогтмол мэргэжил арга зүйн сургалтаар хангаж ажиллаж байна. Хоёрдугаарт, серверийн найдвартай байдлыг хангах, тоног төхөөрөмжийг сайжруулахад анхаарч байна. Говь, тал хээрийн бүсийн аймгуудад фото мониторингийн судалгааны цэгүүд хол байрласан, цаг хугацаа, санхүү шаарддаг. Гэсэн хэдий ч улсын болон орон нутгийн төсөвт тусгагдаагүй тул санхүүгийн бэрхшээл тулгардаг. Тиймээс энэ чиглэлд мөн анхаарч ажиллана.

 

Газар зохион байгуулалт, геодези зураг зүйн газрын зөвлөх У.Будбаатар:

EGAZAR.GOV.MN ГАРАЛ ҮҮСЛИЙН БАТАЛГАА БОЛНО

-Бэлчээрийн мэдээллийн систем буюу “Ленд менежер” санг бүрдүүлэн ажиллаж байна. Нэгдүгээрт, бэлчээр ашиглалтын хэсэгт улирлын бэлчээрийн хил заагийг бүртгэх, бэлчээр ашиглалтын гэрээ байгуулах, өргөдлийг бүртгэх, захирамж шийдвэрийг бүртгэх, гэрээ үүсгэх түүнийгээ хадгалах гэсэн олон функцыг багтаасан. Үүнтэй уялдуулан олон нийтэд зориулсан нээлттэй бэлчээр ашиглалтын мэдээллийг харж болох цахим хуудсыг /www.egazar.gov.mn/ ажиллуулж байгаа. Эндээс бэлчээрийн фото мониторингийн цэг бүрийн мэдээллийг харж болно. Тухайлбал, бэлчээрийн ургамлын бүрхэц, хэмжээ, сэргэх чадавхийн ангилал, гадаргын хэлбэр, бүс бүслүүрийг харах боломжтой. Энэ систем нь сумын газар зохион байгуулалтын төлөвлөгөө буюу бэлчээрийн төлөвлөгөө гаргахад суурь мэдээлэл болон ашиглагдах ач холбогдолтой. Мөн улсын хэмжээнд бэлчээрийн төлөв байдлыг хянана. Түүнээс гадна малын гаралтай түүхий эдийг зах зээлд нийлүүлэхэд бэлчээрийн гарал үүслийг батлах нэг шалгуур үзүүлэлт болох юм.

 

Эх сурвалж: “Зууны мэдээ” сонин

2021.9.10 БААСАН № 178 (6655)



МЭДЭЭНИЙ СЭТГЭГДЭЛ


Бидний тухай Редакцийн бодлого Сурталчилгаа байршуулах Холбоо барих

Веб сайтад агуулагдсан мэдээлэл зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул зөвшөөрөлгүй хуулбарлах хориотой.

Copyright © MMINFO.MN All Rights Reserved. Powered by HUREEMEDIA.





Эхлэл Улс төр Эдийн засаг Үзэл бодол Спорт Нийгэм Дэлхий Энтертайнмэнт Зурхай
  • Нийтлэл
  • •
  • Ярилцлага
  • •
  • Сурвалжлага
  • •
  • Хөлбөмбөг ДАШТ
  • •
  • Фото мэдээ
  • •
  • Оддын амьдрал
БҮХ СЭДЭВ
  • •Сагсанбөмбөг
  • •Бөхийн төрлүүд
  • •Чуулган
  • •Засгийн газар
  • •Нийтлэл
  • •Эрүүл мэнд
  • •Ерөнхийлөгч
  • •ММ-ын тодруулга
  • •Гадаад харилцаа
  • •Сурвалжлага
  • •Олимпизм
  • •Яам, Агентлаг
  • •Нийслэл
  • •Боловсрол
  • •Сэрэмжлүүлэг
ХУРААХ
Б.Отгонсүх Замын-Үүдэд бантан...
АХБ-ны санхүүжилтээр УГТЭ-т 20...

Бэлчээрийн даац гамшиг, цөлжилт нүүрлэх шалтгаан болж байна

Kuzmo 2021-09-10
    ХУВААЛЦАХ ЖИРГЭХ
Бэлчээрийн даац гамшиг, цөлжилт нүүрлэх шалтгаан болж байна

Мал аж ахуй бол манай улсын эдийн засгийн гол тулгуурын нэг төдийгүй уламжлагдан ирсэн монгол ахуй, өв соёл юм. Манай улсын нийт газар нутгийн 70  гаруй хувийг малын бэлчээрийн зориулалтаар ашигладаг. Гэвч хамгийн сүүлийн үеийн судалгааны дүгнэлтээс үзэхэд бэлчээрийн 65 хувь нь талхлагдсан байна.  Тухайлбал, нийт бэлчээр нутгийн 40 гаруй хувьд бэлчээрийн даац 1-3 дахин, 25 орчим хувьд нь 3-5 дахин, 20 орчимд хувьд нь олон дахин хэтэрсэн судалгаа байна. Бэлчээрийн даацын хэтрэлт, талхлагдал нь эмзэг, нимгэн хөрстэй манай улсын хувьд ган зудын давтамж ихсэж, цөлжилт нүүрлэх гол шалтгаан болоод байгаа юм. Сүүлийн 20 жилд гэхэд л уур амьсгалын өөрчлөлтөөс шалтгаалсан цаг агаарын гамшигт үзэгдэл өмнөх 10 жилтэй харьцуулахад  хоёр дахин нэмэгдсэн. Тиймээс мал аж ахуйн зөв менежмент, бэлчээрийн зүй зохистой ашиглалтаас тал нутгийн экосистемийн асуудал бүрэн хамаарч байна. Эдгээр олон асуудлыг шийдвэрлэх, уур амьсгалын өөрчлөлтөөс үүдсэн бэлчээрийн доройтлыг багасгаж бодлогын таатай орчныг бүрдүүлэхэд дэмжлэг үзүүлэх замаар малчдын амьжиргааг дээшлүүлэх зорилго бүхий Ногоон алт, Малын эрүүл мэнд  урт хугацааны хөгжлийн төслийг хэрэгжүүлсэн.  Тэгвэл 17 жил хэрэгжсэн “Ногоон алт-Малын эрүүл мэнд” төслийг Монгол Улсын Засгийн газар, түүний харъяа байгууллага, аймгуудад хүлээлгэн өгч, Монголын Бэлчээрийн IV форумыг зохион байгууллаа. Бэлчээрийн даацыг бууруулах, тоонд биш чанарт төвлөрсөн мал аж ахуйн зөв менежментийг төлөвшүүлэхэд чиглэсэн илтгэлүүдээс онцлон хүргэе.

 

УИХ-ын гишүүн Г.Тэмүүлэн:

БЭЛЧЭЭРИЙН ГАЗРЫН АСУУДЛЫГ ЗОХИЦУУЛАХ ХУУЛЬТАЙ БОЛНО

-Бэлчээр, газартай холбоотой асуудлыг зохицуулах, бие даасан хууль эрхзүйн орчныг бүрдүүлэх зорилгоор “Бэлчээрийн талаарх үндэсний зөвлөлдөх санал асуулга” зөвлөгөөнийг УИХ-аас санаачлан хэрэгжүүлэхээр болсон. Зөвлөгөөнөөр бэлчээрийн ашиглалт, хамгаалалт, нөхөн сэргээлт, өмчлөл, талуудын оролцоог хангах зэрэг асуудлыг олон нийтийн саналыг авч нэгтгэн хууль эрх зүйн орчныг бүрдүүлэхээр УИХ-аас төлөвлөн ажиллаж байна. Малын ашиг шимийг дээшлүүлэхээс илүүтэй тоо толгойд суурилсан эдийн засгийн буруу хандлага сөргөөр нөлөөлж байна. Тйимээс бэлчээрийн даац, төлөв байдлын үнэлгээнд тулгуурлан сүргийн бүтцийг тохируулах эдийн засгийн зөв хөшүүргийг төрөөс шийдвэрлэх нь зүйтэй. Нэн ялангуяа бэлчээр, тэжээл, усан хангамжийг зохистой ашиглах, хамгаалах, менежментийн бодлогыг боловсронгуй болгох шаардлагатай. Мөн бэлчээрийн чанарт өөрчлөлт үзүүлэх үүднээс 200 гаруй га талбайд малын тэжээл тариалж төрөөс дэмжихээр болсон.

 

АНУ-ын Хөдөө аж ахуйн яамны Хорнадагийн судалгааны төвийн захирал Брандон Бестелмэйр: 

ЭКОСИСТЕМИЙН ҮЙЛЧИЛГЭЭНИЙ МЕНЕЖМЕНТИЙН ЗОРИЛГО НЬ ОЛОН НИЙТЭД СУУРИЛСАН ХҮРТЭЭМЖТЭЙ БАЙХ ЁСТОЙ

-Бэлчээр доройтсоноор урт хугацааны олон сөрөг үр дагавар гардаг. Тиймээс экосистемийн үйлчилгээг зохицуулж, хэвийн хэмжээнд байлгах нь зүйтэй. Экосистемийн үйлчилгээний менежментийн зорилго нь олон нийтэд суурилсан хүртээмжтэй байх ёстой байдаг. Нутгийн малчдыг хамтын менежтентэд оруулж бэлчээрийн хилийг тодорхой болгож өгснөөр хэрэгцээг тодорхойлж гэрээ байгуулах, экосистемийг нөхөн сэргээх төлөвлөгөө гаргах гэсэн арга замаар экосистемийг нөхөн сэргээх нь чухал. Түүнчлэн бэлчээрийг хамгаалахад төрөөс дэмжих хэрэгтэй. Тухайлбал, бэлчээрийн мониторингийн өгөгдлийн чанар, үзүүлэлтүүдийг нэмэгдүүлэхэд дэмжлэг үзүүлэх хэрэгтэй. Экосистемийг нөхөн сэргээх, хамгаалахад нүүрстөрөгчийг хөрсөнд барьж тогтоох нь чухал байдаг. Нүүрстөрөгчийг багасгахын тулд экологийн төлөв байдалтай холбоотой хяналт шинжилгээг тооцох хэрэгтэй. Жишээлбэл, АНУ-д уур амьсгал, байршлын хувьд ялгаатай, экологийн янз бүрийн нөхцөлд хөрсний төлөв байдал, салхины элэгдэл олон үзүүлэлтүүдэд хэмжилт хийдэг. Эдгээр тоон мэдээллээ хадгалж мэдээллийн сан үүсгэснээр экосистемийн хамгаалал, нөхөн сэргээлтэд ашиглах боломжтой. Тэгэхээр экосистемийг хамгаалах, сэргээхэд хамгийн зөв арга зам бол хяналт, шинжилгээний хөтөлбөрийг тогтворжуулах юм. Мөн хяналт, шинжилгээг экосистемийн янз бүрийн газар нутгаас авч энэ хүрээнд ач холбогдлоор нь эрэмбэлэх нь чухал.

 

Газар зохион байгуулалт, геодези зураг зүйн газрын Суурь судалгаа, мониторингийн хэлтсийн дарга Б.Дөл:

ФОТО МОНИТОРИНГИЙН ЦЭГИЙГ НЭМЭХ ШААРДЛАГАТАЙ

-Фото мониторинг, бэлчээрийн менежмент, газрын төлөвлөлттэй холбоотой цаашид хийж хэрэгжүүлэх шаардлагатай хэд хэдэн ажил бий. Тухайлбал, бэлчээрийн мониторингийн цэгийг тогтвортой байлгаж цэгүүдийг нэмэх шаардлагатай байна. Манай Газар зохион байгуулалт, геодези зураг зүйн газраас фото мониторинг, хээрийн судалгааны чиглэлээр холбогдох төрийн байгууллагууд,  хүний нөөцийг чадавхжуулах сургалтын үйл ажиллагаанд дэмжлэг үзүүлэх боломжтой. Мөн гадаадын оронд амжилттай хэрэгжиж буй туршлагыг монгол орны нөхцөл байдалд тохируулан туршлага солилцоход нээлттэй байх болно. Фото мониторингийн тогтвортой байдлыг хангахад манай агентлагийн зүгээс хоёр асуудлыг дэвшүүлэн ажиллаж байна. Нэгдүгээрт, орон нутгийн газрын даамлыг тогтмол мэргэжил арга зүйн сургалтаар хангаж ажиллаж байна. Хоёрдугаарт, серверийн найдвартай байдлыг хангах, тоног төхөөрөмжийг сайжруулахад анхаарч байна. Говь, тал хээрийн бүсийн аймгуудад фото мониторингийн судалгааны цэгүүд хол байрласан, цаг хугацаа, санхүү шаарддаг. Гэсэн хэдий ч улсын болон орон нутгийн төсөвт тусгагдаагүй тул санхүүгийн бэрхшээл тулгардаг. Тиймээс энэ чиглэлд мөн анхаарч ажиллана.

 

Газар зохион байгуулалт, геодези зураг зүйн газрын зөвлөх У.Будбаатар:

EGAZAR.GOV.MN ГАРАЛ ҮҮСЛИЙН БАТАЛГАА БОЛНО

-Бэлчээрийн мэдээллийн систем буюу “Ленд менежер” санг бүрдүүлэн ажиллаж байна. Нэгдүгээрт, бэлчээр ашиглалтын хэсэгт улирлын бэлчээрийн хил заагийг бүртгэх, бэлчээр ашиглалтын гэрээ байгуулах, өргөдлийг бүртгэх, захирамж шийдвэрийг бүртгэх, гэрээ үүсгэх түүнийгээ хадгалах гэсэн олон функцыг багтаасан. Үүнтэй уялдуулан олон нийтэд зориулсан нээлттэй бэлчээр ашиглалтын мэдээллийг харж болох цахим хуудсыг /www.egazar.gov.mn/ ажиллуулж байгаа. Эндээс бэлчээрийн фото мониторингийн цэг бүрийн мэдээллийг харж болно. Тухайлбал, бэлчээрийн ургамлын бүрхэц, хэмжээ, сэргэх чадавхийн ангилал, гадаргын хэлбэр, бүс бүслүүрийг харах боломжтой. Энэ систем нь сумын газар зохион байгуулалтын төлөвлөгөө буюу бэлчээрийн төлөвлөгөө гаргахад суурь мэдээлэл болон ашиглагдах ач холбогдолтой. Мөн улсын хэмжээнд бэлчээрийн төлөв байдлыг хянана. Түүнээс гадна малын гаралтай түүхий эдийг зах зээлд нийлүүлэхэд бэлчээрийн гарал үүслийг батлах нэг шалгуур үзүүлэлт болох юм.

 

Эх сурвалж: “Зууны мэдээ” сонин

2021.9.10 БААСАН № 178 (6655)

ФОТО:

Сэдвүүд : #Халуун сэдэв  
ХОЛБООТОЙ МЭДЭЭ
Хүүхдийн мөнгийг хоёрдугаар сарын 16-нд олгоно
Түрээслээд өмчлөх орон сууцны төлбөрийг НӨАТ-аас чөлөөлөх санал гаргалаа
А-92 автобензиний албан татварын хэмжээг 2024 он хүртэл “0” хувь хэмжээгээр тогтоожээ
Өрсөлдөх чадвар: Дорноговь амжилтаа бататгаж, Дундговь ухарч, Завхан, Говь-Алтай “гацав”
МЭДЭЭНИЙ СЭТГЭГДЭЛ

АНХААРУУЛГА:Уншигчдын бичсэн сэтгэгдэлд mminfo.mn хариуцлага хүлээхгүй болно. ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдлийг админ устгах эрхтэй. Сэтгэгдэлтэй холбоотой санал гомдлыг 99998796 утсаар хүлээн авна.

ШУУРХАЙ МЭДЭЭ
3 цагийн өмнө өмнө

ХСҮТ-ийг шинэ байртай болгох асуудлыг засгийн газарт оруулна

5 цагийн өмнө өмнө

Хүүхдийн мөнгийг хоёрдугаар сарын 16-нд олгоно

5 цагийн өмнө өмнө

Н.Сугар: Ирэх сарын 1-нээс тээврийн хэрэгсэл болгон цахим гэрчилгээтэй болно

5 цагийн өмнө өмнө

Хаврын уур орох улирал 10 цаг 50 минутад эхэлнэ

5 цагийн өмнө өмнө

Өдөртөө 8-10 градус хүйтэн байна

21 цагийн өмнө өмнө

Shaqtin' A Fool (2023-02-03)

21 цагийн өмнө өмнө

Shaqtin' A Fool (2023-01-27)

21 цагийн өмнө өмнө

NBA-ын талбайд болсон тоглолтын шилдэг 10 (23-02-03)

1 өдрийн өмнө өмнө

"Зөвлөлдөж шийдье" зөвлөлдөх санал асуулгын I шатны мэдээлэл цуглуулалт амжилттай дууслаа

1 өдрийн өмнө өмнө

“Малчин эмэгтэйчүүд-манлайлал” зөвлөгөөний оролцогчдод мэндчилгээ дэвшүүллээ

1 өдрийн өмнө өмнө

Г.Занданшатар: Хөдөө аж ахуйд суурилсан өрхийн үйлдвэрлэлийг хөгжүүлснээр экспортын бүтээгдэхүүнийг нэмэгдүүлнэ

1 өдрийн өмнө өмнө

ОУОХ-ноос Украин, ОХУ, Беларусийн тамирчдад баримтлах албан ёсны байр сууриа илэрхийлэв

1 өдрийн өмнө өмнө

Эрүүл мэндийн сайд С.Чинзориг Эрүүл мэндийн даатгалын ерөнхий газарт ажиллалаа

1 өдрийн өмнө өмнө

ЕБС-иудын нөхөн хангалтын төсвийг ₮12.5 тэрбумаар баталжээ

1 өдрийн өмнө өмнө

“Жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангах” хуулийн хэрэгжилтийн үр дүнг танилцууллаа

1 өдрийн өмнө өмнө

Тайлан: Хоёр тэрбум хэрэглэгчтэй “Facebook” 2023 оныг “Ашиг орлогын жил” болгон зарлав

1 өдрийн өмнө өмнө

Эмэгтэйчүүд квоттой болчихвол эрчүүд хожно

1 өдрийн өмнө өмнө

Нисдэг машин, утасгүй зурагттай “CES 2023” шоу

1 өдрийн өмнө өмнө

Үс засуулбал жаргал ирнэ

1 өдрийн өмнө өмнө

Өдөртөө 9-11 градус хүйтэн байна

1 өдрийн өмнө өмнө

Нийтийн тээврийн Ч:63 чиглэлд өөрчлөлт орно

1 өдрийн өмнө өмнө

Д.Туяа: "Эрдэнэт"-ийн захирал Г.Ёндон залуухан, үзэсгэлэнтэй, Орос эмэгтэй туслахтай...

2 өдрийн өмнө өмнө

Барилга салбарт нэгдсэн мэдээллийн сан нэвтрүүлэх зорилготой #bim_forum_2023 хэлэлцүүлэг боллоо

2 өдрийн өмнө өмнө

Г.Занданшатар: Хөдөө аж ахуйд суурилсан өрхийн үйлдвэрлэлийг хөгжүүлснээр экспортын бүтээгдэхүүнийг нэмэгдүүлнэ

2 өдрийн өмнө өмнө

“Ranking series”-ээс Т.Тулга хоёр дахь алтаа зүүж, Н.Наранхүү үзүүрлэлээ

2 өдрийн өмнө өмнө

Уорриорс болон Тембэруолвс багуудын сүүлийн минутын бичлэг

2 өдрийн өмнө өмнө

Парисын "Их дуулга"-д 21 жүдоч хүч үзнэ

2 өдрийн өмнө өмнө

Түрээслээд өмчлөх орон сууцны төлбөрийг НӨАТ-аас чөлөөлөх санал гаргалаа

2 өдрийн өмнө өмнө

Ким Бу Соб: Эмнэлгийн маань гурван тэрбумын эд хөрөнгийг завшсан Д.Мөнхбатыг Монголын шүүх ₮12 саяар торгосонд харамсаж байна

2 өдрийн өмнө өмнө

А-92 автобензиний албан татварын хэмжээг 2024 он хүртэл “0” хувь хэмжээгээр тогтоожээ

САНАЛ БОЛГОХ
2023-02-01 өмнө

Гадаадын хөрөнгө оруулагчийн гомдлын үг буюу “Монгол Хьюндай”-гийн дээрмийг анхан шатны шүүх ингэж шийджээ

2023-01-30 өмнө

АНУ-ын бага орлоготой иргэд байрны түрээсээ төлж чадахгүйд хүрчээ

2023-01-30 өмнө

Тэмцэл дүнгээ өгч, том хулгай зогсов уу?!

2 өдрийн өмнө өмнө

Ким Бу Соб: Эмнэлгийн маань гурван тэрбумын эд хөрөнгийг завшсан Д.Мөнхбатыг Монголын шүүх ₮12 саяар торгосонд харамсаж байна

2023-01-30 өмнө

“Тал нутгийн мөсөн шоу”-нд Монгол, Японы уран гулгагчид дүүлэн нислээ

2023-01-28 өмнө

ТУУЛ ГОЛЫН ДЭЭГҮҮР МАШИН ЯВУУЛАХГҮЙ

2023-01-30 өмнө

Өдөртөө 7-9 градус хүйтэн байна

2023-01-30 өмнө

Өнөөдөр Балжиннямтай билэгт сайн өдөр

2 өдрийн өмнө өмнө

Монголын шигшээ багийн өргөтгөсөн бүрэлдэхүүн зарлагдлаа

2023-01-28 өмнө

Өдөртөө 9-11 градус хүйтэн байна

2 өдрийн өмнө өмнө

Уорриорс болон Тембэруолвс багуудын сүүлийн минутын бичлэг

2023-01-28 өмнө

Дархан аварга Б.Бат-Эрдэнэ Монгол Улсын Ерөнхий сайдын нэрэмжит цомыг үүрд хадгалуулахаар гардуулж өглөө

2023-01-28 өмнө

Э.Даваачимэг монголын багийн анхны алтан медалийг авчирав

2 өдрийн өмнө өмнө

NBA-ын талбайд болсон тоглолтын шилдэг 10 (23-02-01)

2023-02-01 өмнө

Аймгуудын өрсөлдөх чадвараар Дорноговь аймаг тэргүүлжээ

2023-01-28 өмнө

Г.Отгонжаргал, Х.Болортуяа нар хүрэл медаль хүртлээ

2023-01-28 өмнө

NBA-ын талбайд болсон тоглолтын шилдэг 10 (23-01-28)

2 өдрийн өмнө өмнө

Чөлөөт бөхийн шигшээ баг дэлхийн чансааны оноо олгох тэмцээнд зодоглоно

2023-01-31 өмнө

NBA-ын 15 дахь долоо хоногийн шилдэг тоглогчдын бичлэг

2023-02-01 өмнө

Тэтгэврийн мөнгө тавгийн идээний үнэ хүрэхгүй байна

2023-01-30 өмнө

Сурагчдын хоёрдугаар улирлын хичээл эхэлж байна

2023-01-31 өмнө

Зөвлөлдөх санал асуулга гэж юу вэ?

2023-01-31 өмнө

Ё.Басхүү: Өрсөлдөгчөө өөрөөсөө илүү гэж боддоггүй ч доогуур гэж басамжилдаггүй

2023-01-31 өмнө

“Койнчид”-ыг улс төрийн шантааж аврах уу?!

2 өдрийн өмнө өмнө

“Ranking series”-ээс Т.Тулга хоёр дахь алтаа зүүж, Н.Наранхүү үзүүрлэлээ

21 цагийн өмнө өмнө

Shaqtin' A Fool (2023-01-27)

2 өдрийн өмнө өмнө

Парисын "Их дуулга"-д 21 жүдоч хүч үзнэ

2 өдрийн өмнө өмнө

“Койнчид” яагаад буруутчихав?!

2023-01-30 өмнө

Ерөнхийлөгчийн тамгын газраас Сошиал орчны тухай хуульд хориг тавих талаар мэдээлэл хийнэ

1 өдрийн өмнө өмнө

ОУОХ-ноос Украин, ОХУ, Беларусийн тамирчдад баримтлах албан ёсны байр сууриа илэрхийлэв

Бидний тухай Редакцийн бодлого Сурталчилгаа байршуулах Холбоо барих Дээшээ буцах


Веб сайтад агуулагдсан мэдээлэл зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул зөвшөөрөлгүй хуулбарлах хориотой.

Copyright © MMINFO.MN All Rights Reserved. Powered by HUREEMEDIA.