• Эхлэл
  • Цаг агаар
  • Валют ханш
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Үзэл бодол
  • Спорт
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • Энтертайнмэнт
  • Зурхай



Цөлжилтийг “чөдөрлөх” тэрбум мод

Ардын хувьсгалын 100 жил, анхны гэх тодотголтой олон  байгууллагын тэгш ойнууд  нь  монгол орны газар нутгийн 80 хувь нь цөлжсөн  гэсэн судалгаа гарч буй цаг үетэй давхцаж байна. Иймд Монгол Улсын зургаа дахь Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх “Тэрбум мод ургуулна” хэмээн  НҮБ-ын индэр дээрээс тунхаглав. Өөрөөр хэлбэл, түүхт  ойн жил  тэрбээр  нэг хувьсгалыг ийн  эхлүүллээ.  

Ер нь бол нүүдэлчин монголчууд  унаган байгаль, тэр дотроо  ургамал мод, ус голоо  хамгаалах талаар  олон зууны уламжлалтай. Уул, ус, ой модоо дархлан тахиж ирсэн нь түүний илрэл юм. Жишээ нь, МЭӨ III зууны үед хүннүчүүд Отгонтэнгэр уулыг тахиж зун, намрын цагт их тайлган хийдэг байжээ. Их эзэн Чингис хааны “Их засаг” хуулиас эхлээд хожмын “Халх журам” хүртэлх /Их цааз, зургаан хошууны   бичиг/  хууль цаазын бичигт ой мод, ус ургамал, ан амьтныг хайрлан хамгаалах тухай  заалтыг ял шийтгэлийн хамт  оруулсан  байдаг. Түүнчлэн “Нойтон модны мөчир хугалах, нялх ногоо цэцэг зулгаах, өнчин мод ба унаган мод мэтийн онцгой модыг тайрах, зэрлэг сонгиныг үр нь боловсроогүй үед үндэстэй нь түүх, жимс, эмийн ургамлыг мөчиртэй нь түүх, ургамал ба жимсийг боловсрохоос нь өмнө түүх, мөөгний хүрээг хоосортол нь түүх, хавар мод бут ногоорох үед огтлохыг хатуу хориглоно” гэсэн  хатуу цээр ёс үйлчилж байв.  Хубилай хааны зарлигт “Элч зарлага, худалдаачид хийгээд энгийн ардын үргэлж хөлхдөг их замын дагуу хоёр, хоёр алхмын зайтай мод тарихыг...” зарлигдсан  байдаг бол Өлзийт хаан  зулзган  мөчир хугалсан  хүнийг  хатуу  шийтгэж, гэрчийг  хөхиүлэн урамшуулж  байв.  

VIII Богд Жавзандамбын үед  эх болсон байгаль дэлхийгээ хайрлах тухай олон зарлиг лүндэн буулгаж байсны зэрэгцээ байгалийн шинжлэх ухааныг  сонирхон судалж, анхны  амьтны хүрээлэнг Монголд байгуулсан түүхтэй. Богд хаантай  ойр шадарлаж байсан Монголын 13 тамгатай хутагтын нэг, Зүүн хязгаарыг илбэн тохинуулагч  Егүзэр хутагт Галсандаш  ч мөн байгаль хамгаалагч, ховор сонин амьтан үржүүлдэг амьтны хүрээлэнг өөрийн нутагт байгуулж байсан гэдэг. Тэрбээр өөрийн амьдран сууж  байсан Сэцэн хан аймгийн  хурц вангийн хошуу, одоогийн Сүхбаатар аймгийн Эрдэнэцагаан сумын нутагт хайлаас, монос, гандигар, алтан харгана, арц, яргай зэрэг мод, бутлаг ургамлыг тарьж ургуулсныг  одоо ч “Хутагтын мод” хэмээн нутгийнхан нүдний цөцгий мэт хайрлан хамгаалж байдаг. Түүнчлэн хутагт нутагтаа талын буга үржүүлж, Богд хааны бэлгийн сангаас жижиг биетэй адуу авчирч, тарвага  нутагшуулж, тэр бүү хэл  заан авчирч, баавгайг  сонирхон судалж  байсан бөгөөд төр, шашны үйл хэрэг, байгаль хамгааллын бодлогоороо То ван хэмээн алдаршсан Тогтохтөр ванг гүйцэж  байсан гэдэг.  Монголчуудын, монгол төрийн “ногоон бодлого”-ын уламжлал  ийм. Гэхдээ Монгол орны ой судлалын судалгааны ажил 1924 оноос эхэлсэн. Энэ нь  ойн мэргэжлийн судалгаа биш, ургамал, амьтан судлалын чиглэлээр түлхүү судалсан. Гаднын улсаас эрдэмтэд ирж, тодорхой газар нутгийн ой, модны нөөцийг тодорхойлж байсан. 1957 онд Монгол орны ойн талбай, сангийн хэмжээг ОХУ-ын Санкт-Петербургийн эрдэмтэд судлан тогтоосон гэж эрдэмтэд үздэг. Албан ёсоор бол   1970-аад оноос ойжуулалтын ажлын үндсэн бэлтгэл болох үр бэлтгэх, тарьц суулгац үржүүлэх, мод үржүүлгийн газруудыг шинээр  байгуулж, ойжуулалтын гар болон хагас механикжсан бригад, салаа байгуулагджээ. Харин 1980  оны үеэс   ой, модны салбар  бие даасан яамтай, 60 орчим үйлдвэр,  томоохон цогцолбор комбинатууд, 10000 орчим ажиллагсадтай,  аж үйлдвэрийн нийт бүтээгдэхүүний 15 шахам  хувийг үйлдвэрлэдэг болж бие даасан байна. Тухайн үед бүтээгдэхүүнийхээ 18-20 хувийг экспортолдог, эрчим хүч, уул уурхай, их барилгын дараа  ордог улс ардын аж ахуйн бие даасан томоохон салбар болж хөл дээрээ зогссон ч тэр бүтэц алдарсан.  Тухайн  үед нам, төрийг 70 гаруй жил удирдсан маршал Ю.Цэдэнбал, түүний гэргий А.И.Флатовагийн санаачилга,  Оросын мэргэжилтнүүдийн судалгаа, туслалцаа их байсан гэдэг.  А.И. Филатова өөрөө цэцэг ногоо тарих их дуртай.  1970-аад  оны эхээр комиссар Ц.Гэндэндаржааг  Улаан-Үд рүү  явуулан үрсэлгээ  авчруулж, өөрийн хашаа,  Их Тэнгэрийн ам, “Найрамдал” лагерьт  олон  мод тарьж, “Хүүхдийн парк”,   мэргэжлийн цэцэрлэгч авчран цэцэрлэгт хүрээлэн байгуулж, олон төрлийн гоёмсог цэцэг тариулж, түүнээсээ  төрийн уулзалт арга хэмжээнд хэрэглэх цэцгүүдийг сонгодог байсан нь түүх болж үлджээ. Тэрбээр  цэцэг, ургамал арчилж, тордож ургуулах талаар  Оросын нарийн мэргэжлийн дендрологчдыг урьж, тэднээс зөвлөгөө авч  өргөн мэдлэгтэй болж, түүнийгээ бусдад зааж сургах, түгээх талаар уйгагүй ажилладаг байсан гэдэг. 

Түүнээс хойш 1990-ээд оноос Монгол Улсын  анхны Ерөнхийлөгчөөс өгсүүлэн  үе үеийн төрийн тэргүүн нар мод тарих санал, санаачилга гарган хэрэгжүүлж  байв. Учир нь шилжилтийн үеийн ажилгүйдэл, ядуурлын золиос нь байгалийн баялаг, ойн сан, ан амьтан болж байгалийн баялаг  сүйрлийн ирмэгт хүрсэн. 1990-ээд онд Тужийн нарс түймэрт өртөж сүйрэхэд тухайн үед Соёлын сайд байсан Н.Энхбаяр мод тарих аянд   уриалж  нөхөн сэргээх ажлыг эхлүүлэн,  хожим  УИХ-ын гишүүн, Ерөнхийлөгч, МАХН-ын дарга  байхдаа ч  түүнийгээ үргэлжлүүлэн  мод тарьсаар байсан нь өдгөө  өтгөн  төгөл болсон байдаг.  Анхны Ерөнхийлөгч П.Очирбат болон Ерөнхийлөгч Н.Багабанди  нар   Тужийн нарсанд  мод суулгаж байв. Энэ үеийн мод ургуулах, ногоон байгууламжийг хөгжүүлэх нөр их ажилд  2005 оноос хэрэгжсэн “Ногоон хэрэм” төсөл том нөмөр, хана болсныг мэрэгжилтнүүд хэлдэг.  Харин 2010 онд Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж “Үндэсний мод тарих өдөр” –ийг санаачлан бий болгож улс даяар жилд хоёр удаа  тэмдэглэх болсноор  өнөөдрийг хүрч байгаа юм. Эдүгээ  Монгол Улсын зургаа дахь Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүхийн үед монголчууд тэрбум мод ургуулах “Ногоон хувьсгал” руу  ханцуй шамлан орж байна. 

Сүүлийн жилүүдэд  ойн сан  манай улсын газар нутгийн хэдэн хувийг эзэлдэг вэ. Дэлхийн дундажтай харьцуулахад ямар байна вэ гэдэг асуултад БОАЖЯ-ны Ой бодлого зохицуулалтын газрын удирдлагууд болон мэргэжилтнүүд  “Монгол орны ойн сан нь нийт нутаг дэвсгэрийн 11.8 хувь буюу 18.5 сая га талбайг эзэлдэг.  Нутаг дэвсгэртэй харьцуулахад бага мэт боловч газар нутгийн талбайн хэмжээ бага улсуудтай харьцуулахад манай улсын ой бага биш. Ой бол нөхөн сэргээгддэг баялаг. Нөгөө талаар манай орны ойн онцлог нь уур амьсгалын хүнд нөхцөлд байдаг учраас өсөлт удаан” гэсэн хариултыг өгдөг. Өнөөдөр монгол орны нутаг дэвсгэрийн 80 орчим хувь цөлжилтөд өртсөн бол  түүний эсрэг “вакцин” нь Ерөнхийлөгчийн  тэрбум мод ургуулах санаачилга юм. 

Манай мөнхийн хоёр хөрш ойн сандаа бодлогоор анхаардаг. БНХАУ  1979 онд жил бүрийн  гуравдугаар  сарын 12-ныг ойжуулалтын өдөр болгохоор шийдвэрлэсэн  байдаг. Бүс нутаг болгонд  хүмүүс өөртөө тохиромжтой ойжуулалтын цагаа сонгож тэмдэглэн өнгөрүүлдэг. Бээжингийн хувьд жил болгоны дөрөвдүгээр  сарын эхний ням гарагийг “Албан журмын ойжуулалтын өдөр” хэмээн тогтоосон бөгөөд БНХАУ-ын дарга  Ши Жиньпин өөрийн биеэр оролцдог. ОХУ-ын хувьд  19  бүс нутагт томоохон ой, хээрийн түймэр гарсан. Энэ дотроос Сибирийн ой шатсанаар  асар их хохирол учирсан. Гэсэн ч тус улс  оны эцэс гэхэд  нийт 12 мянга орчим хавтгай дөрвөлжин км талбай бүхий шинэ ойтой  болно,  2022 онд дахин 12 мянган хавтгай дөрвөлжин км талбайд, 2023 онд 13 мянган хавтгай дөрвөлжин км талбайд, 2024 онд 14 мянган хавтгай дөрвөлжин км талбайд мод тарихаар төлөвлөсөн бөгөөд  2025 он гэхэд 50 мянга гаруй хавтгай дөрвөлжин талбай бүхий шинэ ой бий болно гэж Ойн менежментийн газраас нь  мэдээлж байгаа юм. Монголчуудын хувьд   тэрбум  мод ургуулахаар мориндоо мордлоо.  Гэхдээ түүнийг хэрэгжүүлэхэд үндэсний ойн, ой модны гэх тодотголтой бүтэц бий болгох, бусад улсын жишгээр ойн үндэсний хүрээлэн, ойн үрийн  сан гэх мэт байгууллагуудаа  дэмжих,  хэвийн ажиллагааг нь хангах ажлууд  ташуур өгөх ёстой юм. Энэ байхгүй бол морь хурдлахгүй, мод ургахгүй. 

Эх сурвалж: "Зууны мэдээ" сонин 2021.10.6  ЛХАГВА № 196 (6673)

    ХУВААЛЦАХ ЖИРГЭХ


МЭДЭЭНИЙ СЭТГЭГДЭЛ
ХОЛБООТОЙ МЭДЭЭ
Самрын экспортыг хориглож хушин ойгоо амраах уу?!
Хүлээж аваагүй хуулийг хэрэгжүүлэхгүй гэсэн үг үү
“Монгол Ураниум Ресурс”-ийн нүүрсний ордыг өвлөсөн “Эрээн толгой” ХХК-ийн ил эзэд
Л.Оюун-Эрдэнэ: Монгол Улс экспортын таван төмөр зам, гурван коридортой болно



Веб сайтад агуулагдсан мэдээлэл зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул зөвшөөрөлгүй хуулбарлах хориотой.

Copyright © MMINFO.MN All Rights Reserved. Powered by HUREEMEDIA.





  • Эхлэл
  • Цаг агаар
  • Валют ханш
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Үзэл бодол
  • Спорт
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • Энтертайнмэнт
  • Зурхай



Цөлжилтийг “чөдөрлөх” тэрбум мод

Ардын хувьсгалын 100 жил, анхны гэх тодотголтой олон  байгууллагын тэгш ойнууд  нь  монгол орны газар нутгийн 80 хувь нь цөлжсөн  гэсэн судалгаа гарч буй цаг үетэй давхцаж байна. Иймд Монгол Улсын зургаа дахь Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх “Тэрбум мод ургуулна” хэмээн  НҮБ-ын индэр дээрээс тунхаглав. Өөрөөр хэлбэл, түүхт  ойн жил  тэрбээр  нэг хувьсгалыг ийн  эхлүүллээ.  

Ер нь бол нүүдэлчин монголчууд  унаган байгаль, тэр дотроо  ургамал мод, ус голоо  хамгаалах талаар  олон зууны уламжлалтай. Уул, ус, ой модоо дархлан тахиж ирсэн нь түүний илрэл юм. Жишээ нь, МЭӨ III зууны үед хүннүчүүд Отгонтэнгэр уулыг тахиж зун, намрын цагт их тайлган хийдэг байжээ. Их эзэн Чингис хааны “Их засаг” хуулиас эхлээд хожмын “Халх журам” хүртэлх /Их цааз, зургаан хошууны   бичиг/  хууль цаазын бичигт ой мод, ус ургамал, ан амьтныг хайрлан хамгаалах тухай  заалтыг ял шийтгэлийн хамт  оруулсан  байдаг. Түүнчлэн “Нойтон модны мөчир хугалах, нялх ногоо цэцэг зулгаах, өнчин мод ба унаган мод мэтийн онцгой модыг тайрах, зэрлэг сонгиныг үр нь боловсроогүй үед үндэстэй нь түүх, жимс, эмийн ургамлыг мөчиртэй нь түүх, ургамал ба жимсийг боловсрохоос нь өмнө түүх, мөөгний хүрээг хоосортол нь түүх, хавар мод бут ногоорох үед огтлохыг хатуу хориглоно” гэсэн  хатуу цээр ёс үйлчилж байв.  Хубилай хааны зарлигт “Элч зарлага, худалдаачид хийгээд энгийн ардын үргэлж хөлхдөг их замын дагуу хоёр, хоёр алхмын зайтай мод тарихыг...” зарлигдсан  байдаг бол Өлзийт хаан  зулзган  мөчир хугалсан  хүнийг  хатуу  шийтгэж, гэрчийг  хөхиүлэн урамшуулж  байв.  

VIII Богд Жавзандамбын үед  эх болсон байгаль дэлхийгээ хайрлах тухай олон зарлиг лүндэн буулгаж байсны зэрэгцээ байгалийн шинжлэх ухааныг  сонирхон судалж, анхны  амьтны хүрээлэнг Монголд байгуулсан түүхтэй. Богд хаантай  ойр шадарлаж байсан Монголын 13 тамгатай хутагтын нэг, Зүүн хязгаарыг илбэн тохинуулагч  Егүзэр хутагт Галсандаш  ч мөн байгаль хамгаалагч, ховор сонин амьтан үржүүлдэг амьтны хүрээлэнг өөрийн нутагт байгуулж байсан гэдэг. Тэрбээр өөрийн амьдран сууж  байсан Сэцэн хан аймгийн  хурц вангийн хошуу, одоогийн Сүхбаатар аймгийн Эрдэнэцагаан сумын нутагт хайлаас, монос, гандигар, алтан харгана, арц, яргай зэрэг мод, бутлаг ургамлыг тарьж ургуулсныг  одоо ч “Хутагтын мод” хэмээн нутгийнхан нүдний цөцгий мэт хайрлан хамгаалж байдаг. Түүнчлэн хутагт нутагтаа талын буга үржүүлж, Богд хааны бэлгийн сангаас жижиг биетэй адуу авчирч, тарвага  нутагшуулж, тэр бүү хэл  заан авчирч, баавгайг  сонирхон судалж  байсан бөгөөд төр, шашны үйл хэрэг, байгаль хамгааллын бодлогоороо То ван хэмээн алдаршсан Тогтохтөр ванг гүйцэж  байсан гэдэг.  Монголчуудын, монгол төрийн “ногоон бодлого”-ын уламжлал  ийм. Гэхдээ Монгол орны ой судлалын судалгааны ажил 1924 оноос эхэлсэн. Энэ нь  ойн мэргэжлийн судалгаа биш, ургамал, амьтан судлалын чиглэлээр түлхүү судалсан. Гаднын улсаас эрдэмтэд ирж, тодорхой газар нутгийн ой, модны нөөцийг тодорхойлж байсан. 1957 онд Монгол орны ойн талбай, сангийн хэмжээг ОХУ-ын Санкт-Петербургийн эрдэмтэд судлан тогтоосон гэж эрдэмтэд үздэг. Албан ёсоор бол   1970-аад оноос ойжуулалтын ажлын үндсэн бэлтгэл болох үр бэлтгэх, тарьц суулгац үржүүлэх, мод үржүүлгийн газруудыг шинээр  байгуулж, ойжуулалтын гар болон хагас механикжсан бригад, салаа байгуулагджээ. Харин 1980  оны үеэс   ой, модны салбар  бие даасан яамтай, 60 орчим үйлдвэр,  томоохон цогцолбор комбинатууд, 10000 орчим ажиллагсадтай,  аж үйлдвэрийн нийт бүтээгдэхүүний 15 шахам  хувийг үйлдвэрлэдэг болж бие даасан байна. Тухайн үед бүтээгдэхүүнийхээ 18-20 хувийг экспортолдог, эрчим хүч, уул уурхай, их барилгын дараа  ордог улс ардын аж ахуйн бие даасан томоохон салбар болж хөл дээрээ зогссон ч тэр бүтэц алдарсан.  Тухайн  үед нам, төрийг 70 гаруй жил удирдсан маршал Ю.Цэдэнбал, түүний гэргий А.И.Флатовагийн санаачилга,  Оросын мэргэжилтнүүдийн судалгаа, туслалцаа их байсан гэдэг.  А.И. Филатова өөрөө цэцэг ногоо тарих их дуртай.  1970-аад  оны эхээр комиссар Ц.Гэндэндаржааг  Улаан-Үд рүү  явуулан үрсэлгээ  авчруулж, өөрийн хашаа,  Их Тэнгэрийн ам, “Найрамдал” лагерьт  олон  мод тарьж, “Хүүхдийн парк”,   мэргэжлийн цэцэрлэгч авчран цэцэрлэгт хүрээлэн байгуулж, олон төрлийн гоёмсог цэцэг тариулж, түүнээсээ  төрийн уулзалт арга хэмжээнд хэрэглэх цэцгүүдийг сонгодог байсан нь түүх болж үлджээ. Тэрбээр  цэцэг, ургамал арчилж, тордож ургуулах талаар  Оросын нарийн мэргэжлийн дендрологчдыг урьж, тэднээс зөвлөгөө авч  өргөн мэдлэгтэй болж, түүнийгээ бусдад зааж сургах, түгээх талаар уйгагүй ажилладаг байсан гэдэг. 

Түүнээс хойш 1990-ээд оноос Монгол Улсын  анхны Ерөнхийлөгчөөс өгсүүлэн  үе үеийн төрийн тэргүүн нар мод тарих санал, санаачилга гарган хэрэгжүүлж  байв. Учир нь шилжилтийн үеийн ажилгүйдэл, ядуурлын золиос нь байгалийн баялаг, ойн сан, ан амьтан болж байгалийн баялаг  сүйрлийн ирмэгт хүрсэн. 1990-ээд онд Тужийн нарс түймэрт өртөж сүйрэхэд тухайн үед Соёлын сайд байсан Н.Энхбаяр мод тарих аянд   уриалж  нөхөн сэргээх ажлыг эхлүүлэн,  хожим  УИХ-ын гишүүн, Ерөнхийлөгч, МАХН-ын дарга  байхдаа ч  түүнийгээ үргэлжлүүлэн  мод тарьсаар байсан нь өдгөө  өтгөн  төгөл болсон байдаг.  Анхны Ерөнхийлөгч П.Очирбат болон Ерөнхийлөгч Н.Багабанди  нар   Тужийн нарсанд  мод суулгаж байв. Энэ үеийн мод ургуулах, ногоон байгууламжийг хөгжүүлэх нөр их ажилд  2005 оноос хэрэгжсэн “Ногоон хэрэм” төсөл том нөмөр, хана болсныг мэрэгжилтнүүд хэлдэг.  Харин 2010 онд Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж “Үндэсний мод тарих өдөр” –ийг санаачлан бий болгож улс даяар жилд хоёр удаа  тэмдэглэх болсноор  өнөөдрийг хүрч байгаа юм. Эдүгээ  Монгол Улсын зургаа дахь Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүхийн үед монголчууд тэрбум мод ургуулах “Ногоон хувьсгал” руу  ханцуй шамлан орж байна. 

Сүүлийн жилүүдэд  ойн сан  манай улсын газар нутгийн хэдэн хувийг эзэлдэг вэ. Дэлхийн дундажтай харьцуулахад ямар байна вэ гэдэг асуултад БОАЖЯ-ны Ой бодлого зохицуулалтын газрын удирдлагууд болон мэргэжилтнүүд  “Монгол орны ойн сан нь нийт нутаг дэвсгэрийн 11.8 хувь буюу 18.5 сая га талбайг эзэлдэг.  Нутаг дэвсгэртэй харьцуулахад бага мэт боловч газар нутгийн талбайн хэмжээ бага улсуудтай харьцуулахад манай улсын ой бага биш. Ой бол нөхөн сэргээгддэг баялаг. Нөгөө талаар манай орны ойн онцлог нь уур амьсгалын хүнд нөхцөлд байдаг учраас өсөлт удаан” гэсэн хариултыг өгдөг. Өнөөдөр монгол орны нутаг дэвсгэрийн 80 орчим хувь цөлжилтөд өртсөн бол  түүний эсрэг “вакцин” нь Ерөнхийлөгчийн  тэрбум мод ургуулах санаачилга юм. 

Манай мөнхийн хоёр хөрш ойн сандаа бодлогоор анхаардаг. БНХАУ  1979 онд жил бүрийн  гуравдугаар  сарын 12-ныг ойжуулалтын өдөр болгохоор шийдвэрлэсэн  байдаг. Бүс нутаг болгонд  хүмүүс өөртөө тохиромжтой ойжуулалтын цагаа сонгож тэмдэглэн өнгөрүүлдэг. Бээжингийн хувьд жил болгоны дөрөвдүгээр  сарын эхний ням гарагийг “Албан журмын ойжуулалтын өдөр” хэмээн тогтоосон бөгөөд БНХАУ-ын дарга  Ши Жиньпин өөрийн биеэр оролцдог. ОХУ-ын хувьд  19  бүс нутагт томоохон ой, хээрийн түймэр гарсан. Энэ дотроос Сибирийн ой шатсанаар  асар их хохирол учирсан. Гэсэн ч тус улс  оны эцэс гэхэд  нийт 12 мянга орчим хавтгай дөрвөлжин км талбай бүхий шинэ ойтой  болно,  2022 онд дахин 12 мянган хавтгай дөрвөлжин км талбайд, 2023 онд 13 мянган хавтгай дөрвөлжин км талбайд, 2024 онд 14 мянган хавтгай дөрвөлжин км талбайд мод тарихаар төлөвлөсөн бөгөөд  2025 он гэхэд 50 мянга гаруй хавтгай дөрвөлжин талбай бүхий шинэ ой бий болно гэж Ойн менежментийн газраас нь  мэдээлж байгаа юм. Монголчуудын хувьд   тэрбум  мод ургуулахаар мориндоо мордлоо.  Гэхдээ түүнийг хэрэгжүүлэхэд үндэсний ойн, ой модны гэх тодотголтой бүтэц бий болгох, бусад улсын жишгээр ойн үндэсний хүрээлэн, ойн үрийн  сан гэх мэт байгууллагуудаа  дэмжих,  хэвийн ажиллагааг нь хангах ажлууд  ташуур өгөх ёстой юм. Энэ байхгүй бол морь хурдлахгүй, мод ургахгүй. 

Эх сурвалж: "Зууны мэдээ" сонин 2021.10.6  ЛХАГВА № 196 (6673)



МЭДЭЭНИЙ СЭТГЭГДЭЛ


Бидний тухай Редакцийн бодлого Сурталчилгаа байршуулах Холбоо барих

Веб сайтад агуулагдсан мэдээлэл зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул зөвшөөрөлгүй хуулбарлах хориотой.

Copyright © MMINFO.MN All Rights Reserved. Powered by HUREEMEDIA.





Эхлэл Улс төр Эдийн засаг Үзэл бодол Спорт Нийгэм Дэлхий Энтертайнмэнт Зурхай
  • Нийтлэл
  • •
  • Ярилцлага
  • •
  • Сурвалжлага
  • •
  • Азийн АШТ
  • •
  • Фото мэдээ
  • •
  • Оддын амьдрал
БҮХ СЭДЭВ
  • •Азийн АШТ
  • •Засгийн газар
  • •Бөхийн төрлүүд
  • •Нийтлэл
  • •Сагсанбөмбөг
  • •Нийслэл
  • •Халуун сэдэв
  • •Шүүхийн танхимаас
  • •Аймгуудын мэдээлэл
  • •Яам, Агентлаг
  • •Уул уурхай
  • •Ерөнхийлөгч
  • •Гадаад харилцаа
  • •Эрүүл мэнд
  • •Фото мэдээ
ХУРААХ
Шүүхээс Ю.Цэдэнбал агсныг...
Олон улсад нэг багшид 13, Монголд...

Цөлжилтийг “чөдөрлөх” тэрбум мод

ҮЛ-ОЛДОХ 2021-10-06
    ХУВААЛЦАХ ЖИРГЭХ
Цөлжилтийг “чөдөрлөх” тэрбум мод

Ардын хувьсгалын 100 жил, анхны гэх тодотголтой олон  байгууллагын тэгш ойнууд  нь  монгол орны газар нутгийн 80 хувь нь цөлжсөн  гэсэн судалгаа гарч буй цаг үетэй давхцаж байна. Иймд Монгол Улсын зургаа дахь Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх “Тэрбум мод ургуулна” хэмээн  НҮБ-ын индэр дээрээс тунхаглав. Өөрөөр хэлбэл, түүхт  ойн жил  тэрбээр  нэг хувьсгалыг ийн  эхлүүллээ.  

Ер нь бол нүүдэлчин монголчууд  унаган байгаль, тэр дотроо  ургамал мод, ус голоо  хамгаалах талаар  олон зууны уламжлалтай. Уул, ус, ой модоо дархлан тахиж ирсэн нь түүний илрэл юм. Жишээ нь, МЭӨ III зууны үед хүннүчүүд Отгонтэнгэр уулыг тахиж зун, намрын цагт их тайлган хийдэг байжээ. Их эзэн Чингис хааны “Их засаг” хуулиас эхлээд хожмын “Халх журам” хүртэлх /Их цааз, зургаан хошууны   бичиг/  хууль цаазын бичигт ой мод, ус ургамал, ан амьтныг хайрлан хамгаалах тухай  заалтыг ял шийтгэлийн хамт  оруулсан  байдаг. Түүнчлэн “Нойтон модны мөчир хугалах, нялх ногоо цэцэг зулгаах, өнчин мод ба унаган мод мэтийн онцгой модыг тайрах, зэрлэг сонгиныг үр нь боловсроогүй үед үндэстэй нь түүх, жимс, эмийн ургамлыг мөчиртэй нь түүх, ургамал ба жимсийг боловсрохоос нь өмнө түүх, мөөгний хүрээг хоосортол нь түүх, хавар мод бут ногоорох үед огтлохыг хатуу хориглоно” гэсэн  хатуу цээр ёс үйлчилж байв.  Хубилай хааны зарлигт “Элч зарлага, худалдаачид хийгээд энгийн ардын үргэлж хөлхдөг их замын дагуу хоёр, хоёр алхмын зайтай мод тарихыг...” зарлигдсан  байдаг бол Өлзийт хаан  зулзган  мөчир хугалсан  хүнийг  хатуу  шийтгэж, гэрчийг  хөхиүлэн урамшуулж  байв.  

VIII Богд Жавзандамбын үед  эх болсон байгаль дэлхийгээ хайрлах тухай олон зарлиг лүндэн буулгаж байсны зэрэгцээ байгалийн шинжлэх ухааныг  сонирхон судалж, анхны  амьтны хүрээлэнг Монголд байгуулсан түүхтэй. Богд хаантай  ойр шадарлаж байсан Монголын 13 тамгатай хутагтын нэг, Зүүн хязгаарыг илбэн тохинуулагч  Егүзэр хутагт Галсандаш  ч мөн байгаль хамгаалагч, ховор сонин амьтан үржүүлдэг амьтны хүрээлэнг өөрийн нутагт байгуулж байсан гэдэг. Тэрбээр өөрийн амьдран сууж  байсан Сэцэн хан аймгийн  хурц вангийн хошуу, одоогийн Сүхбаатар аймгийн Эрдэнэцагаан сумын нутагт хайлаас, монос, гандигар, алтан харгана, арц, яргай зэрэг мод, бутлаг ургамлыг тарьж ургуулсныг  одоо ч “Хутагтын мод” хэмээн нутгийнхан нүдний цөцгий мэт хайрлан хамгаалж байдаг. Түүнчлэн хутагт нутагтаа талын буга үржүүлж, Богд хааны бэлгийн сангаас жижиг биетэй адуу авчирч, тарвага  нутагшуулж, тэр бүү хэл  заан авчирч, баавгайг  сонирхон судалж  байсан бөгөөд төр, шашны үйл хэрэг, байгаль хамгааллын бодлогоороо То ван хэмээн алдаршсан Тогтохтөр ванг гүйцэж  байсан гэдэг.  Монголчуудын, монгол төрийн “ногоон бодлого”-ын уламжлал  ийм. Гэхдээ Монгол орны ой судлалын судалгааны ажил 1924 оноос эхэлсэн. Энэ нь  ойн мэргэжлийн судалгаа биш, ургамал, амьтан судлалын чиглэлээр түлхүү судалсан. Гаднын улсаас эрдэмтэд ирж, тодорхой газар нутгийн ой, модны нөөцийг тодорхойлж байсан. 1957 онд Монгол орны ойн талбай, сангийн хэмжээг ОХУ-ын Санкт-Петербургийн эрдэмтэд судлан тогтоосон гэж эрдэмтэд үздэг. Албан ёсоор бол   1970-аад оноос ойжуулалтын ажлын үндсэн бэлтгэл болох үр бэлтгэх, тарьц суулгац үржүүлэх, мод үржүүлгийн газруудыг шинээр  байгуулж, ойжуулалтын гар болон хагас механикжсан бригад, салаа байгуулагджээ. Харин 1980  оны үеэс   ой, модны салбар  бие даасан яамтай, 60 орчим үйлдвэр,  томоохон цогцолбор комбинатууд, 10000 орчим ажиллагсадтай,  аж үйлдвэрийн нийт бүтээгдэхүүний 15 шахам  хувийг үйлдвэрлэдэг болж бие даасан байна. Тухайн үед бүтээгдэхүүнийхээ 18-20 хувийг экспортолдог, эрчим хүч, уул уурхай, их барилгын дараа  ордог улс ардын аж ахуйн бие даасан томоохон салбар болж хөл дээрээ зогссон ч тэр бүтэц алдарсан.  Тухайн  үед нам, төрийг 70 гаруй жил удирдсан маршал Ю.Цэдэнбал, түүний гэргий А.И.Флатовагийн санаачилга,  Оросын мэргэжилтнүүдийн судалгаа, туслалцаа их байсан гэдэг.  А.И. Филатова өөрөө цэцэг ногоо тарих их дуртай.  1970-аад  оны эхээр комиссар Ц.Гэндэндаржааг  Улаан-Үд рүү  явуулан үрсэлгээ  авчруулж, өөрийн хашаа,  Их Тэнгэрийн ам, “Найрамдал” лагерьт  олон  мод тарьж, “Хүүхдийн парк”,   мэргэжлийн цэцэрлэгч авчран цэцэрлэгт хүрээлэн байгуулж, олон төрлийн гоёмсог цэцэг тариулж, түүнээсээ  төрийн уулзалт арга хэмжээнд хэрэглэх цэцгүүдийг сонгодог байсан нь түүх болж үлджээ. Тэрбээр  цэцэг, ургамал арчилж, тордож ургуулах талаар  Оросын нарийн мэргэжлийн дендрологчдыг урьж, тэднээс зөвлөгөө авч  өргөн мэдлэгтэй болж, түүнийгээ бусдад зааж сургах, түгээх талаар уйгагүй ажилладаг байсан гэдэг. 

Түүнээс хойш 1990-ээд оноос Монгол Улсын  анхны Ерөнхийлөгчөөс өгсүүлэн  үе үеийн төрийн тэргүүн нар мод тарих санал, санаачилга гарган хэрэгжүүлж  байв. Учир нь шилжилтийн үеийн ажилгүйдэл, ядуурлын золиос нь байгалийн баялаг, ойн сан, ан амьтан болж байгалийн баялаг  сүйрлийн ирмэгт хүрсэн. 1990-ээд онд Тужийн нарс түймэрт өртөж сүйрэхэд тухайн үед Соёлын сайд байсан Н.Энхбаяр мод тарих аянд   уриалж  нөхөн сэргээх ажлыг эхлүүлэн,  хожим  УИХ-ын гишүүн, Ерөнхийлөгч, МАХН-ын дарга  байхдаа ч  түүнийгээ үргэлжлүүлэн  мод тарьсаар байсан нь өдгөө  өтгөн  төгөл болсон байдаг.  Анхны Ерөнхийлөгч П.Очирбат болон Ерөнхийлөгч Н.Багабанди  нар   Тужийн нарсанд  мод суулгаж байв. Энэ үеийн мод ургуулах, ногоон байгууламжийг хөгжүүлэх нөр их ажилд  2005 оноос хэрэгжсэн “Ногоон хэрэм” төсөл том нөмөр, хана болсныг мэрэгжилтнүүд хэлдэг.  Харин 2010 онд Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж “Үндэсний мод тарих өдөр” –ийг санаачлан бий болгож улс даяар жилд хоёр удаа  тэмдэглэх болсноор  өнөөдрийг хүрч байгаа юм. Эдүгээ  Монгол Улсын зургаа дахь Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүхийн үед монголчууд тэрбум мод ургуулах “Ногоон хувьсгал” руу  ханцуй шамлан орж байна. 

Сүүлийн жилүүдэд  ойн сан  манай улсын газар нутгийн хэдэн хувийг эзэлдэг вэ. Дэлхийн дундажтай харьцуулахад ямар байна вэ гэдэг асуултад БОАЖЯ-ны Ой бодлого зохицуулалтын газрын удирдлагууд болон мэргэжилтнүүд  “Монгол орны ойн сан нь нийт нутаг дэвсгэрийн 11.8 хувь буюу 18.5 сая га талбайг эзэлдэг.  Нутаг дэвсгэртэй харьцуулахад бага мэт боловч газар нутгийн талбайн хэмжээ бага улсуудтай харьцуулахад манай улсын ой бага биш. Ой бол нөхөн сэргээгддэг баялаг. Нөгөө талаар манай орны ойн онцлог нь уур амьсгалын хүнд нөхцөлд байдаг учраас өсөлт удаан” гэсэн хариултыг өгдөг. Өнөөдөр монгол орны нутаг дэвсгэрийн 80 орчим хувь цөлжилтөд өртсөн бол  түүний эсрэг “вакцин” нь Ерөнхийлөгчийн  тэрбум мод ургуулах санаачилга юм. 

Манай мөнхийн хоёр хөрш ойн сандаа бодлогоор анхаардаг. БНХАУ  1979 онд жил бүрийн  гуравдугаар  сарын 12-ныг ойжуулалтын өдөр болгохоор шийдвэрлэсэн  байдаг. Бүс нутаг болгонд  хүмүүс өөртөө тохиромжтой ойжуулалтын цагаа сонгож тэмдэглэн өнгөрүүлдэг. Бээжингийн хувьд жил болгоны дөрөвдүгээр  сарын эхний ням гарагийг “Албан журмын ойжуулалтын өдөр” хэмээн тогтоосон бөгөөд БНХАУ-ын дарга  Ши Жиньпин өөрийн биеэр оролцдог. ОХУ-ын хувьд  19  бүс нутагт томоохон ой, хээрийн түймэр гарсан. Энэ дотроос Сибирийн ой шатсанаар  асар их хохирол учирсан. Гэсэн ч тус улс  оны эцэс гэхэд  нийт 12 мянга орчим хавтгай дөрвөлжин км талбай бүхий шинэ ойтой  болно,  2022 онд дахин 12 мянган хавтгай дөрвөлжин км талбайд, 2023 онд 13 мянган хавтгай дөрвөлжин км талбайд, 2024 онд 14 мянган хавтгай дөрвөлжин км талбайд мод тарихаар төлөвлөсөн бөгөөд  2025 он гэхэд 50 мянга гаруй хавтгай дөрвөлжин талбай бүхий шинэ ой бий болно гэж Ойн менежментийн газраас нь  мэдээлж байгаа юм. Монголчуудын хувьд   тэрбум  мод ургуулахаар мориндоо мордлоо.  Гэхдээ түүнийг хэрэгжүүлэхэд үндэсний ойн, ой модны гэх тодотголтой бүтэц бий болгох, бусад улсын жишгээр ойн үндэсний хүрээлэн, ойн үрийн  сан гэх мэт байгууллагуудаа  дэмжих,  хэвийн ажиллагааг нь хангах ажлууд  ташуур өгөх ёстой юм. Энэ байхгүй бол морь хурдлахгүй, мод ургахгүй. 

Эх сурвалж: "Зууны мэдээ" сонин 2021.10.6  ЛХАГВА № 196 (6673)

ФОТО:

Сэдвүүд : #Тэрбум мод   #Нийтлэл  
ХОЛБООТОЙ МЭДЭЭ
Самрын экспортыг хориглож хушин ойгоо амраах уу?!
Хүлээж аваагүй хуулийг хэрэгжүүлэхгүй гэсэн үг үү
“Монгол Ураниум Ресурс”-ийн нүүрсний ордыг өвлөсөн “Эрээн толгой” ХХК-ийн ил эзэд
Л.Оюун-Эрдэнэ: Монгол Улс экспортын таван төмөр зам, гурван коридортой болно
МЭДЭЭНИЙ СЭТГЭГДЭЛ

АНХААРУУЛГА:Уншигчдын бичсэн сэтгэгдэлд mminfo.mn хариуцлага хүлээхгүй болно. ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдлийг админ устгах эрхтэй. Сэтгэгдэлтэй холбоотой санал гомдлыг 99998796 утсаар хүлээн авна.

ШУУРХАЙ МЭДЭЭ
59 минутын өмнө өмнө

Өргөө сүлжээ кинотеатр буюу “Нью тур сафарис” ХХК-д ногдуулсан 107.5 сая төгрөгийн торгуулийг хэвээр үлдээлээ

3 цагийн өмнө өмнө

Ж.Сүхбаатар: Ёсзүйн хариуцлага хүлээж, ажлаас чөлөөлөгдөх хүсэлтээ өглөө

3 цагийн өмнө өмнө

Г.Занданшатар: Худал хуурмаг, хулгай луйвар тав алхалгүй танигдаж, илчлэгддэг боллоо

5 цагийн өмнө өмнө

Өөрт нь авлига өгөхийг завдсан үйлдлийг цагдаагийн алба хаагч таслан зогсоож, илчилжээ

7 цагийн өмнө өмнө

Монгол Улсын сагсан бөмбөгийн 3x3 төрлийн эрэгтэй, эмэгтэй шигшээ багууд хос медаль хүртлээ

7 цагийн өмнө өмнө

Согтуугаар тээврийн хэрэгсэл жолоодсон 139 зөрчил бүртгэгджээ

8 цагийн өмнө өмнө

УИХ-ын намрын чуулган өнөөдөр нээлтээ хийлээ

8 цагийн өмнө өмнө

Самрын экспортыг хориглож хушин ойгоо амраах уу?!

8 цагийн өмнө өмнө

Углуургаар нь ух, Ерөнхий сайд аа!

8 цагийн өмнө өмнө

Т.Сүхболд хурандаа С.Зоригийг хөнөөсөн хэргийг хэнд “өвлүүлэх” вэ?!

8 цагийн өмнө өмнө

Багш нар өнөөдөр БШУЯ-ны гадна цуглаан хийнэ

8 цагийн өмнө өмнө

О.Зулхүү хувийн амжилтаа шинэчлэв

8 цагийн өмнө өмнө

Б.Чинзориг ялалт байгуулж, медалийн болзол хангалаа

8 цагийн өмнө өмнө

"Тэнүүн-Огоо" компанийн захирал болон түүнтэй хамт дөрвөн хүнийг саатуулжээ

8 цагийн өмнө өмнө

Хоёр хар мэнгэтэй харагчин могой өдөр

8 цагийн өмнө өмнө

Өдөртөө 8-10 градус дулаан байна

22 цагийн өмнө өмнө

Монголын баг DOTA2 төрөлд мөнгөн медалийн болзол хангалаа

22 цагийн өмнө өмнө

3х3 эмэгтэй шигшээ баг мөнгөн медаль хүртлээ

22 цагийн өмнө өмнө

Манай эрэгтэй шигшээ баг хүрэл медаль хүртлээ

2 өдрийн өмнө өмнө

3х3 сагсны эрэгтэй, эмэгтэй шигшээ багууд хэсгээ тэргүүллээ

2 өдрийн өмнө өмнө

Авто зам сэтлэн, дулааны шугам татаж байна

2 өдрийн өмнө өмнө

Л.Оюун-Эрдэнэ: “Зэс эрдэнийн хувь”-д баялгийн эзэд сэтгэл дундуур байвал Засгийн газар анхааралдаа авна

2 өдрийн өмнө өмнө

Наадамчдын замаас Нүхтийн ам чиглэлийн шинэчилсэн замын үргэлжлэл 1.53 км авто замыг засварлана

2 өдрийн өмнө өмнө

М.Намуун шөвгийн 8-д шалгарав

2 өдрийн өмнө өмнө

Ж.Бямбадулам: Автобус худалдан авах үйл ажиллагааг нууцад хамааруулаагүй

2 өдрийн өмнө өмнө

Дөрвөн ногоон мэнгэтэй цагаагчин туулай өдөр

2 өдрийн өмнө өмнө

Өдөртөө 13-15 градус дулаан байна

2023-09-29 өмнө

Хан-Уул дүүрэгт найман гүүр ашиглалтад орно

2023-09-29 өмнө

ашуунсухайт-Ганцмод хил дамнасан төмөр замын ТЭЗҮ-г хэлэлцэж, дэмжлээ

2023-09-29 өмнө

"Ногоон нуур-1008" айлын орон сууцны төслийн гадна дулааны шугамын ажил хийгдэх тул зам хаана

САНАЛ БОЛГОХ
2023-09-26 өмнө

Гадна фасадны хөөсөнцөр хавтанг үйлдвэрийн үнээр худалдаалж байна Утас: 9600-8888

2023-09-25 өмнө

Э.Бат-Оргил: Хуучин автобус оруулж ирж байгаа гэх мэдээлэл ташаа

2023-09-25 өмнө

"Монголоос ядуу эдийн засагтай улс орнуудад багшийн цалин 800 ам.доллартай байгаа"

2023-09-26 өмнө

Хөрөнгө оруулагчдыг дээрэмдсэн хэрэг хэзээ шударга шүүхийн өмнө очих вэ?

2023-09-26 өмнө

Ардчилсан эмэгтэйчүүдийн холбооны ерөнхийлөгчөөр Б.Жаргалан сонгогдлоо

2023-09-27 өмнө

БНСУ-ын "Daewoo" үйлдвэрийн 80 автобус Улаанбаатар хотод орж иржээ

2023-09-25 өмнө

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүхэд ОХУ-ын Төрийн Думын дарга бараалхав

2023-09-25 өмнө

Д.Амарбаясгалан: Монгол Улс биелүүлэх шаардлагатай дүрмүүдийг дөрвөн сарын хугацаанд биелүүлэх боломжтой гэдгээ нотолж чадсан

2023-09-28 өмнө

Б.Ганхуяг “...Нэрлэхгүй” гэвэл нэг насаараа нүүрсний хулгайн золиос болж хоцорно

2023-09-26 өмнө

Л.Оюун-Эрдэнэ: Чойбалсан чиглэлд зураг төсөв нь батлагдсан авто замуудын төслийг ирэх оны төсвөөр хэрэгжүүлнэ

2023-09-26 өмнө

Улстөрчид загасчлахдаа, авто уралдаан үзэхдээ сэм уулздаг болжээ

2023-09-28 өмнө

М.Бадарчийн Үндэсний их баяр наадмаар барилдах эрхийг дөрвөн жилийн хугацаагаар хаслаа

2023-09-29 өмнө

Шинээр оруулж ирсэн автобусуудыг нэг бүрчлэн, деталь бүрээр шалгаж байна

2023-09-28 өмнө

“Монгол Ураниум Ресурс”-ийн нүүрсний ордыг өвлөсөн “Эрээн толгой” ХХК-ийн ил эзэд

2023-09-25 өмнө

Л.Оюун-Эрдэнэ: “Мянганы зам”-ын дараагийн үе шатыг эхлүүлнэ

2023-09-25 өмнө

Түүхэндээ анх удаа монголын усанд сэлэгч Азийн наадмын финалд шалгарлаа

2023-09-28 өмнө

Л.Оюун-Эрдэнэ: Аялал жуулчлалын гол бүс Ханх-Хатгал чиглэлд хатуу хучилттай авто зам тавина

2023-09-26 өмнө

“Чулуут цагаан дэл”-ийн баяжуулах үйлдвэр ашиглалтад ороход бэлэн болжээ

2023-09-28 өмнө

Хэрэглээний 30 хувийг сэргээгдэх эрчим хүчээр хангана

2023-09-27 өмнө

Л.Оюун-Эрдэнэ: Монгол Улс экспортын таван төмөр зам, гурван коридортой болно

2023-09-26 өмнө

Б.Гончигсүрэн алт, Г.Алтанбагана, О.Хүслэн, А.Адъяасүрэн нар хүрэл медалийн төлөө барилдана

2023-09-28 өмнө

Эмэгтэй шигшээ Иорданы багийг хожиж С хэсгийг тэргүүлж байна

2023-09-27 өмнө

Дээд шүүх хэлэлцэх эсэхийг шүүгчийн туслахууд нь шийддэг үү?!

2023-09-26 өмнө

Шүүхээр “гал” атгуулж хүссэндээ хүрсэн “Монгол Ураниум Ресурс”-ийн ил эзэн Х.Бүрэн-Эрдэнэ

2023-09-25 өмнө

Хүүхэд багачуудыг зам, тээврийн ослоос урьдчилан сэргийлж ажиллахыг үүрэг болгов

2023-09-25 өмнө

В.В.Володин: Түлш шатахууны түр хязгаарлалтад Монгол Улс хамаарахгүй

2023-09-25 өмнө

Хөдөлмөрийн баатар хосууд хүндэтгэлийн баяраа тохиолдуулан "Алтан хурим"-аа хийлээ

2023-09-27 өмнө

Нүүр номын урвуу амьдрал

2023-09-29 өмнө

Азийн наадам “Ханчжоу 2023”-д зодоглох чөлөөт бөхийн тамирчид

2023-09-26 өмнө

"Оргил" худалдааны төвөөс урагш Жанжин клубын нүхэн гарц хүртэлх авто замыг засварлаж байна

Бидний тухай Редакцийн бодлого Сурталчилгаа байршуулах Холбоо барих Дээшээ буцах


Веб сайтад агуулагдсан мэдээлэл зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул зөвшөөрөлгүй хуулбарлах хориотой.

Copyright © MMINFO.MN All Rights Reserved. Powered by HUREEMEDIA.