• Эхлэл
  • Цаг агаар
  • Валют ханш
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Үзэл бодол
  • Спорт
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • Энтертайнмэнт
  • Зурхай



Ч.Насантогтох: Наймуулаа давтагдашгүй дүр төрхийг бүтээж чадсан

Энэ удаагийн “Чухал хүн” буландаа СУИС-ийн Хөгжмийн урлагийн сургуулийн Орчин үеийн хөгжмийн урлагийн тэнхмийн эрхлэгч, СУИС-ийн хүндэт профессор, МУГЖ Ч.Насантогтохыг урилаа. Домогт “Соёл эрдэнэ” хамтлагийн үнэ цэнэтэй гишүүдийн нэг, орчин цагийн залуу дуучдыг төрүүлэх эрхэм үйлсдээ сэтгэл оюун, эрдэм чадлаа зориулж байгаа билээ. Өнгөрсөн хоёр жилд Монголчуудыг тайзны өмнө уясан “Яг түүн шиг” шоуны арын албанд олон мундаг хүмүүс ажилласан. Тэдний нэг нь яах аргагүй Ч.Насантогтох багш байлаа. Дуучин, жүжигчин нэг бүртээ гадаад дотоодын олон уран бүтээлээр дуулах урлагийн хичээл зааж байсан нь яах аргагүй ямар чадварлаг уран бүтээлч вэ гэдгийг нь харуулсан юм. Тиймдээ ч бид түүнийг урлагийн салбарын “Чухал хүн”-ээр нэрлэсэн хэрэг. Бидний ярилцлага олон сэдвийг хамарсан юм.

-Та сайхан зусч байна уу. Таны зуны амралт хараахан эхлээгүй бололтой?

-Сайхан зусч байна. Бидний амралт хараахан эхлээгүй байгаа. Тэнхмийн эрхлэгч нар долоон сар гаргаж байж л амарч эхэлнэ шүү дээ. Хийсэн ажлын тайлан гаргах, ирэх хичээлийн жилд хийх ажлынхаа төлөвлөгөөг боловсруулах, нийт багш нарынхаа ачааллыг тэгшитгэх, 2017-2018 оны хичээлийн жилд хэчнээн хүүхэд элсүүлэх вэ гээд л бичиг цаасны ажил ид эхэлж байна. Мөн өнөөдөр магистрын диплом гардуулах, маргааш бакалаврын диплом гардуулах ёслол болно. Энэ нь манай сургуулийн хэмжээнд болох өдрийн болон эчнээ ангийн төгсөгчдийн маань эрдмийн баяр, томоохон арга хэмжээ юм.  

-Ер нь их л завгүй байгаа юм байна. Завгүй гэснээс та өнгөрсөн хавар нэлээд ачаалалтай ажилласан байх. Сургуулийн ажлаасаа гадна “Боловсрол суваг” телевизээр гарсан “Яг түүн шиг” шоу нэвтрүүлэгт нэлээд чухал үүрэг гүйцэтгэсэн хүний нэг нь та?   

-Энэ шоуны бэлтгэл ажил, төлөвлөгөө боловсруулах, зохион байгуулалт, маркетинг, менежмэнт гээд дэлгэцийн ард хийсэн ажил зөндөө. Мөн шоуны утга учрыг ард түмэнд ил тод, үнэн зөв, нээлттэй байдлаар үзүүлэхэд маш олон хүчин зүйл нөлөөлж байгаа. Үзэгч нэг кноп дараад л хүссэн нэвтрүүлгээ үзэх амархан. Харин социализмын үеийн суперстаруудыг өнөөгийн нийгэмд орчин цагийн урлагаар дамжуулан шинэ залуу уран бүтээлчид “дахин амилуулж”, энэ шоугаар дамжуулан өөрсдийнхөө чадал чансааг амьдарч буй нийгмээрээ тодорхойлуулна гэдэг нэлээд эрсдэл өндөртэй.

Гэхдээ манай оролцогчид үүнийг маш сайн чадаж, зам мөрөө улам батжууллаа. Түүнчлэн манай орчин цагийн соёл урлаг гадаадын урлаг соёлтой мөр зэрэгцэх хэмжээнд очиход энэ шоу нэвтрүүлэг маш их түлхэц өгсөн. Үүнд оролцогчид, шүүгчид, арын албаныхан гээд энэ нэвтрүүлгийг бүтээхэд гар бие, сэтгэл оюунаа чилээсэн хүн бүхэн маш их үүрэг гүйцэтгэж байгаа.

Гадаадын 36 оронд болж буй шоуг Монголд ч гэсэн яагаад хийж болдоггүй юм бэ гээд л шууд хийчихээгүй. Зөвшөөрөл авах, хөрөнгө санхүү босгох гээд бүх зүйлийг тэгээс эхэлж байж л энэ сайхан нэвтрүүлэг бүтэж боссон. Шоу нэвтрүүлэг хийх нөхцөл бүрдсэнээр бүх зүйл бас “ок” болчихгүй. Ямар баг бүрдүүлэх вэ, ямар маркетинг хийх вэ, яаж зохион байгуулбал үзэгч түмэнд гоёор хүрэх вэ, энэ ажлыг хийхийн тулд энэ багт хэн хэн байх вэ гэдэгт “Боловсрол суваг” телевизийнхэн маш их ач холбогдол өгч ажилласан. Мөн энэ шоуг дэмжиж ажилласан баг бүрэлдэхүүн бүхэнд баярлаж талархаж байна. Тиймээс хамгийн түрүүнд энэ шоуг дэмжиж, Монгол Улсад цоо шинэ шоуг оруулж ирэхэд дэмжиж ажилласан байгууллагуудад хамгийн ихээр талархаж буйгаа “Монголын мэдээ” сониноор дамжуулан дайя.  

-Манайхан янз бүрээр шоу нэвтрүүлэг хийх гэж оролдож байсан. Үнэндээ “Яг түүн шиг” шоу шиг өндөр төвшинд хийсэн нь үгүй. Оролцогчдын чансаа ч их өндөр, дандаа мэргэжлийн хүмүүс л оролцсон юм уу гэмээр байсан. Та орчин үеийн дууны урлагт өөрийн хувь нэмрээ оруулаад, бас араасаа төрж гарах дуучдыг бэлтгээд явж байгаа хүний хувьд залуучуудын дуулах ур чадварыг хэрхэн үнэлж байна вэ?

-Миний хувьд дуулах ур зүйн багшаар хоёр дахь жилдээ ажилласан. Сэтгэл өндөр байгаа. Манай залуус үнэхээр мундаг байсан. Аль нэгийг нь ялгаж ярих утгагүй. Юуны өмнө “Боловсрол суваг” телевизийнхээ хамт олонд баярлаж талархсанаа илэрхийлэх ёстой. Хамгийн гол нь энэ шоу дуучин болох хүсэл эрмэлзлэлтэй ч дуучин болж чадаагүй, магадгүй дуучин болсон ч мэргэжлээрээ ажиллаагүй, умартаад явж байгаа залуучуудад эргэж нэгийг бодогдуулсан болов уу.

Эхний жилийн шоунд дуулаачаас тэс өөр мэргэжлийн хүмүүс оролцсонд баярлаж, өнөөдрийг хүртэл тэднээрээ бахархаж явдаг. Яагаад гэвэл, тэд анхных гэдгээрээ ард түмэнд мартагдашгүй дурсамж, гайхалтай сайхан мэдрэмжийг үлдээж чадсан. Өөрсдөд нь ч гэсэн уран бүтээлийн маш олон дүр зургийг бий болгож, илүү эрч хүчтэй ажиллах энергийг бэлэглэсэн гэж боддог. Тэр шоунд оролцсоноор зарим уран бүтээлчийн нэр хүнд гадаадад өсч, илүү олон уран бүтээл хийх зам мөр нь хүртэл тавигдаад явж байна. Манай Н.Мөнхсоёл Солонгост олон сарын гэрээтэйгээр нэвтрүүлэгт оролцсон. “Яг түүн шиг” шоугаар л Н.Мөнхсоёлыг олоод харчихсан байна шүү дээ.

Тиймээс энэ мэтчилэн шоу утга учиртай, үр дүнгээ өгч байгаа. Тэр ч байтугай тэс өөр мэргэжлийн топ моделиудыг энэ шоунд амжилттай оролцуулсан. Бүтэн сарын турш бүжиг, жүжиг, долоо хоногийн дотор дуу бэлдүүлээд, маke up зэрэг шоутай холбоотой бүхнийг мэргэжлийн хүн шиг сурна гэдэг амаргүй даваа. Мэргэжлийн уран бүтээлчидтэй тэднийг өрсөлдүүлнэ гэдэг бол том эрсдэл, хэцүү зүйл. Анх нэлээд бодсоны эцэст “Боловсрол суваг” телевизийн урилгыг хүлээн авч, дуучин болоод мэргэжлийн бус ч дуулах дуртай хүүхдүүдээ бэлдэж байлаа. Эргээд үр дүн харагдаж байгаа нь л хамгийн сайхан зүйл.

Оролцогчид маань мэргэжлийн дуучин биш ч тухайн үед гурвуулаа л долоо хоногийн ялагчаар шалгарч байлаа. Хэрэв байгалиас заяасан дуу хоолойны өгөгдөл байгаа л бол богино хугацаанд эрчимтэй хичээллэж ажилласнаар өөрсдийгөө шинээр нээж болохыг тэд маань харуулж чадлаа. Энэ жилийн шоунд ч гэсэн манай оролцогчид мөн л ялгаагүй өнгөрсөн жилийн оролцогчид шиг маш их эрч хүч, хурдтай ажилласан. Бүгдээрээ л суурь сайтай, мэдлэг боловсролтой, хэлсэн ярьсан зүйлийг дор дор нь тусгаж авч байсан учраас ажиллахад хялбар байсан.

-Гэхдээ дууг зүгээр нэг дуулаад өнгөрөх нэг өөр. Харин байгалиас заяасан өгөгдөл дээрээ зүрх сэтгэлээ зориулж, бүр чин сэтгэлээсээ дуугаа мэдэрч, түүнийг амилуулж дүр бүтээн жүжиглэх бас нэг ондоо шүү дээ?  

-Өөрийнхөө нүүр царайгаар илэрхийлэх, жүжиглэх нэг өөр. Сэтгэлээрээ өөрийгөө хөглөн тэр дууг амилуулж дуулах, дууны дотоод ертөнцийг өөрийн сэтгэлийн дотоод ертөнцтэйгөө холбож үзэгчдэд хүргэнэ гэдэг бол өөрөө асар нарийн ур ухаан. Манай уран бүтээлчид өөрсдийнхөө хэмжээнд, өөрсдийнхөө шавхагдашгүй уран бүтээлч сэтгэлгээгээр өөрийнхөө дотоод сэтгэлийн мөн чанарыг ямар ч байсан үзүүлж чадаж байгаа уран бүтээлчдийг зөв сонголттойгоор энэ шоунд оруулж чаддаг.

Өөрөөр хэлбэл, хүссэн болгон нь бас энэ шоунд оролцох боломжгүй. Энэ шоунд оруулахын тулд өнөөгийн энэ нийгэмд хэрхэн яаж залуучуудад сайн үлгэр дууриал болох, сайхан уран бүтээлч хэвээрээ явахын тулд зам мөр нь улам дардан байх, тухайн уран бүтээлчийн дотоод ертөнцийг энэ шоугаар дамжуулж яаж нээж үзүүлэх вэ гэдэг зөв бодол, энерги “Боловсрол суваг” телевизийнхэнд байдаг юм билээ.

Түүнийгээ энэхүү шоутайгаа хослуулан залуучуудын нийгэмд эзлэх байр суурь, тухайн хүний шавхагдашгүй нөөцийг ашиглан урлагаар маш олон талаас нь үзүүлдэг. Нэг оролцогч гэхэд л хөгшин, залуу, эсвэл хар арьстан гээд янз бүрийн дүрд хувирч, авьяас чадвараа дайчилсан. Найман оролцогч наймуулаа л давтагдашгүй дүр төрхийг бүтээж чадаж байлаа. Яахав, шүүгчид ажлаа хийж байгаа хүмүүс учраас янз бүрээр хэлэх тохиолдол байсан. Заримдаа шүүгчид оролцогчдоо хараад гайхширч ч байлаа. Хүлээж төсөөлж байснаас нь илүү авьяас чадварыг оролцогчдоосоо бас олж харсан шүү дээ. Нэг хэсэг нийгэм тэр аяараа “Яг түүн шиг” шоугаар амьсгалсан.

“Яг түүн шиг” бол XXI зуунд гарч ирж чадсан, хүн болгон үзэх дуртай, залуучуудын маань хийж байгаа шоу. Манай иргэд ч ярьж байна шүү дээ. “Халтар царайт”-ыг үзэж байхад гудамжаар нэг ч хүн явдаггүй байлаа. Энэ шоу яг тэр үеийг эргээд авчрах шиг болсон. Орой 20 цагаас шоугаа үзэхийн тулд гэр орныхоо бүх ажлыг амжуулдаг гэж. Хоолоо хийгээд идчихсэн, хүүхдүүдээ усанд оруулчихсан, ахуй амьдралын аар саар асуудал бүхнийгээ энэ шоунаас өмнө амжиж зохицуулж байлаа шүү дээ.

-Та залуучуудаа их магтаж байна. Гэхдээ өмнөх үегүйгээр бид бас мундаг болж цойлохгүй л дээ. Та ер нь энэ их ажлыг яаж амжуулдаг юм бэ. Танаас ч гэсэн суралцах зүйл их байгаа нь харагдаж байна. Сургууль, телевизийн хооронд гүйхээс гадна өнгөрсөн хавар “Үерхэл чамайгаа нандигнана” тоглолтоо хийсэн шүү дээ?  

-Би хувьдаа бүхий л зүйлийг амжуулах ёстой гэдэг зарчим баримталдаг. Өөрийгөө голохгүй, харин ч авьяас чадвараа дайчлан өөрийнхөө хэмжээнд хүрч болох бүхий л нөөц боломжоо шавхаж, зорилгодоо хүрэхийн төлөө хичээж  ажилладаг, ажилласаар ч байгаа. Би хэдий их ажилтай байлаа ч гэсэн хүн хүнийг хүндлээд, хамтарч ажиллахад үр дүн гарна гэж итгээд, “Ийм уран бүтээлч байвал манай шоунд оролцогчдод цэнэг хайрлана. Бидэнтэй санаа нийлж хамтарч ажиллана байх” гэдэг үзэл бодол, итгэл найдварыг нь үгүйсгэхийг хүсээгүй. Нөгөөтэйгүүр, тэр том шоуны ард гарах гээд бүхэл бүтэн баг нэг хүч болчихоод байхад би хэчнээн их ажилтай байсан ч гэсэн “Үгүй” гэж хэлэх зүрх байгаагүй юм. Миний эрхэлж буй ажил бас л цаг наргүй. Одоо ч гэсэн би нэг хуралд явах гээд л өнгөлзөөд л сууж байна шүү дээ. “Үерхэл чамайгаа нандигнана” тоглолтын тухайд би нэг мэдсэн тайзан дээр 40 жил болчихсон байсан.

Дээрээс нь миний дуулдаг “Үерхэл чамайгаа нандигнана” дууг гурван гавьяатын төрүүлсэн уран бүтээл юм билээ. Монгол Улсын гавьяат багш Л.Галмандах хөгжмийг нь зохиож, Монгол Улсын гавьяат багш, яруу найрагч  Д.Мандахсан шүлгийг нь бичиж, би дуулсан. Энэ дуу маань эдүгээ 30 дахь жилийн хавартайгаа золгож байна. Үүн дээр нэмээд манай СУИС анх 1997 онд эстрад дууны анги байгуулж, мэргэжлийн боловсон хүчин бэлтгэж эхлээд 20 дахь жилтэйгээ золгож байгаа юм. Олон сайхан түүхт давхцал таарсан учраас би энэ бүхнийг нэгтгээд өнгөрсөн оны сүүлчээр “Орчин үеийн хөгжмийн урлагийн тэнхмийн нээлттэй өдрүүд” гэж долоо хоногийн нээлттэй өдөрлөгийг хоёр дахь удаагаа зохион байгуулсан.

Өмнө нь хоёр, гурван жилийн өмнө бас хийж байлаа. Энэхүү өдөрлөгтөө нэртэй уран бүтээлчдийг урьж оролцуулан, хандивын тоглолт хийж, үе үеийн төгсөгч, багш оюутнуудын хамтарсан болон дан багш нарын тоглолт, тэнхмээ сурталчлах үйл ажиллагааг зохион байгуулсан. Харин хандивын тоглолтдоо зориудаар хөгжлийн бэрхшээлтэй болоод алслагдсан дүүргүүдэд амьдардаг хүүхдүүдийг оролцуулсан даа.            

-Та дуучдаас хамгийн анх Монгол Улсын гавьяат жүжигчин цолыг хүртсэн. Араасаа маш олон гавьяат төрүүлсэн булган сүүлтэй хүн юм билээ?

-Би эстраддаа хоёр дахь, дуучдаасаа анхны гавьяат нь л даа. Соёлын төв өргөөний захирал Б.Байгалмаа болон “Соёл эрдэнэ” хамтлагийн маань уран бүтээлчид дэмжиж, Монголын ард түмний хайр хүндлэлийг хүлээж 1990-ээд оны сүүлчээр Монгол Улсын гавьяат жүжигчин хэмээх эрхэм цолоор шагнуулж байлаа.

Миний өмнөх буюу “Соёл эрдэнэ” хамтлагаас төрсөн анхны гавьяат бол ууган гишүүдийн нэг, хөгжмийн зохиолч, гайхалтай мундаг гитарчин Д.Галсанбат ах маань 1990-ээд оны эхээр хүртэж байсан түүхтэй. Саяхан манай хамтлагаас отгон гавьяат төрсөн. 40-өөд жил бөмбөрчин хийсэн Б.Цолмон маань ямар мундаг уран бүтээлч билээ. Ер нь манай “Соёл эрдэнэ” хамгийн олон гавьяатыг төрүүлж, ард түмэндээ хүлээн зөвшөөрөгдсөн хамтлаг.

-Үзэгч, сонсогчид таны нөр их хөдөлмөр, цаг завгүй ажиллаж байгааг ойлгож мэдэрч байгаа. Гэхдээ бас нэг хүлээлт бий. Хуучны сайхан дуунуудаа дуулсан бие даасан тоглолтоо хэзээ хийх бол гэж чимээ тавьж суугаа даа?

-Манай сургуулийн тухайд нэг хүүхдэд хоёр багш оногддог онцлогтой. Тиймээс багш шавь хамтраад өнгөрсөн хавар “Үерхэл чамайгаа нандигнана” тоглолтыг Бөхийн өргөөнд хийсэн. Гурван цагийн турш үзэгч, сонсогчидтойгоо сайхан байлаа. Харин бие даасан тоглолтын тухайд ирэх намар буюу урьдчилсан байдлаар арваннэгдүгээр сард хийхээр товлоод байгаа.

-Та бие даасан тоглолтоо хийхгүй хэр нь үе үе хандивын тоглолт хийдэг. Анх 10-аад жилийн өмнө “Миний охин сайн хүн болоорой” си ди-гээ гаргаж, олсон орлогоо хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдүүдэд зориулна гээд “Монгол ньюс” дээр хэвлэлийн хурал хийж байсныг чинь мэдэх юм байна?  

-Би нийгмийн сайн сайхны төлөө ажлуудыг хийдэг. Түүнийгээ тэр болгон нийтэд зарлаад байхыг хүсдэггүй. Тухайн үед би “Миний охин сайн хүн болоорой” си ди-гээ гаргаж байсан. Яг 10 жилийн өмнө юм байна. Тэр үед манай рок попын уран бүтээлчдээс хэн нь ч си ди гаргаагүй байсан. Би хамгийн анх хүүхдэд зориулсан си ди гаргаж байлаа. Дараа нь манай залуу уран бүтээлчид си ди гаргах ажлыг эрчимтэй хийсэн юм. Хүүхдэд зориулсан бүтээлийг би оюутан байхаасаа буюу 1980-аад оноос эхлээд л дуулсан. Социализмын үе байсан учраас дуулсан дуу болгоноо клипжүүлээд мөнгө зараад явж байсан удаагүй. Хүүхдэд зориулсан уран бүтээлд ч гэсэн яг адилхан л зардал мөнгө гарна шүү дээ.

Социализмын үед хүүхдэд зориулсан тусгай программаар соёл урлагийнхан үйлчилдэг байсан. Зундаа лагерь, хүүхдийн зуслангаар зориуд явж тоглох, өвөлдөө 10 жилийн сургуулиудаар явж тоглодог байлаа. Одоо ийм тоглолтууд үнэхээр байхгүй болчихсон. Бүр үгүйлэгдэж байгаа. Хүүхэд залуучуудыг одоо юугаар хүмүүжүүлж, яаж өсгөж дэвжээж байгаа юм бэ. Энэ ажил үнэхээр их хоцрогдсон. Тиймээс би дараа жилээс эхлээд хамгийн гол нь хүүхдүүдийнхээ хүмүүжлийг бодож нас сэтгэхүйд нь тохирсон уран бүтээл хийнэ.

Яагаад өнөөдөр хүүхдүүд “Хайраа, би чамд хайртай”-гаас өөр дуу дуулахгүй байгаа юм бэ. Хүүхэд бүрийн нас сэтгэхүйд тохирсон уран бүтээлийг яагаад хийхгүй байна вэ. Монголын Хүүхдийн ордны найрал дууны дугуйлангийн хүүхдүүдийг би “Үерхэл чамайгаа нандигнана” тоглолтдоо оролцуулсан. Би зөвхөн өөрийнхөө оюутнуудыг л гэж явцуурдаггүй. Хүүхдүүд яагаад үе үеийн мундаг дуучидтай хамт тоглолтод орж болохгүй гэж. Тэд хамтарч тоглолтод орсноороо нүд нь нээгдэж, маш олон зүйлийг сурч мэднэ. Цаашид сурч боловсрох үйлдээ илүү их эрч хүч авч байгаа юм.

Тиймээс бид хаана хаанаа нээлттэй, бие биеэ дэмжээд явах хэрэгтэй гэж боддог. Уран бүтээлчид маань ч гэсэн өнөөдөр зөвхөн хүүхдийн баяраар л нэг тоглолт хийлгүй, зөвхөн өөрийнхөө тоглолт дээр л хүүхдүүдийг авчирч дуулуулалгүй, эсвэл клипэндээ оруулаад өнгөрөх биш хүүхдүүд зориулж буян хийгээсэй л гэж боддог. Эргээд тоглолтдоо оролцсон хүүхдүүдийг тусалж дэмжээсэй.

-Таныг бүр хилийн чанадад хүртэл хандивын тоглолт хийсэн гэж сонссон юм байна?

-Би Америкт байгаа монголчууддаа тоглолт хийж чадаагүй л яваа. Харин гурван жилийн өмнө Америкийн монгол сургуульд очиж хандивын тоглолт хийж байсан. Манайхан Америкт маш их тоглолтоор очдог хэр нь хандивын тоглолт хэзээ ч хийдэггүй. Бид бүгдээрээ л гадагшаа явж тоглолтоо хийх дуртай. Мөнгө олдог уу, олдог. Гэхдээ бид тэнд байгаа монголчуудаа эх орон руугаа татахын тулд зүрх сэтгэлтэй байж, тэдэндээ эерэг санаа төрүүлэхийг хичээх хэрэгтэй. Бид бүгдээрээ Монголдоо элэг бүтэн байвал хэчнээн сайхан бэ. Дээрээс нь тэнд төрж өсч байгаа монгол цустай ч эх хэлээ мэдэхгүй харь хэлээр ярьж байгаа хүүхдүүдийг монгол сэтгэлгээ, хөг аялгуугаар жаахан ч гэсэн хөглөхийн тулд  л би хандивын тоглолт хийж, уралдаан зарлаж, үзэсгэлэн зохион байгуулсан.

Энэхүү арга хэмжээг зохион байгуулахын тулд Монголдоо үйл ажиллагаа эрхэлж байгаа хүүхдийн гэсэн тодотголтой, тэднээр овоглож буй хувь, хувьсгалын байгууллага, ТББ-ын үүдийг уйгагүй тогшиж явсан шүү. Эцэст нь найзаасаа, сүү шиг сайхан сэтгэлтэй цөөн хэдэн хүнээс л дэмжлэг авч, оролцогчдынхоо шагнал, медалийг эндээ хийлгээд аваад явж байлаа. Америкт амьдарч буй монголчууд маань халуун дулаанаар хүлээж авсан. Ийм арга хэмжээг зөвхөн Америкт биш монголчууд олноороо суурьшиж, хүүхдүүд, гэр бүлтэйгээ амьдарч байгаа Солонгос, Польш, Унгар зэрэг олон улс оронд зохион байгуулж болно.

Манай уран бүтээлчид гадаадад  тоглолт хийхдээ хүүхдүүдийг нь битгий орхиж, мартаж байгаарай. Ядаж нэг удаа ч болох нь ээ, хүүхдүүдэд зориулаад хандивын тоглолт хийгээч гэж байнга уриалдаг. Эцэг эхчүүд нь ямар их баярлах бол. Харамсалтай нь хүүхдэд зориулсан тоглолт, уран бүтээлийг дэмжих дэмжлэг хомс. Хувь, хувьсгал, олон улсын ч бай хүүхдээрээ овоглодог хэр нь ийм санал санаачлагыг дэмжихдээ хойрго санагдсан.

-Та энэ ажлыг хийхдээ ганцаардсан байна шүү дээ?  

-Тийм ээ, гэхдээ би тэгэсхийгээд орхихыг хүсээгүй. Өөрийнхөө боломж чадлаар л үргэлжлүүлээд хийсээр байгаа. Анх 10 жилийн өмнө санаачлан хийж байхдаа ч хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдүүд, тэднийг асран халамжилж буй ар гэрийнхний хийсэн бүтээлийг худалдан авч бодит дэмжлэг болооч гэж иргэдээсээ хүсч байсан. Өнөөдөр ч гэсэн энэ уриалгаа мартаагүй. Харин тухайн үед хамтарч ажилласан “Салхич шувуу” ТББ, Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн үндэсний төвийнхөндоо одоо ч талархаж явдаг.

-Монгол дэг сургалтаар олон улсад хүлээн зөвшөөрөгдөж, дэлхийн жишигт нийцсэн боловсон хүчин бэлтгэнэ гэдэг нь танай сургуулийн эрхэм зорилго юм байна. Эцэст нь, тэнхмийн эрхлэгчтэй нь уулзсан юм чинь дуучин болох хүсэл сонирхолтой хүүхэд залуус “Энэ сургуульд яаж элсдэг юм бол оо” гэдгийг асуугаасай гэж хүлээж байгаа болов уу?     

-Манай сургуульд ч, манай орчин үеийн хөгжмийн урлагийн тэнхимд ч гэсэн Армян, Казакстан, ОХУ-д дээд боловсрол эзэмшсэн, магистраас дээш зэрэглэлтэй багш нар ажилладаг. Манай тэнхим гэхэд 15 багштай. Үндсэн болон цагаар багшилдаг. 100 гаруй өдрийн болон эчнээ ангийн бакалавр, магистрын суралцагчидтайгаар сургалт, эрдэм шинжилгээний ажлаа чармайн явуулж байна даа. Дуучин болох хүсэл сонирхолтой хүүхэд тодорхой шалгуурыг давж байж манай сургуульд элсэнэ.

ЕБС төгссөн, элсэлтийн ерөнхий шалгалт өгсөн байх ёстойгоос гадна байгалиасаа заяасан өгөгдөл маш чухал. Харин Хөгжим бүжгийн коллеж төгссөн хүүхдүүд тэнд үзсэн хичээлүүдээрээ дүйцүүлэлт хийгдээд дэвшин суралцах боломжтой. Одоо үеийн хүүхдүүд ер нь жаахан шантрамтгай болжээ. Аливаа даалгавар биелүүлэхдээ хойргоших, амарчлах, өнгөн талаас нь харах зэрэг байдал давамгай болсон нь анзаарагддаг. Тиймээс манай сургуульд элсэгчид “Би үүнийг л сурахгүй бол энэ сургуулийг төгсч чадахгүй” гэдэг хатуу шаардлагыг өөртөө тавьж, биеэ дайчлах хэрэгтэй. Зарим нь ч үнэхээр мундаг хүүхдүүд орж ирдэг.         

    ХУВААЛЦАХ ЖИРГЭХ


МЭДЭЭНИЙ СЭТГЭГДЭЛ
ХОЛБООТОЙ МЭДЭЭ
П.Цагааны “Гэгээ ’96 он” номын нээлт боллоо
Японы алдарт төгөлдөр хуурч Ажима Кентаро Монголд тоглолтоо хийнэ
Ж.Оюундарь Ардын жүжигчин, М.Түвшинхүү, О.Гэрэлсүх нар гавьяат жүжигчин цол хүртэнэ
"Чимээгүй хотын жолооч" кино гранпри шагнал хүртжээ



Веб сайтад агуулагдсан мэдээлэл зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул зөвшөөрөлгүй хуулбарлах хориотой.

Copyright © MMINFO.MN All Rights Reserved. Powered by HUREEMEDIA.





  • Эхлэл
  • Цаг агаар
  • Валют ханш
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Үзэл бодол
  • Спорт
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • Энтертайнмэнт
  • Зурхай



Ч.Насантогтох: Наймуулаа давтагдашгүй дүр төрхийг бүтээж чадсан

Энэ удаагийн “Чухал хүн” буландаа СУИС-ийн Хөгжмийн урлагийн сургуулийн Орчин үеийн хөгжмийн урлагийн тэнхмийн эрхлэгч, СУИС-ийн хүндэт профессор, МУГЖ Ч.Насантогтохыг урилаа. Домогт “Соёл эрдэнэ” хамтлагийн үнэ цэнэтэй гишүүдийн нэг, орчин цагийн залуу дуучдыг төрүүлэх эрхэм үйлсдээ сэтгэл оюун, эрдэм чадлаа зориулж байгаа билээ. Өнгөрсөн хоёр жилд Монголчуудыг тайзны өмнө уясан “Яг түүн шиг” шоуны арын албанд олон мундаг хүмүүс ажилласан. Тэдний нэг нь яах аргагүй Ч.Насантогтох багш байлаа. Дуучин, жүжигчин нэг бүртээ гадаад дотоодын олон уран бүтээлээр дуулах урлагийн хичээл зааж байсан нь яах аргагүй ямар чадварлаг уран бүтээлч вэ гэдгийг нь харуулсан юм. Тиймдээ ч бид түүнийг урлагийн салбарын “Чухал хүн”-ээр нэрлэсэн хэрэг. Бидний ярилцлага олон сэдвийг хамарсан юм.

-Та сайхан зусч байна уу. Таны зуны амралт хараахан эхлээгүй бололтой?

-Сайхан зусч байна. Бидний амралт хараахан эхлээгүй байгаа. Тэнхмийн эрхлэгч нар долоон сар гаргаж байж л амарч эхэлнэ шүү дээ. Хийсэн ажлын тайлан гаргах, ирэх хичээлийн жилд хийх ажлынхаа төлөвлөгөөг боловсруулах, нийт багш нарынхаа ачааллыг тэгшитгэх, 2017-2018 оны хичээлийн жилд хэчнээн хүүхэд элсүүлэх вэ гээд л бичиг цаасны ажил ид эхэлж байна. Мөн өнөөдөр магистрын диплом гардуулах, маргааш бакалаврын диплом гардуулах ёслол болно. Энэ нь манай сургуулийн хэмжээнд болох өдрийн болон эчнээ ангийн төгсөгчдийн маань эрдмийн баяр, томоохон арга хэмжээ юм.  

-Ер нь их л завгүй байгаа юм байна. Завгүй гэснээс та өнгөрсөн хавар нэлээд ачаалалтай ажилласан байх. Сургуулийн ажлаасаа гадна “Боловсрол суваг” телевизээр гарсан “Яг түүн шиг” шоу нэвтрүүлэгт нэлээд чухал үүрэг гүйцэтгэсэн хүний нэг нь та?   

-Энэ шоуны бэлтгэл ажил, төлөвлөгөө боловсруулах, зохион байгуулалт, маркетинг, менежмэнт гээд дэлгэцийн ард хийсэн ажил зөндөө. Мөн шоуны утга учрыг ард түмэнд ил тод, үнэн зөв, нээлттэй байдлаар үзүүлэхэд маш олон хүчин зүйл нөлөөлж байгаа. Үзэгч нэг кноп дараад л хүссэн нэвтрүүлгээ үзэх амархан. Харин социализмын үеийн суперстаруудыг өнөөгийн нийгэмд орчин цагийн урлагаар дамжуулан шинэ залуу уран бүтээлчид “дахин амилуулж”, энэ шоугаар дамжуулан өөрсдийнхөө чадал чансааг амьдарч буй нийгмээрээ тодорхойлуулна гэдэг нэлээд эрсдэл өндөртэй.

Гэхдээ манай оролцогчид үүнийг маш сайн чадаж, зам мөрөө улам батжууллаа. Түүнчлэн манай орчин цагийн соёл урлаг гадаадын урлаг соёлтой мөр зэрэгцэх хэмжээнд очиход энэ шоу нэвтрүүлэг маш их түлхэц өгсөн. Үүнд оролцогчид, шүүгчид, арын албаныхан гээд энэ нэвтрүүлгийг бүтээхэд гар бие, сэтгэл оюунаа чилээсэн хүн бүхэн маш их үүрэг гүйцэтгэж байгаа.

Гадаадын 36 оронд болж буй шоуг Монголд ч гэсэн яагаад хийж болдоггүй юм бэ гээд л шууд хийчихээгүй. Зөвшөөрөл авах, хөрөнгө санхүү босгох гээд бүх зүйлийг тэгээс эхэлж байж л энэ сайхан нэвтрүүлэг бүтэж боссон. Шоу нэвтрүүлэг хийх нөхцөл бүрдсэнээр бүх зүйл бас “ок” болчихгүй. Ямар баг бүрдүүлэх вэ, ямар маркетинг хийх вэ, яаж зохион байгуулбал үзэгч түмэнд гоёор хүрэх вэ, энэ ажлыг хийхийн тулд энэ багт хэн хэн байх вэ гэдэгт “Боловсрол суваг” телевизийнхэн маш их ач холбогдол өгч ажилласан. Мөн энэ шоуг дэмжиж ажилласан баг бүрэлдэхүүн бүхэнд баярлаж талархаж байна. Тиймээс хамгийн түрүүнд энэ шоуг дэмжиж, Монгол Улсад цоо шинэ шоуг оруулж ирэхэд дэмжиж ажилласан байгууллагуудад хамгийн ихээр талархаж буйгаа “Монголын мэдээ” сониноор дамжуулан дайя.  

-Манайхан янз бүрээр шоу нэвтрүүлэг хийх гэж оролдож байсан. Үнэндээ “Яг түүн шиг” шоу шиг өндөр төвшинд хийсэн нь үгүй. Оролцогчдын чансаа ч их өндөр, дандаа мэргэжлийн хүмүүс л оролцсон юм уу гэмээр байсан. Та орчин үеийн дууны урлагт өөрийн хувь нэмрээ оруулаад, бас араасаа төрж гарах дуучдыг бэлтгээд явж байгаа хүний хувьд залуучуудын дуулах ур чадварыг хэрхэн үнэлж байна вэ?

-Миний хувьд дуулах ур зүйн багшаар хоёр дахь жилдээ ажилласан. Сэтгэл өндөр байгаа. Манай залуус үнэхээр мундаг байсан. Аль нэгийг нь ялгаж ярих утгагүй. Юуны өмнө “Боловсрол суваг” телевизийнхээ хамт олонд баярлаж талархсанаа илэрхийлэх ёстой. Хамгийн гол нь энэ шоу дуучин болох хүсэл эрмэлзлэлтэй ч дуучин болж чадаагүй, магадгүй дуучин болсон ч мэргэжлээрээ ажиллаагүй, умартаад явж байгаа залуучуудад эргэж нэгийг бодогдуулсан болов уу.

Эхний жилийн шоунд дуулаачаас тэс өөр мэргэжлийн хүмүүс оролцсонд баярлаж, өнөөдрийг хүртэл тэднээрээ бахархаж явдаг. Яагаад гэвэл, тэд анхных гэдгээрээ ард түмэнд мартагдашгүй дурсамж, гайхалтай сайхан мэдрэмжийг үлдээж чадсан. Өөрсдөд нь ч гэсэн уран бүтээлийн маш олон дүр зургийг бий болгож, илүү эрч хүчтэй ажиллах энергийг бэлэглэсэн гэж боддог. Тэр шоунд оролцсоноор зарим уран бүтээлчийн нэр хүнд гадаадад өсч, илүү олон уран бүтээл хийх зам мөр нь хүртэл тавигдаад явж байна. Манай Н.Мөнхсоёл Солонгост олон сарын гэрээтэйгээр нэвтрүүлэгт оролцсон. “Яг түүн шиг” шоугаар л Н.Мөнхсоёлыг олоод харчихсан байна шүү дээ.

Тиймээс энэ мэтчилэн шоу утга учиртай, үр дүнгээ өгч байгаа. Тэр ч байтугай тэс өөр мэргэжлийн топ моделиудыг энэ шоунд амжилттай оролцуулсан. Бүтэн сарын турш бүжиг, жүжиг, долоо хоногийн дотор дуу бэлдүүлээд, маke up зэрэг шоутай холбоотой бүхнийг мэргэжлийн хүн шиг сурна гэдэг амаргүй даваа. Мэргэжлийн уран бүтээлчидтэй тэднийг өрсөлдүүлнэ гэдэг бол том эрсдэл, хэцүү зүйл. Анх нэлээд бодсоны эцэст “Боловсрол суваг” телевизийн урилгыг хүлээн авч, дуучин болоод мэргэжлийн бус ч дуулах дуртай хүүхдүүдээ бэлдэж байлаа. Эргээд үр дүн харагдаж байгаа нь л хамгийн сайхан зүйл.

Оролцогчид маань мэргэжлийн дуучин биш ч тухайн үед гурвуулаа л долоо хоногийн ялагчаар шалгарч байлаа. Хэрэв байгалиас заяасан дуу хоолойны өгөгдөл байгаа л бол богино хугацаанд эрчимтэй хичээллэж ажилласнаар өөрсдийгөө шинээр нээж болохыг тэд маань харуулж чадлаа. Энэ жилийн шоунд ч гэсэн манай оролцогчид мөн л ялгаагүй өнгөрсөн жилийн оролцогчид шиг маш их эрч хүч, хурдтай ажилласан. Бүгдээрээ л суурь сайтай, мэдлэг боловсролтой, хэлсэн ярьсан зүйлийг дор дор нь тусгаж авч байсан учраас ажиллахад хялбар байсан.

-Гэхдээ дууг зүгээр нэг дуулаад өнгөрөх нэг өөр. Харин байгалиас заяасан өгөгдөл дээрээ зүрх сэтгэлээ зориулж, бүр чин сэтгэлээсээ дуугаа мэдэрч, түүнийг амилуулж дүр бүтээн жүжиглэх бас нэг ондоо шүү дээ?  

-Өөрийнхөө нүүр царайгаар илэрхийлэх, жүжиглэх нэг өөр. Сэтгэлээрээ өөрийгөө хөглөн тэр дууг амилуулж дуулах, дууны дотоод ертөнцийг өөрийн сэтгэлийн дотоод ертөнцтэйгөө холбож үзэгчдэд хүргэнэ гэдэг бол өөрөө асар нарийн ур ухаан. Манай уран бүтээлчид өөрсдийнхөө хэмжээнд, өөрсдийнхөө шавхагдашгүй уран бүтээлч сэтгэлгээгээр өөрийнхөө дотоод сэтгэлийн мөн чанарыг ямар ч байсан үзүүлж чадаж байгаа уран бүтээлчдийг зөв сонголттойгоор энэ шоунд оруулж чаддаг.

Өөрөөр хэлбэл, хүссэн болгон нь бас энэ шоунд оролцох боломжгүй. Энэ шоунд оруулахын тулд өнөөгийн энэ нийгэмд хэрхэн яаж залуучуудад сайн үлгэр дууриал болох, сайхан уран бүтээлч хэвээрээ явахын тулд зам мөр нь улам дардан байх, тухайн уран бүтээлчийн дотоод ертөнцийг энэ шоугаар дамжуулж яаж нээж үзүүлэх вэ гэдэг зөв бодол, энерги “Боловсрол суваг” телевизийнхэнд байдаг юм билээ.

Түүнийгээ энэхүү шоутайгаа хослуулан залуучуудын нийгэмд эзлэх байр суурь, тухайн хүний шавхагдашгүй нөөцийг ашиглан урлагаар маш олон талаас нь үзүүлдэг. Нэг оролцогч гэхэд л хөгшин, залуу, эсвэл хар арьстан гээд янз бүрийн дүрд хувирч, авьяас чадвараа дайчилсан. Найман оролцогч наймуулаа л давтагдашгүй дүр төрхийг бүтээж чадаж байлаа. Яахав, шүүгчид ажлаа хийж байгаа хүмүүс учраас янз бүрээр хэлэх тохиолдол байсан. Заримдаа шүүгчид оролцогчдоо хараад гайхширч ч байлаа. Хүлээж төсөөлж байснаас нь илүү авьяас чадварыг оролцогчдоосоо бас олж харсан шүү дээ. Нэг хэсэг нийгэм тэр аяараа “Яг түүн шиг” шоугаар амьсгалсан.

“Яг түүн шиг” бол XXI зуунд гарч ирж чадсан, хүн болгон үзэх дуртай, залуучуудын маань хийж байгаа шоу. Манай иргэд ч ярьж байна шүү дээ. “Халтар царайт”-ыг үзэж байхад гудамжаар нэг ч хүн явдаггүй байлаа. Энэ шоу яг тэр үеийг эргээд авчрах шиг болсон. Орой 20 цагаас шоугаа үзэхийн тулд гэр орныхоо бүх ажлыг амжуулдаг гэж. Хоолоо хийгээд идчихсэн, хүүхдүүдээ усанд оруулчихсан, ахуй амьдралын аар саар асуудал бүхнийгээ энэ шоунаас өмнө амжиж зохицуулж байлаа шүү дээ.

-Та залуучуудаа их магтаж байна. Гэхдээ өмнөх үегүйгээр бид бас мундаг болж цойлохгүй л дээ. Та ер нь энэ их ажлыг яаж амжуулдаг юм бэ. Танаас ч гэсэн суралцах зүйл их байгаа нь харагдаж байна. Сургууль, телевизийн хооронд гүйхээс гадна өнгөрсөн хавар “Үерхэл чамайгаа нандигнана” тоглолтоо хийсэн шүү дээ?  

-Би хувьдаа бүхий л зүйлийг амжуулах ёстой гэдэг зарчим баримталдаг. Өөрийгөө голохгүй, харин ч авьяас чадвараа дайчлан өөрийнхөө хэмжээнд хүрч болох бүхий л нөөц боломжоо шавхаж, зорилгодоо хүрэхийн төлөө хичээж  ажилладаг, ажилласаар ч байгаа. Би хэдий их ажилтай байлаа ч гэсэн хүн хүнийг хүндлээд, хамтарч ажиллахад үр дүн гарна гэж итгээд, “Ийм уран бүтээлч байвал манай шоунд оролцогчдод цэнэг хайрлана. Бидэнтэй санаа нийлж хамтарч ажиллана байх” гэдэг үзэл бодол, итгэл найдварыг нь үгүйсгэхийг хүсээгүй. Нөгөөтэйгүүр, тэр том шоуны ард гарах гээд бүхэл бүтэн баг нэг хүч болчихоод байхад би хэчнээн их ажилтай байсан ч гэсэн “Үгүй” гэж хэлэх зүрх байгаагүй юм. Миний эрхэлж буй ажил бас л цаг наргүй. Одоо ч гэсэн би нэг хуралд явах гээд л өнгөлзөөд л сууж байна шүү дээ. “Үерхэл чамайгаа нандигнана” тоглолтын тухайд би нэг мэдсэн тайзан дээр 40 жил болчихсон байсан.

Дээрээс нь миний дуулдаг “Үерхэл чамайгаа нандигнана” дууг гурван гавьяатын төрүүлсэн уран бүтээл юм билээ. Монгол Улсын гавьяат багш Л.Галмандах хөгжмийг нь зохиож, Монгол Улсын гавьяат багш, яруу найрагч  Д.Мандахсан шүлгийг нь бичиж, би дуулсан. Энэ дуу маань эдүгээ 30 дахь жилийн хавартайгаа золгож байна. Үүн дээр нэмээд манай СУИС анх 1997 онд эстрад дууны анги байгуулж, мэргэжлийн боловсон хүчин бэлтгэж эхлээд 20 дахь жилтэйгээ золгож байгаа юм. Олон сайхан түүхт давхцал таарсан учраас би энэ бүхнийг нэгтгээд өнгөрсөн оны сүүлчээр “Орчин үеийн хөгжмийн урлагийн тэнхмийн нээлттэй өдрүүд” гэж долоо хоногийн нээлттэй өдөрлөгийг хоёр дахь удаагаа зохион байгуулсан.

Өмнө нь хоёр, гурван жилийн өмнө бас хийж байлаа. Энэхүү өдөрлөгтөө нэртэй уран бүтээлчдийг урьж оролцуулан, хандивын тоглолт хийж, үе үеийн төгсөгч, багш оюутнуудын хамтарсан болон дан багш нарын тоглолт, тэнхмээ сурталчлах үйл ажиллагааг зохион байгуулсан. Харин хандивын тоглолтдоо зориудаар хөгжлийн бэрхшээлтэй болоод алслагдсан дүүргүүдэд амьдардаг хүүхдүүдийг оролцуулсан даа.            

-Та дуучдаас хамгийн анх Монгол Улсын гавьяат жүжигчин цолыг хүртсэн. Араасаа маш олон гавьяат төрүүлсэн булган сүүлтэй хүн юм билээ?

-Би эстраддаа хоёр дахь, дуучдаасаа анхны гавьяат нь л даа. Соёлын төв өргөөний захирал Б.Байгалмаа болон “Соёл эрдэнэ” хамтлагийн маань уран бүтээлчид дэмжиж, Монголын ард түмний хайр хүндлэлийг хүлээж 1990-ээд оны сүүлчээр Монгол Улсын гавьяат жүжигчин хэмээх эрхэм цолоор шагнуулж байлаа.

Миний өмнөх буюу “Соёл эрдэнэ” хамтлагаас төрсөн анхны гавьяат бол ууган гишүүдийн нэг, хөгжмийн зохиолч, гайхалтай мундаг гитарчин Д.Галсанбат ах маань 1990-ээд оны эхээр хүртэж байсан түүхтэй. Саяхан манай хамтлагаас отгон гавьяат төрсөн. 40-өөд жил бөмбөрчин хийсэн Б.Цолмон маань ямар мундаг уран бүтээлч билээ. Ер нь манай “Соёл эрдэнэ” хамгийн олон гавьяатыг төрүүлж, ард түмэндээ хүлээн зөвшөөрөгдсөн хамтлаг.

-Үзэгч, сонсогчид таны нөр их хөдөлмөр, цаг завгүй ажиллаж байгааг ойлгож мэдэрч байгаа. Гэхдээ бас нэг хүлээлт бий. Хуучны сайхан дуунуудаа дуулсан бие даасан тоглолтоо хэзээ хийх бол гэж чимээ тавьж суугаа даа?

-Манай сургуулийн тухайд нэг хүүхдэд хоёр багш оногддог онцлогтой. Тиймээс багш шавь хамтраад өнгөрсөн хавар “Үерхэл чамайгаа нандигнана” тоглолтыг Бөхийн өргөөнд хийсэн. Гурван цагийн турш үзэгч, сонсогчидтойгоо сайхан байлаа. Харин бие даасан тоглолтын тухайд ирэх намар буюу урьдчилсан байдлаар арваннэгдүгээр сард хийхээр товлоод байгаа.

-Та бие даасан тоглолтоо хийхгүй хэр нь үе үе хандивын тоглолт хийдэг. Анх 10-аад жилийн өмнө “Миний охин сайн хүн болоорой” си ди-гээ гаргаж, олсон орлогоо хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдүүдэд зориулна гээд “Монгол ньюс” дээр хэвлэлийн хурал хийж байсныг чинь мэдэх юм байна?  

-Би нийгмийн сайн сайхны төлөө ажлуудыг хийдэг. Түүнийгээ тэр болгон нийтэд зарлаад байхыг хүсдэггүй. Тухайн үед би “Миний охин сайн хүн болоорой” си ди-гээ гаргаж байсан. Яг 10 жилийн өмнө юм байна. Тэр үед манай рок попын уран бүтээлчдээс хэн нь ч си ди гаргаагүй байсан. Би хамгийн анх хүүхдэд зориулсан си ди гаргаж байлаа. Дараа нь манай залуу уран бүтээлчид си ди гаргах ажлыг эрчимтэй хийсэн юм. Хүүхдэд зориулсан бүтээлийг би оюутан байхаасаа буюу 1980-аад оноос эхлээд л дуулсан. Социализмын үе байсан учраас дуулсан дуу болгоноо клипжүүлээд мөнгө зараад явж байсан удаагүй. Хүүхдэд зориулсан уран бүтээлд ч гэсэн яг адилхан л зардал мөнгө гарна шүү дээ.

Социализмын үед хүүхдэд зориулсан тусгай программаар соёл урлагийнхан үйлчилдэг байсан. Зундаа лагерь, хүүхдийн зуслангаар зориуд явж тоглох, өвөлдөө 10 жилийн сургуулиудаар явж тоглодог байлаа. Одоо ийм тоглолтууд үнэхээр байхгүй болчихсон. Бүр үгүйлэгдэж байгаа. Хүүхэд залуучуудыг одоо юугаар хүмүүжүүлж, яаж өсгөж дэвжээж байгаа юм бэ. Энэ ажил үнэхээр их хоцрогдсон. Тиймээс би дараа жилээс эхлээд хамгийн гол нь хүүхдүүдийнхээ хүмүүжлийг бодож нас сэтгэхүйд нь тохирсон уран бүтээл хийнэ.

Яагаад өнөөдөр хүүхдүүд “Хайраа, би чамд хайртай”-гаас өөр дуу дуулахгүй байгаа юм бэ. Хүүхэд бүрийн нас сэтгэхүйд тохирсон уран бүтээлийг яагаад хийхгүй байна вэ. Монголын Хүүхдийн ордны найрал дууны дугуйлангийн хүүхдүүдийг би “Үерхэл чамайгаа нандигнана” тоглолтдоо оролцуулсан. Би зөвхөн өөрийнхөө оюутнуудыг л гэж явцуурдаггүй. Хүүхдүүд яагаад үе үеийн мундаг дуучидтай хамт тоглолтод орж болохгүй гэж. Тэд хамтарч тоглолтод орсноороо нүд нь нээгдэж, маш олон зүйлийг сурч мэднэ. Цаашид сурч боловсрох үйлдээ илүү их эрч хүч авч байгаа юм.

Тиймээс бид хаана хаанаа нээлттэй, бие биеэ дэмжээд явах хэрэгтэй гэж боддог. Уран бүтээлчид маань ч гэсэн өнөөдөр зөвхөн хүүхдийн баяраар л нэг тоглолт хийлгүй, зөвхөн өөрийнхөө тоглолт дээр л хүүхдүүдийг авчирч дуулуулалгүй, эсвэл клипэндээ оруулаад өнгөрөх биш хүүхдүүд зориулж буян хийгээсэй л гэж боддог. Эргээд тоглолтдоо оролцсон хүүхдүүдийг тусалж дэмжээсэй.

-Таныг бүр хилийн чанадад хүртэл хандивын тоглолт хийсэн гэж сонссон юм байна?

-Би Америкт байгаа монголчууддаа тоглолт хийж чадаагүй л яваа. Харин гурван жилийн өмнө Америкийн монгол сургуульд очиж хандивын тоглолт хийж байсан. Манайхан Америкт маш их тоглолтоор очдог хэр нь хандивын тоглолт хэзээ ч хийдэггүй. Бид бүгдээрээ л гадагшаа явж тоглолтоо хийх дуртай. Мөнгө олдог уу, олдог. Гэхдээ бид тэнд байгаа монголчуудаа эх орон руугаа татахын тулд зүрх сэтгэлтэй байж, тэдэндээ эерэг санаа төрүүлэхийг хичээх хэрэгтэй. Бид бүгдээрээ Монголдоо элэг бүтэн байвал хэчнээн сайхан бэ. Дээрээс нь тэнд төрж өсч байгаа монгол цустай ч эх хэлээ мэдэхгүй харь хэлээр ярьж байгаа хүүхдүүдийг монгол сэтгэлгээ, хөг аялгуугаар жаахан ч гэсэн хөглөхийн тулд  л би хандивын тоглолт хийж, уралдаан зарлаж, үзэсгэлэн зохион байгуулсан.

Энэхүү арга хэмжээг зохион байгуулахын тулд Монголдоо үйл ажиллагаа эрхэлж байгаа хүүхдийн гэсэн тодотголтой, тэднээр овоглож буй хувь, хувьсгалын байгууллага, ТББ-ын үүдийг уйгагүй тогшиж явсан шүү. Эцэст нь найзаасаа, сүү шиг сайхан сэтгэлтэй цөөн хэдэн хүнээс л дэмжлэг авч, оролцогчдынхоо шагнал, медалийг эндээ хийлгээд аваад явж байлаа. Америкт амьдарч буй монголчууд маань халуун дулаанаар хүлээж авсан. Ийм арга хэмжээг зөвхөн Америкт биш монголчууд олноороо суурьшиж, хүүхдүүд, гэр бүлтэйгээ амьдарч байгаа Солонгос, Польш, Унгар зэрэг олон улс оронд зохион байгуулж болно.

Манай уран бүтээлчид гадаадад  тоглолт хийхдээ хүүхдүүдийг нь битгий орхиж, мартаж байгаарай. Ядаж нэг удаа ч болох нь ээ, хүүхдүүдэд зориулаад хандивын тоглолт хийгээч гэж байнга уриалдаг. Эцэг эхчүүд нь ямар их баярлах бол. Харамсалтай нь хүүхдэд зориулсан тоглолт, уран бүтээлийг дэмжих дэмжлэг хомс. Хувь, хувьсгал, олон улсын ч бай хүүхдээрээ овоглодог хэр нь ийм санал санаачлагыг дэмжихдээ хойрго санагдсан.

-Та энэ ажлыг хийхдээ ганцаардсан байна шүү дээ?  

-Тийм ээ, гэхдээ би тэгэсхийгээд орхихыг хүсээгүй. Өөрийнхөө боломж чадлаар л үргэлжлүүлээд хийсээр байгаа. Анх 10 жилийн өмнө санаачлан хийж байхдаа ч хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдүүд, тэднийг асран халамжилж буй ар гэрийнхний хийсэн бүтээлийг худалдан авч бодит дэмжлэг болооч гэж иргэдээсээ хүсч байсан. Өнөөдөр ч гэсэн энэ уриалгаа мартаагүй. Харин тухайн үед хамтарч ажилласан “Салхич шувуу” ТББ, Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн үндэсний төвийнхөндоо одоо ч талархаж явдаг.

-Монгол дэг сургалтаар олон улсад хүлээн зөвшөөрөгдөж, дэлхийн жишигт нийцсэн боловсон хүчин бэлтгэнэ гэдэг нь танай сургуулийн эрхэм зорилго юм байна. Эцэст нь, тэнхмийн эрхлэгчтэй нь уулзсан юм чинь дуучин болох хүсэл сонирхолтой хүүхэд залуус “Энэ сургуульд яаж элсдэг юм бол оо” гэдгийг асуугаасай гэж хүлээж байгаа болов уу?     

-Манай сургуульд ч, манай орчин үеийн хөгжмийн урлагийн тэнхимд ч гэсэн Армян, Казакстан, ОХУ-д дээд боловсрол эзэмшсэн, магистраас дээш зэрэглэлтэй багш нар ажилладаг. Манай тэнхим гэхэд 15 багштай. Үндсэн болон цагаар багшилдаг. 100 гаруй өдрийн болон эчнээ ангийн бакалавр, магистрын суралцагчидтайгаар сургалт, эрдэм шинжилгээний ажлаа чармайн явуулж байна даа. Дуучин болох хүсэл сонирхолтой хүүхэд тодорхой шалгуурыг давж байж манай сургуульд элсэнэ.

ЕБС төгссөн, элсэлтийн ерөнхий шалгалт өгсөн байх ёстойгоос гадна байгалиасаа заяасан өгөгдөл маш чухал. Харин Хөгжим бүжгийн коллеж төгссөн хүүхдүүд тэнд үзсэн хичээлүүдээрээ дүйцүүлэлт хийгдээд дэвшин суралцах боломжтой. Одоо үеийн хүүхдүүд ер нь жаахан шантрамтгай болжээ. Аливаа даалгавар биелүүлэхдээ хойргоших, амарчлах, өнгөн талаас нь харах зэрэг байдал давамгай болсон нь анзаарагддаг. Тиймээс манай сургуульд элсэгчид “Би үүнийг л сурахгүй бол энэ сургуулийг төгсч чадахгүй” гэдэг хатуу шаардлагыг өөртөө тавьж, биеэ дайчлах хэрэгтэй. Зарим нь ч үнэхээр мундаг хүүхдүүд орж ирдэг.         



МЭДЭЭНИЙ СЭТГЭГДЭЛ


Бидний тухай Редакцийн бодлого Сурталчилгаа байршуулах Холбоо барих

Веб сайтад агуулагдсан мэдээлэл зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул зөвшөөрөлгүй хуулбарлах хориотой.

Copyright © MMINFO.MN All Rights Reserved. Powered by HUREEMEDIA.





Эхлэл Улс төр Эдийн засаг Үзэл бодол Спорт Нийгэм Дэлхий Энтертайнмэнт Зурхай
  • Нийтлэл
  • •
  • Ярилцлага
  • •
  • Сурвалжлага
  • •
  • Азийн АШТ
  • •
  • Фото мэдээ
  • •
  • Оддын амьдрал
БҮХ СЭДЭВ
  • •Нийслэл
  • •Засгийн газар
  • •Нийтлэл
  • •Сагсанбөмбөг
  • •Чуулган
  • •E-Sport
  • •Бөхийн төрлүүд
  • •Намууд
  • •Яам, Агентлаг
  • •Гадаад харилцаа
  • •Эрүүл мэнд
  • •Халуун сэдэв
  • •Ерөнхийлөгч
  • •Ипотекийн зээл
  • •Уул уурхай
ХУРААХ
Н.Номтойбаяр: 2018 онд тэтгэврийн...
Зөв жишиг

Ч.Насантогтох: Наймуулаа давтагдашгүй дүр төрхийг бүтээж чадсан

Ганчимэг 2017-06-15
    ХУВААЛЦАХ ЖИРГЭХ
Ч.Насантогтох: Наймуулаа давтагдашгүй дүр төрхийг бүтээж чадсан

Энэ удаагийн “Чухал хүн” буландаа СУИС-ийн Хөгжмийн урлагийн сургуулийн Орчин үеийн хөгжмийн урлагийн тэнхмийн эрхлэгч, СУИС-ийн хүндэт профессор, МУГЖ Ч.Насантогтохыг урилаа. Домогт “Соёл эрдэнэ” хамтлагийн үнэ цэнэтэй гишүүдийн нэг, орчин цагийн залуу дуучдыг төрүүлэх эрхэм үйлсдээ сэтгэл оюун, эрдэм чадлаа зориулж байгаа билээ. Өнгөрсөн хоёр жилд Монголчуудыг тайзны өмнө уясан “Яг түүн шиг” шоуны арын албанд олон мундаг хүмүүс ажилласан. Тэдний нэг нь яах аргагүй Ч.Насантогтох багш байлаа. Дуучин, жүжигчин нэг бүртээ гадаад дотоодын олон уран бүтээлээр дуулах урлагийн хичээл зааж байсан нь яах аргагүй ямар чадварлаг уран бүтээлч вэ гэдгийг нь харуулсан юм. Тиймдээ ч бид түүнийг урлагийн салбарын “Чухал хүн”-ээр нэрлэсэн хэрэг. Бидний ярилцлага олон сэдвийг хамарсан юм.

-Та сайхан зусч байна уу. Таны зуны амралт хараахан эхлээгүй бололтой?

-Сайхан зусч байна. Бидний амралт хараахан эхлээгүй байгаа. Тэнхмийн эрхлэгч нар долоон сар гаргаж байж л амарч эхэлнэ шүү дээ. Хийсэн ажлын тайлан гаргах, ирэх хичээлийн жилд хийх ажлынхаа төлөвлөгөөг боловсруулах, нийт багш нарынхаа ачааллыг тэгшитгэх, 2017-2018 оны хичээлийн жилд хэчнээн хүүхэд элсүүлэх вэ гээд л бичиг цаасны ажил ид эхэлж байна. Мөн өнөөдөр магистрын диплом гардуулах, маргааш бакалаврын диплом гардуулах ёслол болно. Энэ нь манай сургуулийн хэмжээнд болох өдрийн болон эчнээ ангийн төгсөгчдийн маань эрдмийн баяр, томоохон арга хэмжээ юм.  

-Ер нь их л завгүй байгаа юм байна. Завгүй гэснээс та өнгөрсөн хавар нэлээд ачаалалтай ажилласан байх. Сургуулийн ажлаасаа гадна “Боловсрол суваг” телевизээр гарсан “Яг түүн шиг” шоу нэвтрүүлэгт нэлээд чухал үүрэг гүйцэтгэсэн хүний нэг нь та?   

-Энэ шоуны бэлтгэл ажил, төлөвлөгөө боловсруулах, зохион байгуулалт, маркетинг, менежмэнт гээд дэлгэцийн ард хийсэн ажил зөндөө. Мөн шоуны утга учрыг ард түмэнд ил тод, үнэн зөв, нээлттэй байдлаар үзүүлэхэд маш олон хүчин зүйл нөлөөлж байгаа. Үзэгч нэг кноп дараад л хүссэн нэвтрүүлгээ үзэх амархан. Харин социализмын үеийн суперстаруудыг өнөөгийн нийгэмд орчин цагийн урлагаар дамжуулан шинэ залуу уран бүтээлчид “дахин амилуулж”, энэ шоугаар дамжуулан өөрсдийнхөө чадал чансааг амьдарч буй нийгмээрээ тодорхойлуулна гэдэг нэлээд эрсдэл өндөртэй.

Гэхдээ манай оролцогчид үүнийг маш сайн чадаж, зам мөрөө улам батжууллаа. Түүнчлэн манай орчин цагийн соёл урлаг гадаадын урлаг соёлтой мөр зэрэгцэх хэмжээнд очиход энэ шоу нэвтрүүлэг маш их түлхэц өгсөн. Үүнд оролцогчид, шүүгчид, арын албаныхан гээд энэ нэвтрүүлгийг бүтээхэд гар бие, сэтгэл оюунаа чилээсэн хүн бүхэн маш их үүрэг гүйцэтгэж байгаа.

Гадаадын 36 оронд болж буй шоуг Монголд ч гэсэн яагаад хийж болдоггүй юм бэ гээд л шууд хийчихээгүй. Зөвшөөрөл авах, хөрөнгө санхүү босгох гээд бүх зүйлийг тэгээс эхэлж байж л энэ сайхан нэвтрүүлэг бүтэж боссон. Шоу нэвтрүүлэг хийх нөхцөл бүрдсэнээр бүх зүйл бас “ок” болчихгүй. Ямар баг бүрдүүлэх вэ, ямар маркетинг хийх вэ, яаж зохион байгуулбал үзэгч түмэнд гоёор хүрэх вэ, энэ ажлыг хийхийн тулд энэ багт хэн хэн байх вэ гэдэгт “Боловсрол суваг” телевизийнхэн маш их ач холбогдол өгч ажилласан. Мөн энэ шоуг дэмжиж ажилласан баг бүрэлдэхүүн бүхэнд баярлаж талархаж байна. Тиймээс хамгийн түрүүнд энэ шоуг дэмжиж, Монгол Улсад цоо шинэ шоуг оруулж ирэхэд дэмжиж ажилласан байгууллагуудад хамгийн ихээр талархаж буйгаа “Монголын мэдээ” сониноор дамжуулан дайя.  

-Манайхан янз бүрээр шоу нэвтрүүлэг хийх гэж оролдож байсан. Үнэндээ “Яг түүн шиг” шоу шиг өндөр төвшинд хийсэн нь үгүй. Оролцогчдын чансаа ч их өндөр, дандаа мэргэжлийн хүмүүс л оролцсон юм уу гэмээр байсан. Та орчин үеийн дууны урлагт өөрийн хувь нэмрээ оруулаад, бас араасаа төрж гарах дуучдыг бэлтгээд явж байгаа хүний хувьд залуучуудын дуулах ур чадварыг хэрхэн үнэлж байна вэ?

-Миний хувьд дуулах ур зүйн багшаар хоёр дахь жилдээ ажилласан. Сэтгэл өндөр байгаа. Манай залуус үнэхээр мундаг байсан. Аль нэгийг нь ялгаж ярих утгагүй. Юуны өмнө “Боловсрол суваг” телевизийнхээ хамт олонд баярлаж талархсанаа илэрхийлэх ёстой. Хамгийн гол нь энэ шоу дуучин болох хүсэл эрмэлзлэлтэй ч дуучин болж чадаагүй, магадгүй дуучин болсон ч мэргэжлээрээ ажиллаагүй, умартаад явж байгаа залуучуудад эргэж нэгийг бодогдуулсан болов уу.

Эхний жилийн шоунд дуулаачаас тэс өөр мэргэжлийн хүмүүс оролцсонд баярлаж, өнөөдрийг хүртэл тэднээрээ бахархаж явдаг. Яагаад гэвэл, тэд анхных гэдгээрээ ард түмэнд мартагдашгүй дурсамж, гайхалтай сайхан мэдрэмжийг үлдээж чадсан. Өөрсдөд нь ч гэсэн уран бүтээлийн маш олон дүр зургийг бий болгож, илүү эрч хүчтэй ажиллах энергийг бэлэглэсэн гэж боддог. Тэр шоунд оролцсоноор зарим уран бүтээлчийн нэр хүнд гадаадад өсч, илүү олон уран бүтээл хийх зам мөр нь хүртэл тавигдаад явж байна. Манай Н.Мөнхсоёл Солонгост олон сарын гэрээтэйгээр нэвтрүүлэгт оролцсон. “Яг түүн шиг” шоугаар л Н.Мөнхсоёлыг олоод харчихсан байна шүү дээ.

Тиймээс энэ мэтчилэн шоу утга учиртай, үр дүнгээ өгч байгаа. Тэр ч байтугай тэс өөр мэргэжлийн топ моделиудыг энэ шоунд амжилттай оролцуулсан. Бүтэн сарын турш бүжиг, жүжиг, долоо хоногийн дотор дуу бэлдүүлээд, маke up зэрэг шоутай холбоотой бүхнийг мэргэжлийн хүн шиг сурна гэдэг амаргүй даваа. Мэргэжлийн уран бүтээлчидтэй тэднийг өрсөлдүүлнэ гэдэг бол том эрсдэл, хэцүү зүйл. Анх нэлээд бодсоны эцэст “Боловсрол суваг” телевизийн урилгыг хүлээн авч, дуучин болоод мэргэжлийн бус ч дуулах дуртай хүүхдүүдээ бэлдэж байлаа. Эргээд үр дүн харагдаж байгаа нь л хамгийн сайхан зүйл.

Оролцогчид маань мэргэжлийн дуучин биш ч тухайн үед гурвуулаа л долоо хоногийн ялагчаар шалгарч байлаа. Хэрэв байгалиас заяасан дуу хоолойны өгөгдөл байгаа л бол богино хугацаанд эрчимтэй хичээллэж ажилласнаар өөрсдийгөө шинээр нээж болохыг тэд маань харуулж чадлаа. Энэ жилийн шоунд ч гэсэн манай оролцогчид мөн л ялгаагүй өнгөрсөн жилийн оролцогчид шиг маш их эрч хүч, хурдтай ажилласан. Бүгдээрээ л суурь сайтай, мэдлэг боловсролтой, хэлсэн ярьсан зүйлийг дор дор нь тусгаж авч байсан учраас ажиллахад хялбар байсан.

-Гэхдээ дууг зүгээр нэг дуулаад өнгөрөх нэг өөр. Харин байгалиас заяасан өгөгдөл дээрээ зүрх сэтгэлээ зориулж, бүр чин сэтгэлээсээ дуугаа мэдэрч, түүнийг амилуулж дүр бүтээн жүжиглэх бас нэг ондоо шүү дээ?  

-Өөрийнхөө нүүр царайгаар илэрхийлэх, жүжиглэх нэг өөр. Сэтгэлээрээ өөрийгөө хөглөн тэр дууг амилуулж дуулах, дууны дотоод ертөнцийг өөрийн сэтгэлийн дотоод ертөнцтэйгөө холбож үзэгчдэд хүргэнэ гэдэг бол өөрөө асар нарийн ур ухаан. Манай уран бүтээлчид өөрсдийнхөө хэмжээнд, өөрсдийнхөө шавхагдашгүй уран бүтээлч сэтгэлгээгээр өөрийнхөө дотоод сэтгэлийн мөн чанарыг ямар ч байсан үзүүлж чадаж байгаа уран бүтээлчдийг зөв сонголттойгоор энэ шоунд оруулж чаддаг.

Өөрөөр хэлбэл, хүссэн болгон нь бас энэ шоунд оролцох боломжгүй. Энэ шоунд оруулахын тулд өнөөгийн энэ нийгэмд хэрхэн яаж залуучуудад сайн үлгэр дууриал болох, сайхан уран бүтээлч хэвээрээ явахын тулд зам мөр нь улам дардан байх, тухайн уран бүтээлчийн дотоод ертөнцийг энэ шоугаар дамжуулж яаж нээж үзүүлэх вэ гэдэг зөв бодол, энерги “Боловсрол суваг” телевизийнхэнд байдаг юм билээ.

Түүнийгээ энэхүү шоутайгаа хослуулан залуучуудын нийгэмд эзлэх байр суурь, тухайн хүний шавхагдашгүй нөөцийг ашиглан урлагаар маш олон талаас нь үзүүлдэг. Нэг оролцогч гэхэд л хөгшин, залуу, эсвэл хар арьстан гээд янз бүрийн дүрд хувирч, авьяас чадвараа дайчилсан. Найман оролцогч наймуулаа л давтагдашгүй дүр төрхийг бүтээж чадаж байлаа. Яахав, шүүгчид ажлаа хийж байгаа хүмүүс учраас янз бүрээр хэлэх тохиолдол байсан. Заримдаа шүүгчид оролцогчдоо хараад гайхширч ч байлаа. Хүлээж төсөөлж байснаас нь илүү авьяас чадварыг оролцогчдоосоо бас олж харсан шүү дээ. Нэг хэсэг нийгэм тэр аяараа “Яг түүн шиг” шоугаар амьсгалсан.

“Яг түүн шиг” бол XXI зуунд гарч ирж чадсан, хүн болгон үзэх дуртай, залуучуудын маань хийж байгаа шоу. Манай иргэд ч ярьж байна шүү дээ. “Халтар царайт”-ыг үзэж байхад гудамжаар нэг ч хүн явдаггүй байлаа. Энэ шоу яг тэр үеийг эргээд авчрах шиг болсон. Орой 20 цагаас шоугаа үзэхийн тулд гэр орныхоо бүх ажлыг амжуулдаг гэж. Хоолоо хийгээд идчихсэн, хүүхдүүдээ усанд оруулчихсан, ахуй амьдралын аар саар асуудал бүхнийгээ энэ шоунаас өмнө амжиж зохицуулж байлаа шүү дээ.

-Та залуучуудаа их магтаж байна. Гэхдээ өмнөх үегүйгээр бид бас мундаг болж цойлохгүй л дээ. Та ер нь энэ их ажлыг яаж амжуулдаг юм бэ. Танаас ч гэсэн суралцах зүйл их байгаа нь харагдаж байна. Сургууль, телевизийн хооронд гүйхээс гадна өнгөрсөн хавар “Үерхэл чамайгаа нандигнана” тоглолтоо хийсэн шүү дээ?  

-Би хувьдаа бүхий л зүйлийг амжуулах ёстой гэдэг зарчим баримталдаг. Өөрийгөө голохгүй, харин ч авьяас чадвараа дайчлан өөрийнхөө хэмжээнд хүрч болох бүхий л нөөц боломжоо шавхаж, зорилгодоо хүрэхийн төлөө хичээж  ажилладаг, ажилласаар ч байгаа. Би хэдий их ажилтай байлаа ч гэсэн хүн хүнийг хүндлээд, хамтарч ажиллахад үр дүн гарна гэж итгээд, “Ийм уран бүтээлч байвал манай шоунд оролцогчдод цэнэг хайрлана. Бидэнтэй санаа нийлж хамтарч ажиллана байх” гэдэг үзэл бодол, итгэл найдварыг нь үгүйсгэхийг хүсээгүй. Нөгөөтэйгүүр, тэр том шоуны ард гарах гээд бүхэл бүтэн баг нэг хүч болчихоод байхад би хэчнээн их ажилтай байсан ч гэсэн “Үгүй” гэж хэлэх зүрх байгаагүй юм. Миний эрхэлж буй ажил бас л цаг наргүй. Одоо ч гэсэн би нэг хуралд явах гээд л өнгөлзөөд л сууж байна шүү дээ. “Үерхэл чамайгаа нандигнана” тоглолтын тухайд би нэг мэдсэн тайзан дээр 40 жил болчихсон байсан.

Дээрээс нь миний дуулдаг “Үерхэл чамайгаа нандигнана” дууг гурван гавьяатын төрүүлсэн уран бүтээл юм билээ. Монгол Улсын гавьяат багш Л.Галмандах хөгжмийг нь зохиож, Монгол Улсын гавьяат багш, яруу найрагч  Д.Мандахсан шүлгийг нь бичиж, би дуулсан. Энэ дуу маань эдүгээ 30 дахь жилийн хавартайгаа золгож байна. Үүн дээр нэмээд манай СУИС анх 1997 онд эстрад дууны анги байгуулж, мэргэжлийн боловсон хүчин бэлтгэж эхлээд 20 дахь жилтэйгээ золгож байгаа юм. Олон сайхан түүхт давхцал таарсан учраас би энэ бүхнийг нэгтгээд өнгөрсөн оны сүүлчээр “Орчин үеийн хөгжмийн урлагийн тэнхмийн нээлттэй өдрүүд” гэж долоо хоногийн нээлттэй өдөрлөгийг хоёр дахь удаагаа зохион байгуулсан.

Өмнө нь хоёр, гурван жилийн өмнө бас хийж байлаа. Энэхүү өдөрлөгтөө нэртэй уран бүтээлчдийг урьж оролцуулан, хандивын тоглолт хийж, үе үеийн төгсөгч, багш оюутнуудын хамтарсан болон дан багш нарын тоглолт, тэнхмээ сурталчлах үйл ажиллагааг зохион байгуулсан. Харин хандивын тоглолтдоо зориудаар хөгжлийн бэрхшээлтэй болоод алслагдсан дүүргүүдэд амьдардаг хүүхдүүдийг оролцуулсан даа.            

-Та дуучдаас хамгийн анх Монгол Улсын гавьяат жүжигчин цолыг хүртсэн. Араасаа маш олон гавьяат төрүүлсэн булган сүүлтэй хүн юм билээ?

-Би эстраддаа хоёр дахь, дуучдаасаа анхны гавьяат нь л даа. Соёлын төв өргөөний захирал Б.Байгалмаа болон “Соёл эрдэнэ” хамтлагийн маань уран бүтээлчид дэмжиж, Монголын ард түмний хайр хүндлэлийг хүлээж 1990-ээд оны сүүлчээр Монгол Улсын гавьяат жүжигчин хэмээх эрхэм цолоор шагнуулж байлаа.

Миний өмнөх буюу “Соёл эрдэнэ” хамтлагаас төрсөн анхны гавьяат бол ууган гишүүдийн нэг, хөгжмийн зохиолч, гайхалтай мундаг гитарчин Д.Галсанбат ах маань 1990-ээд оны эхээр хүртэж байсан түүхтэй. Саяхан манай хамтлагаас отгон гавьяат төрсөн. 40-өөд жил бөмбөрчин хийсэн Б.Цолмон маань ямар мундаг уран бүтээлч билээ. Ер нь манай “Соёл эрдэнэ” хамгийн олон гавьяатыг төрүүлж, ард түмэндээ хүлээн зөвшөөрөгдсөн хамтлаг.

-Үзэгч, сонсогчид таны нөр их хөдөлмөр, цаг завгүй ажиллаж байгааг ойлгож мэдэрч байгаа. Гэхдээ бас нэг хүлээлт бий. Хуучны сайхан дуунуудаа дуулсан бие даасан тоглолтоо хэзээ хийх бол гэж чимээ тавьж суугаа даа?

-Манай сургуулийн тухайд нэг хүүхдэд хоёр багш оногддог онцлогтой. Тиймээс багш шавь хамтраад өнгөрсөн хавар “Үерхэл чамайгаа нандигнана” тоглолтыг Бөхийн өргөөнд хийсэн. Гурван цагийн турш үзэгч, сонсогчидтойгоо сайхан байлаа. Харин бие даасан тоглолтын тухайд ирэх намар буюу урьдчилсан байдлаар арваннэгдүгээр сард хийхээр товлоод байгаа.

-Та бие даасан тоглолтоо хийхгүй хэр нь үе үе хандивын тоглолт хийдэг. Анх 10-аад жилийн өмнө “Миний охин сайн хүн болоорой” си ди-гээ гаргаж, олсон орлогоо хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдүүдэд зориулна гээд “Монгол ньюс” дээр хэвлэлийн хурал хийж байсныг чинь мэдэх юм байна?  

-Би нийгмийн сайн сайхны төлөө ажлуудыг хийдэг. Түүнийгээ тэр болгон нийтэд зарлаад байхыг хүсдэггүй. Тухайн үед би “Миний охин сайн хүн болоорой” си ди-гээ гаргаж байсан. Яг 10 жилийн өмнө юм байна. Тэр үед манай рок попын уран бүтээлчдээс хэн нь ч си ди гаргаагүй байсан. Би хамгийн анх хүүхдэд зориулсан си ди гаргаж байлаа. Дараа нь манай залуу уран бүтээлчид си ди гаргах ажлыг эрчимтэй хийсэн юм. Хүүхдэд зориулсан бүтээлийг би оюутан байхаасаа буюу 1980-аад оноос эхлээд л дуулсан. Социализмын үе байсан учраас дуулсан дуу болгоноо клипжүүлээд мөнгө зараад явж байсан удаагүй. Хүүхдэд зориулсан уран бүтээлд ч гэсэн яг адилхан л зардал мөнгө гарна шүү дээ.

Социализмын үед хүүхдэд зориулсан тусгай программаар соёл урлагийнхан үйлчилдэг байсан. Зундаа лагерь, хүүхдийн зуслангаар зориуд явж тоглох, өвөлдөө 10 жилийн сургуулиудаар явж тоглодог байлаа. Одоо ийм тоглолтууд үнэхээр байхгүй болчихсон. Бүр үгүйлэгдэж байгаа. Хүүхэд залуучуудыг одоо юугаар хүмүүжүүлж, яаж өсгөж дэвжээж байгаа юм бэ. Энэ ажил үнэхээр их хоцрогдсон. Тиймээс би дараа жилээс эхлээд хамгийн гол нь хүүхдүүдийнхээ хүмүүжлийг бодож нас сэтгэхүйд нь тохирсон уран бүтээл хийнэ.

Яагаад өнөөдөр хүүхдүүд “Хайраа, би чамд хайртай”-гаас өөр дуу дуулахгүй байгаа юм бэ. Хүүхэд бүрийн нас сэтгэхүйд тохирсон уран бүтээлийг яагаад хийхгүй байна вэ. Монголын Хүүхдийн ордны найрал дууны дугуйлангийн хүүхдүүдийг би “Үерхэл чамайгаа нандигнана” тоглолтдоо оролцуулсан. Би зөвхөн өөрийнхөө оюутнуудыг л гэж явцуурдаггүй. Хүүхдүүд яагаад үе үеийн мундаг дуучидтай хамт тоглолтод орж болохгүй гэж. Тэд хамтарч тоглолтод орсноороо нүд нь нээгдэж, маш олон зүйлийг сурч мэднэ. Цаашид сурч боловсрох үйлдээ илүү их эрч хүч авч байгаа юм.

Тиймээс бид хаана хаанаа нээлттэй, бие биеэ дэмжээд явах хэрэгтэй гэж боддог. Уран бүтээлчид маань ч гэсэн өнөөдөр зөвхөн хүүхдийн баяраар л нэг тоглолт хийлгүй, зөвхөн өөрийнхөө тоглолт дээр л хүүхдүүдийг авчирч дуулуулалгүй, эсвэл клипэндээ оруулаад өнгөрөх биш хүүхдүүд зориулж буян хийгээсэй л гэж боддог. Эргээд тоглолтдоо оролцсон хүүхдүүдийг тусалж дэмжээсэй.

-Таныг бүр хилийн чанадад хүртэл хандивын тоглолт хийсэн гэж сонссон юм байна?

-Би Америкт байгаа монголчууддаа тоглолт хийж чадаагүй л яваа. Харин гурван жилийн өмнө Америкийн монгол сургуульд очиж хандивын тоглолт хийж байсан. Манайхан Америкт маш их тоглолтоор очдог хэр нь хандивын тоглолт хэзээ ч хийдэггүй. Бид бүгдээрээ л гадагшаа явж тоглолтоо хийх дуртай. Мөнгө олдог уу, олдог. Гэхдээ бид тэнд байгаа монголчуудаа эх орон руугаа татахын тулд зүрх сэтгэлтэй байж, тэдэндээ эерэг санаа төрүүлэхийг хичээх хэрэгтэй. Бид бүгдээрээ Монголдоо элэг бүтэн байвал хэчнээн сайхан бэ. Дээрээс нь тэнд төрж өсч байгаа монгол цустай ч эх хэлээ мэдэхгүй харь хэлээр ярьж байгаа хүүхдүүдийг монгол сэтгэлгээ, хөг аялгуугаар жаахан ч гэсэн хөглөхийн тулд  л би хандивын тоглолт хийж, уралдаан зарлаж, үзэсгэлэн зохион байгуулсан.

Энэхүү арга хэмжээг зохион байгуулахын тулд Монголдоо үйл ажиллагаа эрхэлж байгаа хүүхдийн гэсэн тодотголтой, тэднээр овоглож буй хувь, хувьсгалын байгууллага, ТББ-ын үүдийг уйгагүй тогшиж явсан шүү. Эцэст нь найзаасаа, сүү шиг сайхан сэтгэлтэй цөөн хэдэн хүнээс л дэмжлэг авч, оролцогчдынхоо шагнал, медалийг эндээ хийлгээд аваад явж байлаа. Америкт амьдарч буй монголчууд маань халуун дулаанаар хүлээж авсан. Ийм арга хэмжээг зөвхөн Америкт биш монголчууд олноороо суурьшиж, хүүхдүүд, гэр бүлтэйгээ амьдарч байгаа Солонгос, Польш, Унгар зэрэг олон улс оронд зохион байгуулж болно.

Манай уран бүтээлчид гадаадад  тоглолт хийхдээ хүүхдүүдийг нь битгий орхиж, мартаж байгаарай. Ядаж нэг удаа ч болох нь ээ, хүүхдүүдэд зориулаад хандивын тоглолт хийгээч гэж байнга уриалдаг. Эцэг эхчүүд нь ямар их баярлах бол. Харамсалтай нь хүүхдэд зориулсан тоглолт, уран бүтээлийг дэмжих дэмжлэг хомс. Хувь, хувьсгал, олон улсын ч бай хүүхдээрээ овоглодог хэр нь ийм санал санаачлагыг дэмжихдээ хойрго санагдсан.

-Та энэ ажлыг хийхдээ ганцаардсан байна шүү дээ?  

-Тийм ээ, гэхдээ би тэгэсхийгээд орхихыг хүсээгүй. Өөрийнхөө боломж чадлаар л үргэлжлүүлээд хийсээр байгаа. Анх 10 жилийн өмнө санаачлан хийж байхдаа ч хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдүүд, тэднийг асран халамжилж буй ар гэрийнхний хийсэн бүтээлийг худалдан авч бодит дэмжлэг болооч гэж иргэдээсээ хүсч байсан. Өнөөдөр ч гэсэн энэ уриалгаа мартаагүй. Харин тухайн үед хамтарч ажилласан “Салхич шувуу” ТББ, Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн үндэсний төвийнхөндоо одоо ч талархаж явдаг.

-Монгол дэг сургалтаар олон улсад хүлээн зөвшөөрөгдөж, дэлхийн жишигт нийцсэн боловсон хүчин бэлтгэнэ гэдэг нь танай сургуулийн эрхэм зорилго юм байна. Эцэст нь, тэнхмийн эрхлэгчтэй нь уулзсан юм чинь дуучин болох хүсэл сонирхолтой хүүхэд залуус “Энэ сургуульд яаж элсдэг юм бол оо” гэдгийг асуугаасай гэж хүлээж байгаа болов уу?     

-Манай сургуульд ч, манай орчин үеийн хөгжмийн урлагийн тэнхимд ч гэсэн Армян, Казакстан, ОХУ-д дээд боловсрол эзэмшсэн, магистраас дээш зэрэглэлтэй багш нар ажилладаг. Манай тэнхим гэхэд 15 багштай. Үндсэн болон цагаар багшилдаг. 100 гаруй өдрийн болон эчнээ ангийн бакалавр, магистрын суралцагчидтайгаар сургалт, эрдэм шинжилгээний ажлаа чармайн явуулж байна даа. Дуучин болох хүсэл сонирхолтой хүүхэд тодорхой шалгуурыг давж байж манай сургуульд элсэнэ.

ЕБС төгссөн, элсэлтийн ерөнхий шалгалт өгсөн байх ёстойгоос гадна байгалиасаа заяасан өгөгдөл маш чухал. Харин Хөгжим бүжгийн коллеж төгссөн хүүхдүүд тэнд үзсэн хичээлүүдээрээ дүйцүүлэлт хийгдээд дэвшин суралцах боломжтой. Одоо үеийн хүүхдүүд ер нь жаахан шантрамтгай болжээ. Аливаа даалгавар биелүүлэхдээ хойргоших, амарчлах, өнгөн талаас нь харах зэрэг байдал давамгай болсон нь анзаарагддаг. Тиймээс манай сургуульд элсэгчид “Би үүнийг л сурахгүй бол энэ сургуулийг төгсч чадахгүй” гэдэг хатуу шаардлагыг өөртөө тавьж, биеэ дайчлах хэрэгтэй. Зарим нь ч үнэхээр мундаг хүүхдүүд орж ирдэг.         

Сэдвүүд : #Оддын амьдрал   #Ярилцлага  
ХОЛБООТОЙ МЭДЭЭ
П.Цагааны “Гэгээ ’96 он” номын нээлт боллоо
Японы алдарт төгөлдөр хуурч Ажима Кентаро Монголд тоглолтоо хийнэ
Ж.Оюундарь Ардын жүжигчин, М.Түвшинхүү, О.Гэрэлсүх нар гавьяат жүжигчин цол хүртэнэ
"Чимээгүй хотын жолооч" кино гранпри шагнал хүртжээ
МЭДЭЭНИЙ СЭТГЭГДЭЛ

АНХААРУУЛГА:Уншигчдын бичсэн сэтгэгдэлд mminfo.mn хариуцлага хүлээхгүй болно. ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдлийг админ устгах эрхтэй. Сэтгэгдэлтэй холбоотой санал гомдлыг 99998796 утсаар хүлээн авна.

ШУУРХАЙ МЭДЭЭ
2 минутын өмнө өмнө

Засгийн газрын бүрэлдэхүүний тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай, Гаалийн албан татвараас чөлөөлөх тухай хууль хүчингүй болсонд тооцох тухай хуулийн төслүүдийг хэлэлцэхийг дэмжлээ

4 минутын өмнө өмнө

“Узбекистаны худалдааны төв” нээлтээ хийж, бизнес эрхлэгчдийн харилцааг дэмжих боломж бүрдлээ

5 минутын өмнө өмнө

Наадмын өдрүүдэд улаанбурхан өвчний халдвар 10-12 дахин нэмэгдэх эрсдэлтэй учир нөхөн дархлаажуулалтыг 14 хоногт 95 хувьд хүргэхийг Ерөнхий сайд үүрэг болголоо

11 минутын өмнө өмнө

Монгол Улсын эрэгтэй шигшээ эхний тоглолтод АНУ-ын багт хожигдлоо

14 цагийн өмнө өмнө

БНУзУ-ын Ерөнхийлөгч Шавкат Мирзиёев Монгол Улсад төрийн айлчлал хийнэ

14 цагийн өмнө өмнө

Сагсан бөмбөгийн 3x3 төрлийн ДАШТ өнөөдөр эхэлнэ

14 цагийн өмнө өмнө

10 дугаар хорооллын уулзвараас 25 дугаар эмийн сангийн уулзвар хүртэлх замыг хааж, шинэчилнэ

14 цагийн өмнө өмнө

Дүнжингарав худалдааны төвийн авто замын урд эгнээг хааж, шинэчилнэ

14 цагийн өмнө өмнө

The MongolZ дэд байрт орж, 170 мянган ам.долларын шагнал хүртлээ

15 цагийн өмнө өмнө

Улстөрчид УИХ-ын сонсголоор “байлдах” уу?!

15 цагийн өмнө өмнө

Гишүүдийг “...Л.Энх-Амгаланг дэмжихгүй бол АТГ-аар шалгуулна” гэж дарамталсан гэв үү?

15 цагийн өмнө өмнө

Гурван жилийн өмнө халах, 36 сарын тэтгэмж өгөх хоёрын аль нь төсөвт хортой вэ?!

15 цагийн өмнө өмнө

Цахилгаан хязгаарлах газрууд /2025.06.23/

15 цагийн өмнө өмнө

Хоёр хар мэнгэтэй харагчин гахай өдөр

15 цагийн өмнө өмнө

Үүлшинэ, дуу цахилгаантай бага зэргийн аадар бороо орно

1 өдрийн өмнө өмнө

Өндөржүүлсэн бэлэн байдлын зэрэгт ажиллахыг Ерөнхий сайд анхаарууллаа

1 өдрийн өмнө өмнө

Гадаад харилцааны яамны уулзвараас Багшийн дээдийн уулзвар хүртэлх замыг хааж, шинэчилнэ

1 өдрийн өмнө өмнө

Улаанбаатар ММС Энержи баг Улаанбаатарт болсон тоглолтод шилдэг дөрөвт үлдлээ

1 өдрийн өмнө өмнө

ҮБХИС, ДХИС-ийн төгсөгчид цэргийн цолоо гардаж авлаа

1 өдрийн өмнө өмнө

10-р хорооллын уулзвараас 25-р эмийн сангийн уулзвар хүртэлх замыг өнөөдөр шөнө хаана

1 өдрийн өмнө өмнө

"Хүрээ цам-Даншиг наадам 2025”-ын үеэр хоол үйлдвэрлэл, үйлчилгээний 120 цэг ажиллана

1 өдрийн өмнө өмнө

The MongolZ Ази багуудаас анх удаа Мажорын аваргын төлөө шалгарч үлдлээ

1 өдрийн өмнө өмнө

Ховд-Улаангом чиглэлийн авто замын бүтээн байгуулалт эхэллээ

1 өдрийн өмнө өмнө

Зуны туйл, халуун ес эхлэх улирал эхэлнэ

1 өдрийн өмнө өмнө

Багавтар үүлтэй, өдөртөө 33-35 хэм дулаан байна

2 өдрийн өмнө өмнө

Х.Нямбаатар: Хогийн дундын цэгүүдийг бий болгоход ахицтай ажилласан байна

2 өдрийн өмнө өмнө

“Дулааны гуравдугаар цахилгаан станц”-д онцгой дэглэм тогтоов

2 өдрийн өмнө өмнө

Төсөл, арга хэмжээний санхүүжилт 535.9 тэрбум төгрөгийг хэмнэлтэд тооцлоо

2 өдрийн өмнө өмнө

The MongolZ анх удаа Мажорын шилдэг дөрвөн багийн нэг боллоо

2 өдрийн өмнө өмнө

Г.Занданшатар: Дарга нарын тоог цөөлж, цомхон, чадвартай, үр ашигтай дарамт шахалтгүй хариуцлагатай төрийн бүтцийг бий болгоно

САНАЛ БОЛГОХ
2025-06-19 өмнө

Б.Тамир: 40 минут хүлээсний эцэст хүйтэн хоол амтгүй салатаар ширээн дээр тавилаа

2025-06-16 өмнө

Сэлбэ голын үерийн хамгаалалтын далангийн ажил 90 хувьтай

2025-06-16 өмнө

Бөөрөлжүүтийн цахилгаан станцын II блокийг 12-р сард ашиглалтад оруулна

2025-06-16 өмнө

Өнөөдөр 22:00 цагаас 10-р хороолол-25-р эмийн сангийн уулзварыг хаана

2025-06-17 өмнө

Б.Батцэцэг Гадаад харилцааны сайдаар үлдэх “гавьяа”-гаа байгуулав уу?!

2025-06-16 өмнө

Ордны гурван давхрын АН-ын хоёр “гүйдэл”

2025-06-20 өмнө

Эрүүл мэндийн сайд Ж.Чинбүрэн ХӨСҮТ-д ажиллаж, улаанбурхан өвчний нөхцөл байдалтай танилцлаа

2025-06-16 өмнө

Цахилгаан хязгаарлах газрууд /2025.06.16/

2025-06-18 өмнө

Намын байранд дангаараа гэж байсан ч Их эвслийн Засгийн газрыг танилцуулав

2025-06-16 өмнө

Нийслэлийн иргэдийн баяр “Хүрээ цам-Даншиг наадам 2025" энэ сарын 28, 29-нд болно

2025-06-20 өмнө

Ц.Одонтөгс: Барилгын компаниуд барилгаа барьсны дараа зөвшөөрлөө авчихна гэж асуудалд ханддаг

2025-06-20 өмнө

Ипотекийн зээлийн урьдчилгаа төлбөрт орон сууц барьцаалах боломжтой юу?

2025-06-16 өмнө

Есөн улаан мэнгэтэй улаан луу өдөр

2025-06-17 өмнө

Толгойт-Ард Аюушийн авто замын хөдөлгөөнийг есдүгээр сард нээнэ

2025-06-17 өмнө

Улс төрийн тодорхойгүй байдал эдийн засгийг ч тодорхойгүй болгож байна!

2025-06-16 өмнө

Өдөртөө 27-29 хэм дулаан байна

2025-06-18 өмнө

МИК зээлийн эрсдэлийн иж бүрэн үнэлгээг хэрхэн хийх вэ

2025-06-18 өмнө

АН өөдтэйхэн “сөрвөл” хоёр ч сонгуулийн ялалт өмнө нь байна

2025-06-20 өмнө

Засгийн газрын бүрэлдэхүүний тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл болон дагалдах хууль тогтоомжийн төслийг өргөн барив

2025-06-20 өмнө

ХӨСҮТ: Улаанбурхан өвчины улмаас долоон хүн энджээ

2025-06-20 өмнө

“Хүрээ цам-Даншиг наадам 2025" энэ сарын 28, 29-нд болно

2025-06-17 өмнө

Ар гүнтийн давааны 780 метр замыг 10 см зузаан асфальтбетоноор хучиж дууслаа

2025-06-20 өмнө

Т.Гантөгс: Гэр хорооллын хороодод авто зам, явган зам, инженерийн дэд бүтцийн асуудлыг шийдэж байж иргэдийн амьдрал сайжирна

2025-06-18 өмнө

Газрын тосны бүтээгдэхүүн хадгалах найман ил савыг буулгаж, зөрчлийг арилгалаа

2 өдрийн өмнө өмнө

Х.Нямбаатар: Хогийн дундын цэгүүдийг бий болгоход ахицтай ажилласан байна

2025-06-20 өмнө

О.Энхцэцэг: Тэрэлжийн бүс нутагт хогны асуудлыг нэн түрүүнд шийдэх хэрэгтэй байна

2025-06-17 өмнө

Цахилгаан хязгаарлах газрууд /2025.06.17/

2025-06-17 өмнө

Энэ жилээс нийслэлийн өдөр, даншиг наадмыг хамт зохион байгуулна

2025-06-20 өмнө

Засгийн газрын ээлжит бус хуралдаан болж байна

2025-06-16 өмнө

Урсгал сөрсөн гэж цахимаар мэдээлэгдсэн жолоочид хариуцлага тооцлоо

Бидний тухай Редакцийн бодлого Сурталчилгаа байршуулах Холбоо барих Дээшээ буцах


Веб сайтад агуулагдсан мэдээлэл зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул зөвшөөрөлгүй хуулбарлах хориотой.

Copyright © MMINFO.MN All Rights Reserved. Powered by HUREEMEDIA.