Улаанбаатар oC
“Тавантолгой төмөр зам” ХХК хөдөлмөрийн нөөцийн оновчтой зохион байгуулалт, санхүүгийн нөөцийн үр ашигтай хуваарилалт, үйл ажиллагааны тогтвортой, тасралтгүй үйл ажиллагааг хангаснаар 2024 оны арванхоёрдугаар сарын 15-ны байдлаар дараах амжилтад хүрээд байна. Үүнд:
Монгол Улсын Засгийн газраас зарласан 14 мега төслийн нэгдүгээрт эрэмбэлэгдсэн “Гашуунсухайт-Ганцмодны хил дамнасан гүүрийг хамтран барих” төслийг 2023 оны 310-р тогтоолоор таван жилийн хугацаатай өгсөн үүрэг даалгаврын дагуу “Тавантолгой төмөр зам” ХХК барьж байгуулахаар шийдвэрлэсэн бөгөөд ирэх жилээс бодит ажил болон хэрэгжихээр боллоо.
Зам, тээврийн яам, Гадаад харилцааны яамнаас төслийн хэлэлцээг хятадын талтай удаа дараа тохиролцох ажлыг амжилттай удирдан зохион байгуулж, хоёр улсын Засгийн газар эцэслэснээр 10 гаруй жил гацаад байсан уг төслийн эрх зүй бүрэн шийдэгдсэн юм.
Гашуунсухайт-Ганцмод боомтын хил дамнасан төмөр замын төсөл нь Монгол Улсын Өмнөговь аймгийн Ханбогд сумын нутаг дэвсгэрт, Тавантолгой-Гашуунсухайт чиглэлийн төмөр замын үргэлжлэл бөгөөд өргөн царигийн 8.7 км, нарийн царигийн 10.8 км төмөр зам баригдаж БНХАУ-тай төмөр замаар холбогдох хоёр дахь гарц болох юм.
Гашуунсухайт-Ганцмод боомтын хил дамнасан төмөр зам нь өргөн царигаар жилд 30 сая тонн, нарийн царигаар 10 сая тонн ачаа тээвэрлэх хүчин чадалтай бөгөөд уг төсөл хэрэгжсэнээр 2030 оноос нүүрсний экспорт жил бүр 20 сая тонноор нэмэгдэж, эдийн засгийн өсөлт жил бүр 0.8 нэгж хувиар нэмэгдэх, ядуурлын түвшин буурч, нэг хүнд ногдох ДНБ-ийг 10000$-т хүргэх, эдийн засгийн өсөлтийг 6 хувиас дээш түвшинд хадгалах, инфляцыг 5 хувьд барих зэрэг эдийн засгийн томоохон ач холбогдолтой болно. Мөн Гашуунсухайт-Ганцмод боомт төмөр замаар холбогдох ажил эхэлснээр бусад боомтууд (Шивээхүрэн, Ханги, Бичигт)-ыг төмөр замаар холбох асуудал шийдэгдэнэ.
“Тавантолгой төмөр зам” ХХК-ийн хэрэгжүүлж буй төслүүдийн нэг болох “Тавантолгойн нүүрс ачих логистикийн төв /ТНАЛТ/” нь жилд 20 сая/тонн нүүрс дамжуулан ачих хүчин чадалтай бөгөөд уурхайгаас зөөвөрлөгдөж ирсэн нүүрсийг хүлээн авч, булт бутлуураар бутлан, хольж ангилан вагон тээвэрт ачна. ТНАЛТ төслийн барилга угсралт, бүтээн байгуулалтын ажил дуусаж багц тус бүр дээр энэ оны 10 дугаар сард Улсын комисс ажиллаж ажиллах боломжтой талаар дүгнэлт гаргаснаар байнгын ажиллагаанд ороход бэлэн болсон юм.
Ийнхүү Монгол Улсад анх удаа галт тэрэгний хөдөлгөөн дунд зогсолтгүй ачих, бүрэн автомат инженерийн шийдэл бүхий мега төслийг амжилттай хэрэгжүүллээ.
“Тавантолгой төмөр зам” ХХК нь Монгол улсын MNS 6039-2020 “Илчит тэрэг. Техникийн ерөнхий шаардлага” стандартын шаардлагыг бүрэн хангасан, олон улсын хүрээлэн буй орчны шаардлагад нийцсэн, хувьсахаас хувьсах гүйдлийн цахилгаан дамжуулгын системтэй, 4500 морины хүч буюу 3355 кВт хүчин чадалтай SD70Ace/LW серийн 16 ширхэг илчит тэргээр хөдлөх бүрэлдэхүүний паркийн хүчин чадлаа бэхжүүллээ.
АНУ-ын “Progress rail” компанийн “SD70Ace/LW” загварын илчит тэрэг нь Монгол орны говь хээрийн байгаль, цаг уурын нөхцөлд бүрэн зохицон ажиллах чадвартай, татах хүчний өндөр үзүүлэлт бүхий ажлын бүтээмжтэй, шатах тослох материалын өндөр хэмнэлттэй, засвар үйлчилгээ бага шаарддаг, ашиглалтын зардал багатай, илчит тэрэгний хөгжлийн гуравдугаар үеийн зүтгүүр юм. Энэ илчит тэрэг нь дэлхийн хүнд даацын төмөр замын үндсэн зүтгүүр бөгөөд дэлхийн 70 гаруй гаруй орны төмөр зам дээр ашиглагддаг, орчин үеийн инновацийн технологийг өөртөө шингээсэн, ухаалаг компьютерын системээр удирдагддаг зүтгүүр болно.
“Тавантолгой төмөр зам” ХХК ачаа тээвэрлэлтийн хэмээгээ нэмэгдүүлж энэ оны 12 дугаар сарын 12-ны байдлаар дөрвөн сая.тн-д хүргэж, өнгөрсөн оны нийт тээвэрлэлтээс 2 дахин нэмэгдүүллээ. Тавантолгой, Гашуунсухайт өртөөдийн ачааны терминалуудын нийт ачаа боловсруулалт 5.2 сая.тн болсон нь өнгөрсөн онтой харьцуулахад 2.5 дахин өссөн үзүүлэлт боллоо.
Мөн Гашуунсухайт Шилжүүлэн ачих терминалын үйл ажиллагаанд дотоод зохион байгуулалт хийж, “Эрдэнэс Тавантолгой” ХК-тай хамтран Автын терминалын үйл ажиллагааг эрхэлснээр 1.4 сая.тн ачаа боловсруулж, 12.9 тэрбум төгрөгийн нэмэлт орлогыг төвлөрүүлсэн. Тээврийн хэмжээ, орлого нэмэгдүүлэх ажлын хүрээнд Тээвэр зуучлалын үйлчилгээг нэвтрүүлснээр эхний 11 сарын байдлаар 90.4 мян.тн ачааг тээвэрлэж, 8.5 тэрбум төгрөгийн орлогыг бүрдүүлээд байна.
Монгол Улс, БНХАУ-ын “Гашуунсухайт-Ганцмод” хилийн боомтыг холбох төмөр замын төслийн техник, эдийн засгийн үндэслэл /ТЭЗҮ/ болон иж бүрэн зураг төсөл боловсруулах” ажлын гүйцэтгэгчийг “Төрийн болон орон нутгийн өмчийн хөрөнгөөр бараа, ажил, үйлчилгээ худалдан авах тухай” хуульд заасны дагуу сонгон шалгаруулах ажлыг 2023 оны 2 дугаар сараас эхлэн зохион байгуулан, тус шалгаруулалтад Хятадын “Төмөр замын зураг төслийн корпорац” (“China Railway Design Corporation”) компани шалгарч, “Тавантолгой төмөр зам” ХХК болон БНХАУ-ын “Төмөр замын зураг төслийн корпораци” ХХК-(China Railway Design Corporation)-ийн хооронд 2023 оны 5 дугаар сарын 26-ны өдөр “Гашуунсухайт-Ганцмод хилийн боомтыг холбох төмөр замын техник, эдийн засгийн үндэслэл (ТЭЗҮ), иж бүрэн зураг төсөл боловсруулах” Зөвлөх үйлчилгээний гэрээ байгуулсан юм.
Зам, тээврийн яамны Шинжлэх ухаан, технологийн зөвлөлийн дэргэдэх төмөр зам, далайн тээврийн салбарын 2023 оны 8 дугаар сарын 18-ны өдрийн №02 дугаартай дэд зөвлөлийн хурал болон Зам, тээврийн яамны шинжлэх ухаан, технологийн зөвлөлийн 2023 оны 8 дугаар сарын 21-ний өдрийн №07 дугаартай хурлаар “Гашуунсухайт-Ганцмод боомтын хил дамнасан төмөр замын техник эдийн засгийн үндэслэлийг хэлэлцэж 77 зөвлөмжийг хүргүүлсэн. Энэ хүрээнд зөвлөмжийн дагуу бүрэн засварласан ТЭЗҮ-ийг 2024 оны 9 дүгээр сарын 22-ны өдрийн 2/1796 дугаартай албан бичгээр Зам, тээврийн яамны Шинжлэх ухаан, технологийн зөвлөлийн даргад хүргүүлж, 2024 оны 11 сарын 24-ний өдрийн 482/2024 дугаараар магадлагдсан юм.
• Дэвшилтэт технологи бүхий, хамгийн сүүлийн үеийн хүнд даацын 16 нэгж илчит тэрэг хүлээж авлаа
“Тавантолгой төмөр зам” ХХК нь Монгол улсын MNS 6039-2020 “Илчит тэрэг. Техникийн ерөнхий шаардлага” стандартын шаардлагыг бүрэн хангасан, олон улсын хүрээлэн буй орчны шаардлагад нийцсэн, хувьсахаас хувьсах гүйдлийн цахилгаан дамжуулгын системтэй, 4500 морины хүч буюу 3355 кВт хүчин чадалтай SD70Ace/LW серийн 16 ширхэг илчит тэргээр хөдлөх бүрэлдэхүүний паркийн хүчин чадлаа бэхжүүллээ.
АНУ-ын “Progress rail” компанийн “SD70Ace/LW” загварын илчит тэрэг нь Монгол орны говь хээрийн байгаль, цаг уурын нөхцөлд бүрэн зохицон ажиллах чадвартай, татах хүчний өндөр үзүүлэлт бүхий ажлын бүтээмжтэй, шатах тослох материалын өндөр хэмнэлттэй, засвар үйлчилгээ бага шаарддаг, ашиглалтын зардал багатай, илчит тэрэгний хөгжлийн гуравдугаар үеийн зүтгүүр юм. Энэ илчит тэрэг нь дэлхийн хүнд даацын төмөр замын үндсэн зүтгүүр бөгөөд дэлхийн 70 гаруй гаруй орны төмөр зам дээр ашиглагддаг, орчин үеийн инновацын технологийг өөртөө шингээсэн, ухаалаг компьютерын системээр удирдагддаг зүтгүүр болно.
• Вагон депо ашиглалтад орлоо
Вагон засварын депо нь Тавантолгой-Гашуунсухайт чиглэлийн төмөр замын цогцолбор төслийн хүрээнд үндсэн дөрвөн цех, хоёр тасаг бүхий 3852 ам.метр ашигтай талбайг хамарсан ОХУ, БНХАУ, Украйн зэрэг улсад үйлдвэрлэгдсэн 285 ширхэг орчин үеийн автомат болон хагас автомат тоног төхөөрөмжүүдээр тоноглогдсон, жилдээ 1000 гаруй ачааны вагонд их ба дунд засварын ажлыг мэргэжлийн засварын баг чанарын өндөр түвшинд гүйцэтгэх ачааны вагон засварлах депо юм. Монгол Улсад вагон засварлах эрх зүйн орчныг бүрдүүлсэн бөгөөд Тавантолгой вагон депо нь Зам, тээврийн яамнаас “Төмөр замын хөдлөх бүрэлдэхүүн засварлах” тусгай зөвшөөрөл, ОХУ-ын ОВК-д үйлдвэрлэсэн “18-9810, 18-9855 загварын тэргэнцэртэй вагонд салгалттай урсгал засвар хийх эрх”, 2024 онд “Төмөр замын хөдлөх бүрэлдэхүүн угсрах” тусгай зөвшөөрлийг тус тус авсан.
• Зүтгүүрийн депо ашиглалтад орлоо
Монгол Улсдаа анх удаа Тавантолгой- Гашуунсухайт чиглэлийн төмөр замын цогцолбор төслийн хүрээнд АНУ-ын зүтгүүрт зориулан зураг төсөл, төлөвлөлтийн дагуу барьж байгууллаа.
Зүтгүүрийн депо нь арчилгаа үйлчилгээ, засвар хийх зориулалтын 34 тоног төхөөрөмж, 112 гар болон цахилгаан багажаар тоноглогдсон бөгөөд эдгээрийг 9 үндсэн цех, 12 туслах цехэд хуваан байршуулсан. Нийт 2125 ам.метр талбайд үзлэгийн гурван зам байрлах ба зургаан зүтгүүрт зэрэг арчилгаа, засварын ажил хийх боломжтой юм.
Зэхэлтийн саравчийг өртөөний зам дээр барьж байгуулсан нь өдөр тутмын арчилгаа, үйлчилгээг хослуулан хийх боломжийг бүрдүүлсэн бөгөөд төмөр замын салбарт анх удаа тээврийг хурдан шуурхай, тасралтгүй зохион байгуулахад оновчтой шийдэл болсон юм.
Тавантолгой–Гашуунсухайт чиглэлийн төмөр замын цогцолбор” төслийн хүрээнд Гашуунсухайт өртөөнд баригдсан “Шилжүүлэн ачих терминал” нь Тавантолгойн бүлэг ордоос төмөр замын тээврээр ачигдсан чингэлэгтэй ачааг вагоноос автомашинд, вагоноос вагонд, автоос автод шилжүүлэн ачих, хадгалах, гаалийн бүрдүүлэлт, төлбөр тооцоог хийх зориулалттай хосолсон 24 цагийн тасралтгүй үйл ажиллагаатай нэг цэгийн үйлчилгээ бүхий цогцолбор юм.
Шилжүүлэн ачих терминал төслийн хүрээнд удирдлагын байр, нэг цэгийн үйлчилгээний байр, харуулын байр-3, авто засварын төв, хооллох байр, уурын зуух, хучлагын тавцан зэрэг барилгууд баригдаж ашиглалтад орлоо.
Шилжүүлэн ачих төслийн хүрээнд нийт таван удаагийн техник комисс ажиллаж, Өмнөговь аймгийн ЗДТГ-ын 2024 оны 5 дугаар сарын 6-нд У/2024/50 тоот тушаалаар улсын комисс ажиллаж байнгын ашиглалтад оруулах дүгнэлт гаргасан.
“Тавантолгой төмөр зам” ХХК нь GCY-300K загварын зорчигчийн моторт хөдлөх бүрэлдэхүүний 23 ширхэг суудлыг 43 болгон тоноглон өөрчилж 2024 оны 5 сарын 17-ны өдрөөс эхлэн зорчигч тээвэрлэх ажиллагааг эхлүүллээ.
“Эрдэнэс тавантолгой” ХК-тай “Төмөр замаар зорчигч тээвэрлэх” хамтын ажиллагааны гэрээ байгуулан, тус хөдлөх бүрэлдэхүүнээр Цогтцэций суманд байрлах Тавантолгой өртөөнөөс Ханбогд суманд байрлах Гашуунсухайт өртөөний чиглэлд “Уртын ээлж”-ийн ажилтнуудыг тээвэрлэж байна.
Мөн нийгмийн хариуцлагын хүрээнд компанийн бүтээн байгуулалт, ололт амжилтыг аж ахуйн нэгж, орон нутгийн иргэдэд сурталчлан таниулах зорилгоор богино зайн “Танилцуулах аялал”-ыг зохион байгуулж байна.
GCY-300K загварын зорчигчийн моторт хөдлөх бүрэлдэхүүнээр 2024 оны эхний 11 сарын байдлаар нийт 2424 зорчигч тээвэрлэж, 70.5 сая төгрөгийн орлогыг төвлөрүүллээ.
“Тавантолгой төмөр зам” ХХК-ийн ажиллагсад Хөдөлмөрийн тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын зарим холбогдох заалтууд болон Монголын үйлдвэрчний эвлэлийн хорооны дүрмийн дагуу ажилтан, ажил олгогч хоорондын харилцааг зохицуулах, эрхийг хангах зорилго бүхий Үйлдвэрчний эвлэлийн хороог 2024 оны 4 сарын 8-ны өдөр албан ёсоор байгуулсан. Үйлдвэрчний эвлэлийн хороо нь дарга болон найман тэргүүлэгч гишүүнтэйгээр үйл ажиллагаагаа явуулж эхлээд байна.
“Тавантолгой төмөр зам” ХХК-ийн ажиллагсад Хөдөлмөрийн тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын зарим холбогдох заалтууд болон Монголын үйлдвэрчний эвлэлийн хорооны дүрмийн дагуу ажилтан, ажил олгогч хоорондын харилцааг зохицуулах, эрхийг хангах зорилго бүхий Үйлдвэрчний эвлэлийн хороог 2024 оны 4 сарын 8-ны өдөр албан ёсоор байгуулсан. Үйлдвэрчний эвлэлийн хороо нь дарга болон найман тэргүүлэгч гишүүнтэйгээр үйл ажиллагаагаа явуулж эхлээд байна.
Үйлдвэрчний эвлэлийн хорооны зүгээс хөдөлмөрийн гэрээ, хөдөлмөрийн дотоод хэм хэмжээнд тавигдах шаардлагын дагуу ажил олгогч байгууллагатай хамтран ажиллах “Хамтын гэрээ”-ний төсөл боловсруулаад байна.
Таван толгой төмөр зам ХХК-ийн хөдөлмөрийн бүтээмж 2023 онд 1 ажилтанд ногдох ачаа тээвэр 2.8 тонн байсан бол 12 сарын 1-ний байдлаар 6.6 тонн болж 235 хувь болж өссөн. Мөн компанийн цэвэр ашиг өмнөх оноос 32 дахин нэмэгдсэн. Хөдөлмөрийн нөөцийн оновчтой зөв зохион байгуулалт, санхүүгийн нөөцийн үр ашигтай хуваарилалтын дагуу дээрх амжилтад хүрснээр ажилчдын цалинг тодорхой үе шатаар нэмэгдүүлж, одоогийн байдлаар дундаж цалин 3.45 сая төгрөг болсон байна.
Мөн энэ онд Тавантолгой өртөөнд төмөр замын ажиллагсдын амрах таатай нөхцөлийг бүрдүүлж, 144 хүний хүчин чадалтай амрах байрны зориулалттай, иж бүрэн инженерийн шугам сүлжээнд холбогдсон барилгыг ашиглалтад оруулсан юм.
Ийнхүү “Тавантолгой төмөр зам” ХХК-ийн хамт олон 2024 оныг амжилт бүтээлээр дүүрэн үдэж, 2025 оноос эхлэх Гашуунсухайт-Ганцмодны хилийг төмөр замаар холбох ажлыг эхлүүлж, Монгол улсын хөгжилд хувь нэмэр оруулах, эдийн засгийн өсөлтийг 2-3 хувь өсгөх хэтийн зорилгынхоо төлөө сэтгэл шулуудан ажиллаж байна.
Эх сурвалж: “Зууны мэдээ” сонин
2024 ОНЫ АРВАНХОЁРДУГААР САРЫН 17. МЯГМАР ГАРАГ. № 243 (7487)
