• Эхлэл
  • Цаг агаар
  • Валют ханш
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Үзэл бодол
  • Спорт
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • Энтертайнмэнт
  • Зурхай



Хятад удирдлагатай самрын сүлжээ Монголд мөнгө угаадаг уу?!

Саяхнаас “төр, хууль хоёр” нүүрсний хулгайг ил болгох, цаашлаад хариуцлага тооцох зарчим дээр нэгдсэн. Тэд үүнийг “Монголчуудын алдагдсан боломж” хэмээн томъёолов. Тэгээд ажиллаж эхэлсэн. Тэр хүрээнд олон ч баримт, мэдээлэл ил болж байна. Хулгайлагдсан мөнгөний дүн тэрбум тэрбум ам.доллараар яригдаж байна. Тоо нь ч улам нэмэгдсээр байна.

Уг нь нүүрсний хулгай яригдаад удаж байгаа юм. Бүгд л сонссон. Үүнд цөөхөн хүн оролцдог. Зохион байгуулагчид нь улс төрд нөлөө бүхий этгээдүүд байдаг. Тэд төрийн институци, албан тушаалын эрх мэдлийг ашиглаж, нүүрсний хулгай хийх боломжийг олж авдаг. Эрх мэдэлтэй байхдаа эхлүүлсэн хулгайгаа албан тушаалаа өгсөн ч үргэлжлүүлдэг байгаа юм.

Ийм улстөрчдийн нэр хийгээд үйлдлүүдийг түмнээс нуух аргагүй болжээ. Одоо гагцхүү хууль хяналтынхан улс төрийн дарамт, нөлөөлөлгүйгээр ажиллах нь чухал болоод байгаа юм. Тэгж чадвал нүүрсний хулгайн хэдэн тэрбум ам.доллар сэлтийг буцааж авах боломжтой. Хулгайлсан мөнгийг нь олж авбал нийтийн данс түнтийнэ. Тэгэхгүй ч энэ том хулгайн сүлжээний үйл ажиллагаа зогсож, ирээдүйд хулгайлагдах байсан мөнгө “сав”-ндаа үлдэнэ. Чухамдаа “төр, хууль” хоёрын хамтарсан энэ акц амжилттай хэрэгжвэл Монгол цэгцэрнэ, монголчууд хожно.

Тэгвэл нүүрснээс дутуугүй бас нэг “алдагдсан боломж” бий. Тэр нь хушны самар дагасан хятад удирдлагатай, монгол гүйцэтгэгч нартай сүлжээний хууль бус үйл ажиллагаа юм. Энэ сүлжээ нь Монголын эдийн засаг, экологийн аюулгүй байдалд халдсаар даруй 15 орчим жилийг үджээ. Харин одоо тэдний эдийн засаг, экологид учруулсан хохирол, түүнээс үүдсэн “алдагдсан боломж”-ийг эргэж нэхэх цаг нь болсон. Самар гэхээр л бүгдээрээ самар түүдэг иргэдээ зүхдэг. Тэднийг “...Хушин ойг сүйтгэлээ, хог новш тарилаа” гэдэг. Хамгийн сонин нь улс дамнасан самрын сүлжээг маш сайн мэдэж буй төрийг төлөөлөгчид хүртэл самарчдыг ингэж буруутгаж байгаа харагддаг. Гэтэл самарчид бол энэ сүлжээнд санамсаргүй “нэгдсэн” хүмүүс байдаг. Өөрөөр хэлбэл, асуудал нь самарчдад биш, тэднийг мөнгөөр удирддаг, хөдөлгөдөг хятад, монгол нийлсэн нөхдүүдийн үйл ажиллагаа юм.

Энэ сүлжээнд Монголын төрийн өндөр албан тушаал хашдаг нэр бүхий 2-3 хүн, агентлагийн удирдлагын түвшний мөн тооны албан тушаалтан, самар түүх, экспортлох, түүнд хяналт тавих үүрэг бүхий төрийн захиргааны шат шатны байгууллага, түүний алба хаагчид зэрэг субьектууд холбогддог нь тодорхой болоод байна.

Түүнчлэн самрын сүлжээг удирддаг хятад иргэд нүүрсний хулгайтай ч маш их холбоотой нь ил болж эхэллээ. Бас дэрэвгэр жиргэрүү, рапс зэргийг хил давуулдаг байна.  Эдгээр “толгойлогч” нар нь хилийн цаахна орших Эрээн хавиар нутагтай хятад иргэд байдаг. Тэд Монгол Улс руу жил бүрийн өвөл, хавраар маш их хэмжээний мөнгийг нууцаар оруулдаг. Ингээд хавар гурав, дөрөвдүгээр сард Монгол дахь “төлөөлөгч нар” буюу бидний нэрлэдгээр самрын ченжүүдэд хэдэн тэрбумаар нь тараана. Самрын ченжүүд гэдгийн ард нэр бүхий төрийн бус байгууллага, аж ахуйн нэгжүүдийн нэр барьсан монгол иргэд байдаг. Тэдгээр “ченжүүд” дээр дурдсан Монголын төрийн өндөр албан тушаалтнууд, агентлагийн удирддаг нөхдүүд, мөн самар бэлтгэхээс экспортлох хүртэлх үйл ажиллагаанд төрийн нэрийн өмнөөс хяналт тавих үүрэгтэй алба хаагчдад “хувь” тараана. Түүнчлэн хятад удирдлагынхаа өгсөн мөнгөний өчүүхэн хэсгийг самар түүгчдэд түгээнэ. Самар түүгчид гэдэг маань манай нийгмийн янз бүрээр нэрлүүлдэг хэсгийнхэн байдаг.Харин Байгаль орчны сайдын самар түүхийг зөвшөөрсөн тушаал жил бүрийн намрын есдүгээр сарын 20-25-нд гардаг. Гэвч нэгэнт мөнгөө авсан, эсвэл амлуулсан түүгчид самрын болц гүйцээгүй байхад буюу наадмын дараахнаас ууланд гарчихна. Тэгээд түүхий самар унагахаар хушин ойг сүйдэлж гарна даа.

Сайд самар түүхийг зөвшөөрсний дараа нөгөөх сүлжээний гишүүд болох “ченжүүд” ил гарч, самраа цуглуулна. Зоорь, гарааш, тэр ч байтугай айлын хашаа гээд талбай томтой бүх газарт самраа хураана. Тэндээ яснаас нь салгана. Ингээд намар оройхноос эхлээд урд хөрш рүү ачиж эхэлнэ. Хамгийн гол нь хавар мөнгийг нь авсан Монголын төрийн өндөр албан тушаал хашдаг нэр бүхий 2-3 хүн, агентлагийн даргын түвшний мөн тооны албан тушаалтан, самар түүх, экспортлох, түүнд хяналт тавих үүрэг бүхий субьектууд самрын сүлжээнийхний экспортын үйл ажиллагаанд саад болохгүйгээр “бараа”-г нь хил давуулдаг.

Хушны самрын эргэн тойронд амьдрал дээр ийм үйл явдал өрнөдөг. МҮХАҮТ-ын самрын асуудал хариуцсан Монголын самрын кластер ч үүнийг нотолсон танилцуулгыг Монголбанканд илгээсэн байдаг.

Тэд 2021 онд Монголбанканд самрын бизнесийг “Ченж төвтэй загвар” хэмээн танилцуулжээ. Уг загвараар бол орон нутгийн иргэд самрыг түүнэ. Тэгээд орон нутгийнхаа самрын ченжид нийлүүлнэ. Нөгөөх нь самар боловсруулах буюу цөмөх үйлдвэрт өгнө. Тэндээс “зуучлагч”-аар дамжаад хятад иргэдэд очно. Хятад иргэд самрын идээгээ Хятад дахь үйлдвэрт аваачна. Тэндээс эцсийн хэрэглэгч болох Америк, Герман руу гардаг. Ийм сүлжээг “зурсан” байна.

Гэхдээ нэн тэргүүнд энэ хятад удирдлагатай хушны самрын сүлжээ Монголд мөнгө угаадаг байж болзошгүй байгааг онцгой анхаарах ёстой. Наад захын мэдээлэл гэхэд, энэ сүлжээг удирддаг хятад иргэд жилдээ дор хаяж 250 орчим тэрбум төгрөг хууль бусаар оруулж ирж, самар бэлтгэх үйл ажиллагаанд зарцуулдаг байгаа юм. Дээрээс нь татвар түрээс, авлига сэлтэд зарцуулагдах мөнгийг тооцвол энэ тоо улам нэмэгдэнэ. Гэсэн атлаа Монгол Улсад үйл ажиллагаа эрхлэх бүхий л стандартыг зөрчдөг. Бүх төрлийн татвар төлдөггүй. Хууль бусаар цуглуулж авсан самрын идээг экспортлохдоо ч гаалийн тарифыг “задгай мөнгө”-өөр төлсөөр ирсэн байгаа юм. Одоо ч ийм үйл ажиллагаагаа үргэлжлүүлж байна. Ер нь бол энэ бүхэн тодорхой баримтуудаар нотлогддог. Бид самрын сүлжээний ажилладаг дамжлагын аль хэсэгт ямар хууль бус үйл ажиллагаа өрнөдөг, эдийн засаг, экологид хэрхэн хохирол учруулдаг талаар бид дэлгэрүүлэн хүргэх болно.

Гол нь хушны самрын сүлжээний хууль бус үйлдлийн уршгаар Монгол Улс жил бүр хамгийн багадаа 500 сая ам.доллар олох боломжоо алдсаар байгаа юм.

Нэмж хэлэхэд, Монгол Улс ФАТФ-ын хар, саарал жагсаалтад орж гараад л явж байдаг. Ийм байдалд хүргэдэг гол шалтгаануудын нэг нь хууль бус мөнгөний эргэлт буюу мөнгө угаах гэмт хэрэг юм. Хоёрхон сарын өмнө дөө,ё “Гэмт хэрэг үйлдэж хууль бусаар олсон орлогынхоо эх үүсвэрийг нуун дарагдуулж, хэлбэр дүрсийг нь хувирган эдийн засгийн эргэлтэд оруулж, бохир мөнгийг цэвэр буюу хууль ёсны орлого мэт харагдуулах оролдлого нь мөнгө угаах гэмт хэрэг юм. Гэмт этгээдүүд энэ үйл ажиллагаандаа санхүүгийн бус бизнес, мэргэжлийн үйлчилгээ үзүүлэгчдийг ямар нэг байдлаар оролцуулж, тэдний тусламжтайгаар гэмт хэргээ үйлдэж байдаг. ФАТФ-ын Олон улсын хамтын ажиллагааны хяналтын 2019 онд Монгол Улсыг мөнгө угаах терроризмыг санхүүжүүлэхтэй тэмцэх стратегийн дутагдалтай орны жагсаалт буюу саарал жагсаалтад оруулсан. Гэсэн ч бид төрийн болон хувийн хэвшлийн 30 гаруй байгууллагын хамтын ажиллагаа, хүчин чармайлтын тусламжтайгаар 2020 онд энэ жагсаалтаас амжилттай гарч чадсан. Өнөөдрийн байдлаар Монгол Улс ФАТФ-ын 40 зөвлөмжийн 39-ийг биелүүлснээр Ази номхон далайн бүсийн мөнгө угаахтай тэмцэх бүлгийн гишүүн орнуудаас хамгийн сайн үнэлгээтэй хоёр дахь улс болоод байна. Монгол Улсын Засгийн газраас 2022 оны долдугаар сарын 5-ны өдрийн 265 тоот тогтоолоороо үндэсний хэмжээнд хэрэгжих Мөнгө угаах, терроризмыг санхүүжүүлэхтэй тэмцэх хөтөлбөрийг баталсан” гэж яриад зогсож байв. Гэтэл хамар дор нь хушны самрын хууль бус сүлжээ ажилласаар байна. Энэ даамжирвал ийм хэцүү цагт эрсдэл улам нэмэгдэнэ гэсэн үг. Маш ноцтой...

 Үргэлжлэл бий...

ӨДӨР ТУТМЫН СОНИНУУДЫН “ЭРЭН СУРВАЛЖЛАГЧ” НЭГДЭЛ

Эх сурвалж:

“Зууны мэдээ” сонин - 2022 ОНЫ АРВАННЭГДҮГЭЭР САРЫН 28. ДАВАА ГАРАГ. № 230 (6962)

"Өнөөдөр" сонин - 2022.11.28 ДАВАА № 234 (7536)

Өдрийн сонин - 2022.11.28 ДАВАА № 224 (7097)

    ХУВААЛЦАХ ЖИРГЭХ


МЭДЭЭНИЙ СЭТГЭГДЭЛ
ХОЛБООТОЙ МЭДЭЭ
Хүлээж аваагүй хуулийг хэрэгжүүлэхгүй гэсэн үг үү
“Монгол Ураниум Ресурс”-ийн нүүрсний ордыг өвлөсөн “Эрээн толгой” ХХК-ийн ил эзэд
Л.Оюун-Эрдэнэ: Монгол Улс экспортын таван төмөр зам, гурван коридортой болно
Нүүр номын урвуу амьдрал



Веб сайтад агуулагдсан мэдээлэл зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул зөвшөөрөлгүй хуулбарлах хориотой.

Copyright © MMINFO.MN All Rights Reserved. Powered by HUREEMEDIA.





  • Эхлэл
  • Цаг агаар
  • Валют ханш
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Үзэл бодол
  • Спорт
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • Энтертайнмэнт
  • Зурхай



Хятад удирдлагатай самрын сүлжээ Монголд мөнгө угаадаг уу?!

Саяхнаас “төр, хууль хоёр” нүүрсний хулгайг ил болгох, цаашлаад хариуцлага тооцох зарчим дээр нэгдсэн. Тэд үүнийг “Монголчуудын алдагдсан боломж” хэмээн томъёолов. Тэгээд ажиллаж эхэлсэн. Тэр хүрээнд олон ч баримт, мэдээлэл ил болж байна. Хулгайлагдсан мөнгөний дүн тэрбум тэрбум ам.доллараар яригдаж байна. Тоо нь ч улам нэмэгдсээр байна.

Уг нь нүүрсний хулгай яригдаад удаж байгаа юм. Бүгд л сонссон. Үүнд цөөхөн хүн оролцдог. Зохион байгуулагчид нь улс төрд нөлөө бүхий этгээдүүд байдаг. Тэд төрийн институци, албан тушаалын эрх мэдлийг ашиглаж, нүүрсний хулгай хийх боломжийг олж авдаг. Эрх мэдэлтэй байхдаа эхлүүлсэн хулгайгаа албан тушаалаа өгсөн ч үргэлжлүүлдэг байгаа юм.

Ийм улстөрчдийн нэр хийгээд үйлдлүүдийг түмнээс нуух аргагүй болжээ. Одоо гагцхүү хууль хяналтынхан улс төрийн дарамт, нөлөөлөлгүйгээр ажиллах нь чухал болоод байгаа юм. Тэгж чадвал нүүрсний хулгайн хэдэн тэрбум ам.доллар сэлтийг буцааж авах боломжтой. Хулгайлсан мөнгийг нь олж авбал нийтийн данс түнтийнэ. Тэгэхгүй ч энэ том хулгайн сүлжээний үйл ажиллагаа зогсож, ирээдүйд хулгайлагдах байсан мөнгө “сав”-ндаа үлдэнэ. Чухамдаа “төр, хууль” хоёрын хамтарсан энэ акц амжилттай хэрэгжвэл Монгол цэгцэрнэ, монголчууд хожно.

Тэгвэл нүүрснээс дутуугүй бас нэг “алдагдсан боломж” бий. Тэр нь хушны самар дагасан хятад удирдлагатай, монгол гүйцэтгэгч нартай сүлжээний хууль бус үйл ажиллагаа юм. Энэ сүлжээ нь Монголын эдийн засаг, экологийн аюулгүй байдалд халдсаар даруй 15 орчим жилийг үджээ. Харин одоо тэдний эдийн засаг, экологид учруулсан хохирол, түүнээс үүдсэн “алдагдсан боломж”-ийг эргэж нэхэх цаг нь болсон. Самар гэхээр л бүгдээрээ самар түүдэг иргэдээ зүхдэг. Тэднийг “...Хушин ойг сүйтгэлээ, хог новш тарилаа” гэдэг. Хамгийн сонин нь улс дамнасан самрын сүлжээг маш сайн мэдэж буй төрийг төлөөлөгчид хүртэл самарчдыг ингэж буруутгаж байгаа харагддаг. Гэтэл самарчид бол энэ сүлжээнд санамсаргүй “нэгдсэн” хүмүүс байдаг. Өөрөөр хэлбэл, асуудал нь самарчдад биш, тэднийг мөнгөөр удирддаг, хөдөлгөдөг хятад, монгол нийлсэн нөхдүүдийн үйл ажиллагаа юм.

Энэ сүлжээнд Монголын төрийн өндөр албан тушаал хашдаг нэр бүхий 2-3 хүн, агентлагийн удирдлагын түвшний мөн тооны албан тушаалтан, самар түүх, экспортлох, түүнд хяналт тавих үүрэг бүхий төрийн захиргааны шат шатны байгууллага, түүний алба хаагчид зэрэг субьектууд холбогддог нь тодорхой болоод байна.

Түүнчлэн самрын сүлжээг удирддаг хятад иргэд нүүрсний хулгайтай ч маш их холбоотой нь ил болж эхэллээ. Бас дэрэвгэр жиргэрүү, рапс зэргийг хил давуулдаг байна.  Эдгээр “толгойлогч” нар нь хилийн цаахна орших Эрээн хавиар нутагтай хятад иргэд байдаг. Тэд Монгол Улс руу жил бүрийн өвөл, хавраар маш их хэмжээний мөнгийг нууцаар оруулдаг. Ингээд хавар гурав, дөрөвдүгээр сард Монгол дахь “төлөөлөгч нар” буюу бидний нэрлэдгээр самрын ченжүүдэд хэдэн тэрбумаар нь тараана. Самрын ченжүүд гэдгийн ард нэр бүхий төрийн бус байгууллага, аж ахуйн нэгжүүдийн нэр барьсан монгол иргэд байдаг. Тэдгээр “ченжүүд” дээр дурдсан Монголын төрийн өндөр албан тушаалтнууд, агентлагийн удирддаг нөхдүүд, мөн самар бэлтгэхээс экспортлох хүртэлх үйл ажиллагаанд төрийн нэрийн өмнөөс хяналт тавих үүрэгтэй алба хаагчдад “хувь” тараана. Түүнчлэн хятад удирдлагынхаа өгсөн мөнгөний өчүүхэн хэсгийг самар түүгчдэд түгээнэ. Самар түүгчид гэдэг маань манай нийгмийн янз бүрээр нэрлүүлдэг хэсгийнхэн байдаг.Харин Байгаль орчны сайдын самар түүхийг зөвшөөрсөн тушаал жил бүрийн намрын есдүгээр сарын 20-25-нд гардаг. Гэвч нэгэнт мөнгөө авсан, эсвэл амлуулсан түүгчид самрын болц гүйцээгүй байхад буюу наадмын дараахнаас ууланд гарчихна. Тэгээд түүхий самар унагахаар хушин ойг сүйдэлж гарна даа.

Сайд самар түүхийг зөвшөөрсний дараа нөгөөх сүлжээний гишүүд болох “ченжүүд” ил гарч, самраа цуглуулна. Зоорь, гарааш, тэр ч байтугай айлын хашаа гээд талбай томтой бүх газарт самраа хураана. Тэндээ яснаас нь салгана. Ингээд намар оройхноос эхлээд урд хөрш рүү ачиж эхэлнэ. Хамгийн гол нь хавар мөнгийг нь авсан Монголын төрийн өндөр албан тушаал хашдаг нэр бүхий 2-3 хүн, агентлагийн даргын түвшний мөн тооны албан тушаалтан, самар түүх, экспортлох, түүнд хяналт тавих үүрэг бүхий субьектууд самрын сүлжээнийхний экспортын үйл ажиллагаанд саад болохгүйгээр “бараа”-г нь хил давуулдаг.

Хушны самрын эргэн тойронд амьдрал дээр ийм үйл явдал өрнөдөг. МҮХАҮТ-ын самрын асуудал хариуцсан Монголын самрын кластер ч үүнийг нотолсон танилцуулгыг Монголбанканд илгээсэн байдаг.

Тэд 2021 онд Монголбанканд самрын бизнесийг “Ченж төвтэй загвар” хэмээн танилцуулжээ. Уг загвараар бол орон нутгийн иргэд самрыг түүнэ. Тэгээд орон нутгийнхаа самрын ченжид нийлүүлнэ. Нөгөөх нь самар боловсруулах буюу цөмөх үйлдвэрт өгнө. Тэндээс “зуучлагч”-аар дамжаад хятад иргэдэд очно. Хятад иргэд самрын идээгээ Хятад дахь үйлдвэрт аваачна. Тэндээс эцсийн хэрэглэгч болох Америк, Герман руу гардаг. Ийм сүлжээг “зурсан” байна.

Гэхдээ нэн тэргүүнд энэ хятад удирдлагатай хушны самрын сүлжээ Монголд мөнгө угаадаг байж болзошгүй байгааг онцгой анхаарах ёстой. Наад захын мэдээлэл гэхэд, энэ сүлжээг удирддаг хятад иргэд жилдээ дор хаяж 250 орчим тэрбум төгрөг хууль бусаар оруулж ирж, самар бэлтгэх үйл ажиллагаанд зарцуулдаг байгаа юм. Дээрээс нь татвар түрээс, авлига сэлтэд зарцуулагдах мөнгийг тооцвол энэ тоо улам нэмэгдэнэ. Гэсэн атлаа Монгол Улсад үйл ажиллагаа эрхлэх бүхий л стандартыг зөрчдөг. Бүх төрлийн татвар төлдөггүй. Хууль бусаар цуглуулж авсан самрын идээг экспортлохдоо ч гаалийн тарифыг “задгай мөнгө”-өөр төлсөөр ирсэн байгаа юм. Одоо ч ийм үйл ажиллагаагаа үргэлжлүүлж байна. Ер нь бол энэ бүхэн тодорхой баримтуудаар нотлогддог. Бид самрын сүлжээний ажилладаг дамжлагын аль хэсэгт ямар хууль бус үйл ажиллагаа өрнөдөг, эдийн засаг, экологид хэрхэн хохирол учруулдаг талаар бид дэлгэрүүлэн хүргэх болно.

Гол нь хушны самрын сүлжээний хууль бус үйлдлийн уршгаар Монгол Улс жил бүр хамгийн багадаа 500 сая ам.доллар олох боломжоо алдсаар байгаа юм.

Нэмж хэлэхэд, Монгол Улс ФАТФ-ын хар, саарал жагсаалтад орж гараад л явж байдаг. Ийм байдалд хүргэдэг гол шалтгаануудын нэг нь хууль бус мөнгөний эргэлт буюу мөнгө угаах гэмт хэрэг юм. Хоёрхон сарын өмнө дөө,ё “Гэмт хэрэг үйлдэж хууль бусаар олсон орлогынхоо эх үүсвэрийг нуун дарагдуулж, хэлбэр дүрсийг нь хувирган эдийн засгийн эргэлтэд оруулж, бохир мөнгийг цэвэр буюу хууль ёсны орлого мэт харагдуулах оролдлого нь мөнгө угаах гэмт хэрэг юм. Гэмт этгээдүүд энэ үйл ажиллагаандаа санхүүгийн бус бизнес, мэргэжлийн үйлчилгээ үзүүлэгчдийг ямар нэг байдлаар оролцуулж, тэдний тусламжтайгаар гэмт хэргээ үйлдэж байдаг. ФАТФ-ын Олон улсын хамтын ажиллагааны хяналтын 2019 онд Монгол Улсыг мөнгө угаах терроризмыг санхүүжүүлэхтэй тэмцэх стратегийн дутагдалтай орны жагсаалт буюу саарал жагсаалтад оруулсан. Гэсэн ч бид төрийн болон хувийн хэвшлийн 30 гаруй байгууллагын хамтын ажиллагаа, хүчин чармайлтын тусламжтайгаар 2020 онд энэ жагсаалтаас амжилттай гарч чадсан. Өнөөдрийн байдлаар Монгол Улс ФАТФ-ын 40 зөвлөмжийн 39-ийг биелүүлснээр Ази номхон далайн бүсийн мөнгө угаахтай тэмцэх бүлгийн гишүүн орнуудаас хамгийн сайн үнэлгээтэй хоёр дахь улс болоод байна. Монгол Улсын Засгийн газраас 2022 оны долдугаар сарын 5-ны өдрийн 265 тоот тогтоолоороо үндэсний хэмжээнд хэрэгжих Мөнгө угаах, терроризмыг санхүүжүүлэхтэй тэмцэх хөтөлбөрийг баталсан” гэж яриад зогсож байв. Гэтэл хамар дор нь хушны самрын хууль бус сүлжээ ажилласаар байна. Энэ даамжирвал ийм хэцүү цагт эрсдэл улам нэмэгдэнэ гэсэн үг. Маш ноцтой...

 Үргэлжлэл бий...

ӨДӨР ТУТМЫН СОНИНУУДЫН “ЭРЭН СУРВАЛЖЛАГЧ” НЭГДЭЛ

Эх сурвалж:

“Зууны мэдээ” сонин - 2022 ОНЫ АРВАННЭГДҮГЭЭР САРЫН 28. ДАВАА ГАРАГ. № 230 (6962)

"Өнөөдөр" сонин - 2022.11.28 ДАВАА № 234 (7536)

Өдрийн сонин - 2022.11.28 ДАВАА № 224 (7097)



МЭДЭЭНИЙ СЭТГЭГДЭЛ


Бидний тухай Редакцийн бодлого Сурталчилгаа байршуулах Холбоо барих

Веб сайтад агуулагдсан мэдээлэл зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул зөвшөөрөлгүй хуулбарлах хориотой.

Copyright © MMINFO.MN All Rights Reserved. Powered by HUREEMEDIA.





Эхлэл Улс төр Эдийн засаг Үзэл бодол Спорт Нийгэм Дэлхий Энтертайнмэнт Зурхай
  • Нийтлэл
  • •
  • Ярилцлага
  • •
  • Сурвалжлага
  • •
  • Азийн АШТ
  • •
  • Фото мэдээ
  • •
  • Оддын амьдрал
БҮХ СЭДЭВ
  • •Азийн АШТ
  • •Засгийн газар
  • •Бөхийн төрлүүд
  • •Нийтлэл
  • •Нийслэл
  • •Халуун сэдэв
  • •Уул уурхай
  • •Аймгуудын мэдээлэл
  • •Ерөнхийлөгч
  • •Яам, Агентлаг
  • •Сагсанбөмбөг
  • •Гадаад харилцаа
  • •Эрүүл мэнд
  • •Хөлбөмбөг
  • •Банк санхүү
ХУРААХ
Испани Германтай тэнцэж, Япон...
Монголчууд найман сарын...

Хятад удирдлагатай самрын сүлжээ Монголд мөнгө угаадаг уу?!

Kuzmo 2022-11-28
    ХУВААЛЦАХ ЖИРГЭХ
Хятад удирдлагатай самрын сүлжээ Монголд мөнгө угаадаг уу?!

Саяхнаас “төр, хууль хоёр” нүүрсний хулгайг ил болгох, цаашлаад хариуцлага тооцох зарчим дээр нэгдсэн. Тэд үүнийг “Монголчуудын алдагдсан боломж” хэмээн томъёолов. Тэгээд ажиллаж эхэлсэн. Тэр хүрээнд олон ч баримт, мэдээлэл ил болж байна. Хулгайлагдсан мөнгөний дүн тэрбум тэрбум ам.доллараар яригдаж байна. Тоо нь ч улам нэмэгдсээр байна.

Уг нь нүүрсний хулгай яригдаад удаж байгаа юм. Бүгд л сонссон. Үүнд цөөхөн хүн оролцдог. Зохион байгуулагчид нь улс төрд нөлөө бүхий этгээдүүд байдаг. Тэд төрийн институци, албан тушаалын эрх мэдлийг ашиглаж, нүүрсний хулгай хийх боломжийг олж авдаг. Эрх мэдэлтэй байхдаа эхлүүлсэн хулгайгаа албан тушаалаа өгсөн ч үргэлжлүүлдэг байгаа юм.

Ийм улстөрчдийн нэр хийгээд үйлдлүүдийг түмнээс нуух аргагүй болжээ. Одоо гагцхүү хууль хяналтынхан улс төрийн дарамт, нөлөөлөлгүйгээр ажиллах нь чухал болоод байгаа юм. Тэгж чадвал нүүрсний хулгайн хэдэн тэрбум ам.доллар сэлтийг буцааж авах боломжтой. Хулгайлсан мөнгийг нь олж авбал нийтийн данс түнтийнэ. Тэгэхгүй ч энэ том хулгайн сүлжээний үйл ажиллагаа зогсож, ирээдүйд хулгайлагдах байсан мөнгө “сав”-ндаа үлдэнэ. Чухамдаа “төр, хууль” хоёрын хамтарсан энэ акц амжилттай хэрэгжвэл Монгол цэгцэрнэ, монголчууд хожно.

Тэгвэл нүүрснээс дутуугүй бас нэг “алдагдсан боломж” бий. Тэр нь хушны самар дагасан хятад удирдлагатай, монгол гүйцэтгэгч нартай сүлжээний хууль бус үйл ажиллагаа юм. Энэ сүлжээ нь Монголын эдийн засаг, экологийн аюулгүй байдалд халдсаар даруй 15 орчим жилийг үджээ. Харин одоо тэдний эдийн засаг, экологид учруулсан хохирол, түүнээс үүдсэн “алдагдсан боломж”-ийг эргэж нэхэх цаг нь болсон. Самар гэхээр л бүгдээрээ самар түүдэг иргэдээ зүхдэг. Тэднийг “...Хушин ойг сүйтгэлээ, хог новш тарилаа” гэдэг. Хамгийн сонин нь улс дамнасан самрын сүлжээг маш сайн мэдэж буй төрийг төлөөлөгчид хүртэл самарчдыг ингэж буруутгаж байгаа харагддаг. Гэтэл самарчид бол энэ сүлжээнд санамсаргүй “нэгдсэн” хүмүүс байдаг. Өөрөөр хэлбэл, асуудал нь самарчдад биш, тэднийг мөнгөөр удирддаг, хөдөлгөдөг хятад, монгол нийлсэн нөхдүүдийн үйл ажиллагаа юм.

Энэ сүлжээнд Монголын төрийн өндөр албан тушаал хашдаг нэр бүхий 2-3 хүн, агентлагийн удирдлагын түвшний мөн тооны албан тушаалтан, самар түүх, экспортлох, түүнд хяналт тавих үүрэг бүхий төрийн захиргааны шат шатны байгууллага, түүний алба хаагчид зэрэг субьектууд холбогддог нь тодорхой болоод байна.

Түүнчлэн самрын сүлжээг удирддаг хятад иргэд нүүрсний хулгайтай ч маш их холбоотой нь ил болж эхэллээ. Бас дэрэвгэр жиргэрүү, рапс зэргийг хил давуулдаг байна.  Эдгээр “толгойлогч” нар нь хилийн цаахна орших Эрээн хавиар нутагтай хятад иргэд байдаг. Тэд Монгол Улс руу жил бүрийн өвөл, хавраар маш их хэмжээний мөнгийг нууцаар оруулдаг. Ингээд хавар гурав, дөрөвдүгээр сард Монгол дахь “төлөөлөгч нар” буюу бидний нэрлэдгээр самрын ченжүүдэд хэдэн тэрбумаар нь тараана. Самрын ченжүүд гэдгийн ард нэр бүхий төрийн бус байгууллага, аж ахуйн нэгжүүдийн нэр барьсан монгол иргэд байдаг. Тэдгээр “ченжүүд” дээр дурдсан Монголын төрийн өндөр албан тушаалтнууд, агентлагийн удирддаг нөхдүүд, мөн самар бэлтгэхээс экспортлох хүртэлх үйл ажиллагаанд төрийн нэрийн өмнөөс хяналт тавих үүрэгтэй алба хаагчдад “хувь” тараана. Түүнчлэн хятад удирдлагынхаа өгсөн мөнгөний өчүүхэн хэсгийг самар түүгчдэд түгээнэ. Самар түүгчид гэдэг маань манай нийгмийн янз бүрээр нэрлүүлдэг хэсгийнхэн байдаг.Харин Байгаль орчны сайдын самар түүхийг зөвшөөрсөн тушаал жил бүрийн намрын есдүгээр сарын 20-25-нд гардаг. Гэвч нэгэнт мөнгөө авсан, эсвэл амлуулсан түүгчид самрын болц гүйцээгүй байхад буюу наадмын дараахнаас ууланд гарчихна. Тэгээд түүхий самар унагахаар хушин ойг сүйдэлж гарна даа.

Сайд самар түүхийг зөвшөөрсний дараа нөгөөх сүлжээний гишүүд болох “ченжүүд” ил гарч, самраа цуглуулна. Зоорь, гарааш, тэр ч байтугай айлын хашаа гээд талбай томтой бүх газарт самраа хураана. Тэндээ яснаас нь салгана. Ингээд намар оройхноос эхлээд урд хөрш рүү ачиж эхэлнэ. Хамгийн гол нь хавар мөнгийг нь авсан Монголын төрийн өндөр албан тушаал хашдаг нэр бүхий 2-3 хүн, агентлагийн даргын түвшний мөн тооны албан тушаалтан, самар түүх, экспортлох, түүнд хяналт тавих үүрэг бүхий субьектууд самрын сүлжээнийхний экспортын үйл ажиллагаанд саад болохгүйгээр “бараа”-г нь хил давуулдаг.

Хушны самрын эргэн тойронд амьдрал дээр ийм үйл явдал өрнөдөг. МҮХАҮТ-ын самрын асуудал хариуцсан Монголын самрын кластер ч үүнийг нотолсон танилцуулгыг Монголбанканд илгээсэн байдаг.

Тэд 2021 онд Монголбанканд самрын бизнесийг “Ченж төвтэй загвар” хэмээн танилцуулжээ. Уг загвараар бол орон нутгийн иргэд самрыг түүнэ. Тэгээд орон нутгийнхаа самрын ченжид нийлүүлнэ. Нөгөөх нь самар боловсруулах буюу цөмөх үйлдвэрт өгнө. Тэндээс “зуучлагч”-аар дамжаад хятад иргэдэд очно. Хятад иргэд самрын идээгээ Хятад дахь үйлдвэрт аваачна. Тэндээс эцсийн хэрэглэгч болох Америк, Герман руу гардаг. Ийм сүлжээг “зурсан” байна.

Гэхдээ нэн тэргүүнд энэ хятад удирдлагатай хушны самрын сүлжээ Монголд мөнгө угаадаг байж болзошгүй байгааг онцгой анхаарах ёстой. Наад захын мэдээлэл гэхэд, энэ сүлжээг удирддаг хятад иргэд жилдээ дор хаяж 250 орчим тэрбум төгрөг хууль бусаар оруулж ирж, самар бэлтгэх үйл ажиллагаанд зарцуулдаг байгаа юм. Дээрээс нь татвар түрээс, авлига сэлтэд зарцуулагдах мөнгийг тооцвол энэ тоо улам нэмэгдэнэ. Гэсэн атлаа Монгол Улсад үйл ажиллагаа эрхлэх бүхий л стандартыг зөрчдөг. Бүх төрлийн татвар төлдөггүй. Хууль бусаар цуглуулж авсан самрын идээг экспортлохдоо ч гаалийн тарифыг “задгай мөнгө”-өөр төлсөөр ирсэн байгаа юм. Одоо ч ийм үйл ажиллагаагаа үргэлжлүүлж байна. Ер нь бол энэ бүхэн тодорхой баримтуудаар нотлогддог. Бид самрын сүлжээний ажилладаг дамжлагын аль хэсэгт ямар хууль бус үйл ажиллагаа өрнөдөг, эдийн засаг, экологид хэрхэн хохирол учруулдаг талаар бид дэлгэрүүлэн хүргэх болно.

Гол нь хушны самрын сүлжээний хууль бус үйлдлийн уршгаар Монгол Улс жил бүр хамгийн багадаа 500 сая ам.доллар олох боломжоо алдсаар байгаа юм.

Нэмж хэлэхэд, Монгол Улс ФАТФ-ын хар, саарал жагсаалтад орж гараад л явж байдаг. Ийм байдалд хүргэдэг гол шалтгаануудын нэг нь хууль бус мөнгөний эргэлт буюу мөнгө угаах гэмт хэрэг юм. Хоёрхон сарын өмнө дөө,ё “Гэмт хэрэг үйлдэж хууль бусаар олсон орлогынхоо эх үүсвэрийг нуун дарагдуулж, хэлбэр дүрсийг нь хувирган эдийн засгийн эргэлтэд оруулж, бохир мөнгийг цэвэр буюу хууль ёсны орлого мэт харагдуулах оролдлого нь мөнгө угаах гэмт хэрэг юм. Гэмт этгээдүүд энэ үйл ажиллагаандаа санхүүгийн бус бизнес, мэргэжлийн үйлчилгээ үзүүлэгчдийг ямар нэг байдлаар оролцуулж, тэдний тусламжтайгаар гэмт хэргээ үйлдэж байдаг. ФАТФ-ын Олон улсын хамтын ажиллагааны хяналтын 2019 онд Монгол Улсыг мөнгө угаах терроризмыг санхүүжүүлэхтэй тэмцэх стратегийн дутагдалтай орны жагсаалт буюу саарал жагсаалтад оруулсан. Гэсэн ч бид төрийн болон хувийн хэвшлийн 30 гаруй байгууллагын хамтын ажиллагаа, хүчин чармайлтын тусламжтайгаар 2020 онд энэ жагсаалтаас амжилттай гарч чадсан. Өнөөдрийн байдлаар Монгол Улс ФАТФ-ын 40 зөвлөмжийн 39-ийг биелүүлснээр Ази номхон далайн бүсийн мөнгө угаахтай тэмцэх бүлгийн гишүүн орнуудаас хамгийн сайн үнэлгээтэй хоёр дахь улс болоод байна. Монгол Улсын Засгийн газраас 2022 оны долдугаар сарын 5-ны өдрийн 265 тоот тогтоолоороо үндэсний хэмжээнд хэрэгжих Мөнгө угаах, терроризмыг санхүүжүүлэхтэй тэмцэх хөтөлбөрийг баталсан” гэж яриад зогсож байв. Гэтэл хамар дор нь хушны самрын хууль бус сүлжээ ажилласаар байна. Энэ даамжирвал ийм хэцүү цагт эрсдэл улам нэмэгдэнэ гэсэн үг. Маш ноцтой...

 Үргэлжлэл бий...

ӨДӨР ТУТМЫН СОНИНУУДЫН “ЭРЭН СУРВАЛЖЛАГЧ” НЭГДЭЛ

Эх сурвалж:

“Зууны мэдээ” сонин - 2022 ОНЫ АРВАННЭГДҮГЭЭР САРЫН 28. ДАВАА ГАРАГ. № 230 (6962)

"Өнөөдөр" сонин - 2022.11.28 ДАВАА № 234 (7536)

Өдрийн сонин - 2022.11.28 ДАВАА № 224 (7097)

ФОТО:

Сэдвүүд : #Нийтлэл  
ХОЛБООТОЙ МЭДЭЭ
Хүлээж аваагүй хуулийг хэрэгжүүлэхгүй гэсэн үг үү
“Монгол Ураниум Ресурс”-ийн нүүрсний ордыг өвлөсөн “Эрээн толгой” ХХК-ийн ил эзэд
Л.Оюун-Эрдэнэ: Монгол Улс экспортын таван төмөр зам, гурван коридортой болно
Нүүр номын урвуу амьдрал
МЭДЭЭНИЙ СЭТГЭГДЭЛ

АНХААРУУЛГА:Уншигчдын бичсэн сэтгэгдэлд mminfo.mn хариуцлага хүлээхгүй болно. ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдлийг админ устгах эрхтэй. Сэтгэгдэлтэй холбоотой санал гомдлыг 99998796 утсаар хүлээн авна.

ШУУРХАЙ МЭДЭЭ
16 цагийн өмнө өмнө

Хан-Уул дүүрэгт найман гүүр ашиглалтад орно

16 цагийн өмнө өмнө

ашуунсухайт-Ганцмод хил дамнасан төмөр замын ТЭЗҮ-г хэлэлцэж, дэмжлээ

16 цагийн өмнө өмнө

"Ногоон нуур-1008" айлын орон сууцны төслийн гадна дулааны шугамын ажил хийгдэх тул зам хаана

17 цагийн өмнө өмнө

Шинээр оруулж ирсэн автобусуудыг нэг бүрчлэн, деталь бүрээр шалгаж байна

20 цагийн өмнө өмнө

Согтуугаар тээврийн хэрэгсэл жолоодсон 92 зөрчил бүртгэгджээ

20 цагийн өмнө өмнө

Ирэх таван жилд тахианы махны хэрэгцээг дотоодоос 100 хувь хангах боломжтой

20 цагийн өмнө өмнө

Азийн наадам “Ханчжоу 2023”-д зодоглох чөлөөт бөхийн тамирчид

21 цагийн өмнө өмнө

Эрэгтэй 3х3 сагсчид хэсгийн сүүлийн тоглолтоо Филиппины эсрэг тоглоно

21 цагийн өмнө өмнө

Сураггүй болсон хүүгийн хэрэгт 34 настай “Б” гэгчийг саатуулан шалгаж байна

21 цагийн өмнө өмнө

Бонд босгоод мөнгөөр нь нүүрс авчирч түлэх “ухаан” Монголоос өөр улсаас гарах уу?!

21 цагийн өмнө өмнө

Хүлээж аваагүй хуулийг хэрэгжүүлэхгүй гэсэн үг үү

21 цагийн өмнө өмнө

Хорих ялаас хугацаанаас өмнө суллаж, хяналт тогтоож шийдвэрлэв

22 цагийн өмнө өмнө

Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ Булган аймагт ажиллалаа

22 цагийн өмнө өмнө

Үс засуулвал өлзийтэй сайн

22 цагийн өмнө өмнө

Өдөртөө хур тунадас орохгүй

1 өдрийн өмнө өмнө

Энхтайваны гүүрний хажуу талын дулааны шугамыг шинэчлэх шаардлагатай

1 өдрийн өмнө өмнө

Парк шинэчлэлт хийсэн тул энэ өвөл автобус хөлдөх, зогсох асуудал бага гарна

1 өдрийн өмнө өмнө

М.Бадарчийн Үндэсний их баяр наадмаар барилдах эрхийг дөрвөн жилийн хугацаагаар хаслаа

1 өдрийн өмнө өмнө

Эмэгтэй шигшээ Иорданы багийг хожиж С хэсгийг тэргүүлж байна

1 өдрийн өмнө өмнө

Л.Оюун-Эрдэнэ: Аялал жуулчлалын гол бүс Ханх-Хатгал чиглэлд хатуу хучилттай авто зам тавина

1 өдрийн өмнө өмнө

Жүдочид холимог багийн төрөлд хүрэл медаль хүртлээ

1 өдрийн өмнө өмнө

Хэрэглээний 30 хувийг сэргээгдэх эрчим хүчээр хангана

1 өдрийн өмнө өмнө

Б.Ганхуяг “...Нэрлэхгүй” гэвэл нэг насаараа нүүрсний хулгайн золиос болж хоцорно

1 өдрийн өмнө өмнө

“Монгол Ураниум Ресурс”-ийн нүүрсний ордыг өвлөсөн “Эрээн толгой” ХХК-ийн ил эзэд

1 өдрийн өмнө өмнө

Б.Гантулга: Зах зээлийн зарчимд шилжвэл ипотекийн зээлийг төрийн оролцоогүй олгох нөхцөл бүрдэнэ

1 өдрийн өмнө өмнө

Үс засуулвал эд мал арвидна

1 өдрийн өмнө өмнө

Хур тунадас орно

2 өдрийн өмнө өмнө

Манай улс цөмийн анагаах ухааны чадавхийг дэмжих чиглэлээр хамтран ажиллана

2 өдрийн өмнө өмнө

БНСУ-ын "Daewoo" үйлдвэрийн 80 автобус Улаанбаатар хотод орж иржээ

2 өдрийн өмнө өмнө

Л.Оюун-Эрдэнэ: Монгол Улс экспортын таван төмөр зам, гурван коридортой болно

САНАЛ БОЛГОХ
2023-09-26 өмнө

Гадна фасадны хөөсөнцөр хавтанг үйлдвэрийн үнээр худалдаалж байна Утас: 9600-8888

2023-09-25 өмнө

"Монголоос ядуу эдийн засагтай улс орнуудад багшийн цалин 800 ам.доллартай байгаа"

2023-09-26 өмнө

Ардчилсан эмэгтэйчүүдийн холбооны ерөнхийлөгчөөр Б.Жаргалан сонгогдлоо

2023-09-26 өмнө

Хөрөнгө оруулагчдыг дээрэмдсэн хэрэг хэзээ шударга шүүхийн өмнө очих вэ?

2023-09-25 өмнө

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүхэд ОХУ-ын Төрийн Думын дарга бараалхав

2023-09-26 өмнө

Л.Оюун-Эрдэнэ: Чойбалсан чиглэлд зураг төсөв нь батлагдсан авто замуудын төслийг ирэх оны төсвөөр хэрэгжүүлнэ

2023-09-26 өмнө

Улстөрчид загасчлахдаа, авто уралдаан үзэхдээ сэм уулздаг болжээ

2023-09-25 өмнө

Д.Амарбаясгалан: Монгол Улс биелүүлэх шаардлагатай дүрмүүдийг дөрвөн сарын хугацаанд биелүүлэх боломжтой гэдгээ нотолж чадсан

2023-09-25 өмнө

Түүхэндээ анх удаа монголын усанд сэлэгч Азийн наадмын финалд шалгарлаа

1 өдрийн өмнө өмнө

Б.Ганхуяг “...Нэрлэхгүй” гэвэл нэг насаараа нүүрсний хулгайн золиос болж хоцорно

2023-09-25 өмнө

Л.Оюун-Эрдэнэ: “Мянганы зам”-ын дараагийн үе шатыг эхлүүлнэ

2023-09-26 өмнө

Б.Гончигсүрэн алт, Г.Алтанбагана, О.Хүслэн, А.Адъяасүрэн нар хүрэл медалийн төлөө барилдана

2023-09-25 өмнө

Хүүхэд багачуудыг зам, тээврийн ослоос урьдчилан сэргийлж ажиллахыг үүрэг болгов

2023-09-25 өмнө

Э.Бат-Оргил: Хуучин автобус оруулж ирж байгаа гэх мэдээлэл ташаа

2 өдрийн өмнө өмнө

Л.Оюун-Эрдэнэ: Монгол Улс экспортын таван төмөр зам, гурван коридортой болно

2023-09-25 өмнө

В.В.Володин: Түлш шатахууны түр хязгаарлалтад Монгол Улс хамаарахгүй

2023-09-26 өмнө

"Оргил" худалдааны төвөөс урагш Жанжин клубын нүхэн гарц хүртэлх авто замыг засварлаж байна

2023-09-26 өмнө

“Чулуут цагаан дэл”-ийн баяжуулах үйлдвэр ашиглалтад ороход бэлэн болжээ

2023-09-26 өмнө

Шүүхээр “гал” атгуулж хүссэндээ хүрсэн “Монгол Ураниум Ресурс”-ийн ил эзэн Х.Бүрэн-Эрдэнэ

2023-09-25 өмнө

Хөдөлмөрийн баатар хосууд хүндэтгэлийн баяраа тохиолдуулан "Алтан хурим"-аа хийлээ

2 өдрийн өмнө өмнө

Дээд шүүх хэлэлцэх эсэхийг шүүгчийн туслахууд нь шийддэг үү?!

1 өдрийн өмнө өмнө

“Монгол Ураниум Ресурс”-ийн нүүрсний ордыг өвлөсөн “Эрээн толгой” ХХК-ийн ил эзэд

2023-09-26 өмнө

МҮЭХ-ны Ерөнхийлөгч С.Эрдэнэбат: НӨАТ-ын хоёр хувийг үе шаттайгаар нэмэгдүүлж иргэдэд 50 хувийг буцаан олгох хэрэгтэй

2 өдрийн өмнө өмнө

Нүүр номын урвуу амьдрал

2023-09-26 өмнө

Эрт илрүүлгийн багууд нүүдлийн амбулаториор үйлчилж байна

2023-09-25 өмнө

Эрэгтэй хөлбөмбөгчид тэмцээнээ өндөрлөв

2 өдрийн өмнө өмнө

БНСУ-ын "Daewoo" үйлдвэрийн 80 автобус Улаанбаатар хотод орж иржээ

2023-09-26 өмнө

Согтуугаар тээврийн хэрэгсэл жолоодсон 76 зөрчил бүртгэгджээ

2 өдрийн өмнө өмнө

Манай улс цөмийн анагаах ухааны чадавхийг дэмжих чиглэлээр хамтран ажиллана

2023-09-25 өмнө

Буудлагын эмэгтэй баг медалийн салхийг хагалж, Ё.Басхүү мөнгөн медаль хүртлээ

Бидний тухай Редакцийн бодлого Сурталчилгаа байршуулах Холбоо барих Дээшээ буцах


Веб сайтад агуулагдсан мэдээлэл зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул зөвшөөрөлгүй хуулбарлах хориотой.

Copyright © MMINFO.MN All Rights Reserved. Powered by HUREEMEDIA.