Эрт үед барилга байгууламж амжилттай баригдахыг бэлгэдэн дотор нь хүн оршуулдаг  “Хүн багана” гэх харгис уламжлал Солонгост байсныг батлах нотолгоо олджээ. БНСУ-ын Соёлын газраас мэдээлснээр Шилла улсын нийслэл байсан Кёнжү хотын эртний хааны ордны тууринаас тавдугаар зууны үед хамаарах хоёр хүний араг яс олджээ.

Хаан насан эцэслэхэд, түүнд үйлчилж байсан хүмүүсийг ч амьдаар нь оршуулах уламжлал Өмнөд Солонгосын эртний түүх, соёлд байсан гэдэг. Тэгвэл барилга барихдаа ч дотор нь хүн оршуулах уламжлал байсныг батлах нотолгоо энэ удаа олдсон гэнэ. 

Кёнжүгийн Үндэсний соёл судлалын хүрээлэнгийн мэргэжилтэн Пак Ён Жүн “Барилга, далан, хана зэрэг байгууламж барихдаа хүнээр тахил өргөж байсныг батлах анхны археологийн олдвор олдсон” хэмээн сэтгүүлчдэд мэдээлсэн байна.

Одоогоор судалгааны ажил үргэлжилж байгаа аж. Зарим судлаачид тэдгээр хүнийг амьдаар нь оршуулаагүй байх гэсэн таамаг дэвшүүлж байгаа гэнэ.

Тодруулбал, нэг судлаач “Араг ясыг шинжихэд эсэргүүцэл үзүүлсэн ул мөр байгаагүй. Ухаангүй байдалтайгаар хананы дотор булсан байж магадгүй” гэж ярьсан байна.

Эрт дээр үед барилга байгууламж барихдаа  урт насжилттай, чанартай байхыг бэлгэдэн хүнээр тахил өргөдөг байсан аж. Солонгосын хойгт 1-10 дугаар зууны үед гурван хаант улс байжээ. Тэдний нэг Шилла улс 668 он хүртэл бусад хоёр улсаа байлдан дагуулж, хойгийг нэгтгэж байсан ч, удалгүй дотоодын дайн өрнөн хуваагдаж, 935 онд мөхсөн байна.