Өвөлдөө утаа, хавар өмхий үнэр, зун тоосжилт, намартаа шавхай шалбааг гээд улаанбаатарчууд биднийг орчны бохирдол гэх сэдэв бүтэн жилдээ л ээрдэг. За тэгээд дээр нь өнөөх замын түгжрэл нэмэгдчихийг нь яана.

Гэхдээ энэ сэдэв сүүлийн хэдхэн жилийн дотор гэнэтхэн бий болчихон шинэ зүйл биш, өнөөдрийг хүртэл шийдвэрлэх гарцаа олохгүй л яваа. Энэ сэдэвтэй холбогдсон бүх мэдээ “харлаж”, үүнийг сонссон хүн бүхэн стресстдэг нь нууцгүй үнэн. Сүүлийн жилүүдэд Улаанбаатар хот маань өмхийрчихээд байгаа гэхэд хилсдэхгүй. Хотын төвөөр явахад хүртэл өнөөх өмхий нь хамар сэтлэх шахна. Тэгвэл энэ үнэр багахан ч гэсэн буурах нь.

Тодруулбал, Улаанбаатар хотын Төв цэвэрлэх байгууламж өнөөдрийг хүртэл лагийг тогтворжуулах, халдваргүйжүүлэх ажиллагаа хийгддэггүй, түүхий лагийг зөвхөн байгалийн аргаар 3-4 жилийн хугацаанд усгүйжүүлдэг байдлаас орчинд эвгүй үнэр ихээр тархаж, лагийг хүрээлэн буй орчинд ил задгай хаяж байгаа нь аюултай орчныг бүрдүүлж байна. Энэ нь хот орчмын агаарыг ихээхэн хэмжээгээр бохирдуулж, иргэдийн ажиллаж амьдрах таатай нөхцөлийг алдагдуулах болж. Иймд байгалийн аргаар ил задгай талбайд лагийг усгүйжүүлэн хатаах аргыг халж лагийг усгүйжүүлэх технологи дамжлагыг нэмж, “Лаг усгүйжүүлэх байгууламж”-ийг шинээр барьж, ашиглалтад оруулж байгаа нь энэ аж.

Өчигдөрхөн шинээр ашиглалтад орсон лаг усгүйжүүлэх байгууламж нь хоногт 2500 м³ лаг хүлээн авч усгүйжүүлэх хүчин чадалтай. Лаг усгүйжүүлэгч центрфугийн ажиллах зарчим нь төвөөс зугтах хүчний үйлчлэлийг ашиглан лагийг усгүйжүүлдэг. Нэг минутад 1000-4000 удаа эргэлдэж ус лагийг тус тусад ялган гаргах зарчмаар ажилладаг. Лагийг хооронд барьцалдуулах зорилгоор ПАМ (полиакриламид), лагийг уснаас сайн ялгахын тулд ПАК  (полиалюминумхлорид) төрлийн химийн бодис ашиглаж байна. Байгууламжид ирэх илүүдэл лагийн чийглэгийн хэмжээ 99 хувь, түүхий лагийн чийглэгийн хэмжээ 94-96 хувь бөгөөд дээрх хоёр төрлийн лагийг усгүйжүүлсний дараа 70 хувь хүртэл чийглэгтэй болох юм. Ингэснээр илүүдэл лагийн хэмжээ 50 дахин, түүхий лагийн хэмжээг 5-8 дахин, үнэрийг мөн төдий хэмжээгээр бууруулах нөхцөлийг бүрдүүлснээр Улаанбаатар хотын иргэдийн ажиллаж амьдрах таатай нөхцөлийг бүрдүүлнэ хэмээн байгууламжийн талаар мэргэжилтнүүд онцолж байна.

Харин гүйцэтгэгч компани “Ай вай и зэт” группийн захирал н.Зоригт “Уг байгууламжийг ашиглалтад оруулаад сүүлийн хоёр сарын хугацаанд туршилт хийгээд ямар нэгэн алдаа дутагдалгүй болохыг нь батлаад өнөөдөр хүлээлгэн өгч байна. 99 хувийн чийгшилтэй нойтон лагийг 70 хувийн чийгшилтэй хуурай лаг болгон гаргаж байгаа. Төв цэвэрлэх байгууламжийн 4-5 жилийн хугацаанд биологийн аргаар гадаа хатаадаг байсан лагийг технологийн аргаар түргэн хугацаанд хуурай болгож гаргана. Үнэрийн хувьд 9-10 дахин бууруулж байгаа” хэмээлээ.

Уг байгууламжийг анх удаагаа БХБЯ-ны захиалгаар Лаг усгүйжүүлэх байгууламжийг барьж, Улаанбаатар хотын захиргаа, УСУГ-т хүлээлгэн өгч байгаа юм. Нээлтийн ёслолд Барилга, хот байгуулалтын сайд Х.Баделхан, Нийслэлийн Засаг дарга ыөгөөд Улаанбаатар хотын захирагч С.Амарсайхан, Ус сувгийн удирдах газрын дарга Ц.Төрхүү  болон холбогдох хүмүүс оролцож, тэд бүгд алга ташин баяртайгаар тууз хайчиллаа.

Үнэхээр мэргэжлийнхний, албаныхны хэлсэнчлэн Улаанбаатар хотын өмхий үнэр 9-10 хувиар ч атугай буурч байвал алга ташин баяр хүргэхээс яах вэ. Энэ л улаанбаатарчуудад дутагдаад байсан зүйл юм чинь.