Эх орны эдийн засаг элгээрээ хэвтэхэд тун ойртсон тухай мэдээлэл, цочирдом тоо баримтыг Сангийн сайд олонд тунхаглаж, дээр дооргүй бүсээ чангалах үе ирснийг сануулав. Түүний хийсэн мэдэгдлийг Ерөнхий сайдын хасах, танах, хэмнэх тухай мэдэгдлүүд, төв банкны бодлогын хүүгээ өсгөх шийдвэр үндсэндээ баталж орхисон. Улс орны эдийн засгийн өнөөгийн нөхцөл байдал, өрийн тоо баримтыг хамгийн сайн мэдэх хүмүүс бол УИХ-ын гишүүд, сайдууд. Харин жирийн иргэдийн хувьд идэх хоол нь хэрхэн багасч, халаас нь нимгэрснээр л улсын нөхцөл байдлыг төсөөлж суугаа гээд хэлчихвэл хэтийдэхгүй. Уг нь энэ засгийн газар тун чиг зоригтой алхам хийхээр зэхэж байлаа. Даанч биелээгүй л болохоос.
Төрийн өмчийн компанийн дарга нарын толгой эргэм цалинг хасах тухай мэдэгдлийг хийсэн атлаа яагаад ч юм ухарсан. Харин түүний оронд иргэдэд олгох халамжийг танаж, татварыг нь нэмэгдүүлэхэд анхаарч эхлэв. Татвар, халамжийн дуулиан дэгдэхтэй зэрэгцэн эрхэм гишүүдийн унааны зардлын баримт анхаарал татаж эхэлсэн нь нууц биш.
Тодруулбал, 2016 оны долдугаар сарын 28-нд УИХ-ын Тамгын газрын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Ц.Цолмон, нягтлан бодогч Л.Хосбаяр нарын гарын үсэг бүхий 32.223.571 төгрөгийн зардал гаргасны гүйлгээний баримт ил болсон. Энэ нь УИХ-ын гишүүдийн зургаа, долдугаар сарын унааны зардал байв. Дээрх мөнгөн дүнгийн 5.953.000 төгрөг нь шуудан холбоо, интернэтийн төлбөр, 26.270.571 төгрөг нь тээвэр, шатахууны зардал юм байх. Энэ баримтаас харахад, гишүүн бүр сар тутамд 312-548 мянган төгрөг авдаг болж таарч байгаа юм.
Сангийн сайд Б.Чойжилсүрэн ээлжит бус чуулганы хуралдаан дээр хөнжлийнхөө хэрээр хөлөө жийж, халамжуудаа танахаа хатуухан хэлсэн авч эрхэм гишүүд өөрсдийнх рүүгээ биш, иргэдийн халаас руу өнгийхийг илүүд үзсэн хэвээр. Уг нь МАН-ынхан 85 хувийг бүрдүүлэх шинэ парламентад Монголын толгой баячууд нэлээд хэд бий. Улс орны эдийн засгийн байдлыг хамгийн сайн мэдэх Сангийн сайд Б.Чойжилсүрэн ч үүнд багтана.
Түүнийг гишүүн гэдгээр нь бус, “Хурд” группийн эзэн гэдгээр нь хүмүүс андахгүй. МАК-ийн Н.Номтойбаяр байна. Түүнийг амьд “АТМ” гэж нэрлэх нь бий. “МСS” группийн дэд Ерөнхийлөгч Л.Элдэв-Очир, “Монполимент”-ын Ц.Гарамжав, “Алтай трейдинг”-ийн Сү.Батболд, “Нью Прогресс”-ын С.Бямбацогт, “ТБД” ХХК-ийн эзэн Д.Тэрбишдагва, “Бодь” группийн эзэн Л.Болд, “Бишрэлт”-ийн Б.Ундармаа, “Ачлал трейд”-ийн М.Билэгт гээд чинээлэг гишүүдийн жагсаалт уртаас урт хөвөрнө.
Өнгөрсөн жилийн улстөрчдийн ХОМ-тээ хамгийн их үнэт эдлэлтэй гишүүнээр тодорч байсан О.Содбилэг, ард иргэдээ тансаг хэмээн зад шүүмжилсэн “Дорнын говь” ХХК-ийн эзэн Б.Дэлгэрсайхан гишүүн ч энэ жагсаалтын урдуур эрэмбэлэгдэх нь гарцаагүй.
Тэд унаа, утасны зардлаа татвар төлөгчдөөр даалгах “ядарсан” эрхмүүд биш. Хэтэрсэн энэ халамж байтугай, сарын цалингаасаа татгалзчихад нэг их гудайхааргүй хүмүүс гэдэг нь хэнд ч ойлгомжтой шүү. Сарын 1.542 сая төгрөгийн цалин тэдний хувьд магадгүй нэг оройн хоолны мөнгө биз. Өмнөд Солонгосын хүүхнүүд улс орныхоо эдийн засгийг аврахын тулд үсээ экспортолж, үнэт эдлэлээ хандивлаж байсан түүх бий. Үсээ экспортолж, үнэт эдлэлээ хандивладаггүй юмаа гэхэд, энэ мэт эрхэм гишүүд сарын цалин, халамжаасаа татгалзчихаж яагаад болохгүй гэж.
Үнэхээр улс орныхоо төлөө төр түшилцэж яваа гишүүдэд бол сарын цалингаасаа татгалзах байтугай зүйлийг энэ үед хийх учиртай сан. Гэвч нэрт яруу найрагч Дөнгөтийн Цоодолын “Харамчийнхны дууль”-д дүрслэгдсэнтэй нэгэн адил тэд гараа үл тэнийлгэх аж. Зүдэрсэн иргэдийнхээ халаас руу өнгийх атлаа, өөрсдийн халаас руу орох мөнгөтэйгөө зууралдаж буй толгой баячуудыг “харамч” гэхээс өөрөөр юу гэж тодорхойлох билээ. Эцэст нь тэмдэглэхэд, УИХ-д байгаа “Харамчийнхан”-аас гуйх нэг хүсэлт байна. Эх орноо хямралаас гаргах хэмнэлт, хасалт, таналтаа өөрсдөөсөө эхлүүлж, ядарсан иргэддээ үлгэрлэвэл яасан юм.